Meng Wanzhou (CFO Huawei) is een pion in een machtsstrijd

De financieel directeur van Huawei, Meng Wanzhou, die op borg werd vrijgelaten, speelt meer dan een bijrol in de spanningen tussen de Verenigde Staten en China. Ze heeft een sleutelpositie bij de Chinese telecom- en smartphonegigant die de Amerikaanse technologische superioriteit bedreigt.

Meng Wanzhou, die voor westerlingen de makkelijker uit te spreken naam Sabrina Meng gebruikt, werd vorige week in Canada gearresteerd op vraag van de Verenigde Staten. Wanzhou wordt intussen vrijgelaten op borg, besliste een rechter in Canada deze week.

De dochter van de oprichter en de CEO van Huawei, Zhengfei Ren, is naast financieel directeur ook co-voorzitter van de raad van bestuur. Meng zou bij Huawei hebben meegewerkt aan het omzeilen van Amerikaanse sancties tegen Iran. Via een dochterbedrijf zou Huawei stiekem Amerikaanse telecomapparatuur hebben verkocht aan Iran. Meng zou daarbij een cruciale rol hebben gespeeld door de betrokken banken in het ongewisse te laten.

De arrestatie was een zware klap voor Huawei. Het bedrijf noteert niet op de beurs. De meeste Chinese werknemers van Huawei zijn aandeelhouders. Ren en een kransje topmanagers, onder wie Meng, zouden het bedrijf controleren via een complexe aandeelhoudersstructuur.

Meng is de enige van de kinderen die mee aan de top van het bedrijf staat. Na haar ingenieursstudies werkte ze eerst voor de China Construction Bank om in 1993 bij Huawei te beginnen. In een zeldzaam interview in 2011, bij haar voordracht voor de raad van bestuur, benadrukte ze dat ze onder aan de ladder is begonnen als secretaresse. Meng maakte wel een steile carrière en haar belangrijkste verwezenlijkingen zijn de professionalisering van de financiële afdeling van Huawei. Door de jaren heen is ze ook uitgegroeid tot de belangrijkste steunpilaar voor de ondertussen 74-jarige Ren.

Dertig jaar

Het duo is zich zeker bewust van het politieke spel. In de nasleep van de arrestatie lekte uit dat Meng onlangs samen met haar vader het in een interne presentatie zou hebben gehad over “rode en gele lijnen”. Dat je als ondernemer moet weten welke wetten je kunt overtreden en welke niet. Deze keer zou Meng zich dus te ver hebben gewaagd. Er hangt haar een gevangenisstraf van dertig jaar boven het hoofd in de Verenigde Staten. Ze moet wel eerst worden uitgeleverd door Canada en dat kan twee jaar duren. Het eerste hoofdstuk in de procedureslag gaat over de voorlopige vrijlating. Meng belooft haar paspoort af te geven en niet te vluchten. De Canadese rechter beslist of ze in de cel moet blijven tot aan haar uitlevering. De hoorzitting gebeurt in een zwaar beveiligde rechtszaal waar Meng achter veiligheidsglas zal zitten.

“Een goudvis in een bokaal dat het grootste verhaal ter wereld is”, omschrijft The South China Morning Post het lot van Meng. En dat is niet overdreven. Meng mag door haar topfunctie bijzonder veel invloed hebben, nu heeft ze haar lot niet meer in eigen handen. Ze is een op te offeren pion in de machtsstrijd van de 21ste eeuw. De Amerikaanse president Donald Trump kiest voor de openlijke confrontatie. De aanklacht tegen Meng kan worden gebruikt om Huawei, en bij uitbreiding de technologische opmars van China, te breken. Eerder kregen de Verenigde Staten al de Chinese sectorgenoot ZTE op de knieën. Door gelijkaardige sancties zou Huawei geen toegang meer hebben tot cruciale componenten van westerse fabrikanten en zou het zijn telecomapparatuur en smartphones enkel nog kunnen verkopen in China en de weinige andere landen die de Verenigde Staten niet onder druk kunnen zetten. Huawei zou ongeveer de helft van zijn 100 miljard dollar omzet buiten China halen en die internationale activiteiten staan nu al onder druk. In de Amerikaanse smartphonemarkt breekt het niet door en in de telecomapparatuur beginnen steeds meer westerse landen hun afhankelijkheid van Huawei af te bouwen, onder meer uit angst voor spionage.

Hofleverancier

Voor Trump is het gigantische succes van Meng en co. een doorn in het oog. Haar vader bouwde Huawei uit van een simpele doorverkoper van telecomapparatuur tot een techgigant. Het spendeert jaarlijks meer dan 15 miljard dollar aan onderzoek en ontwikkeling, het moet enkel nog Samsung voorlaten in de smartphonemarkt en het is de hofleverancier voor telecomoperatoren zoals Proximus. Dat laatste zien de Verenigde Staten als de grootste bedreiging. De telecom staat voor de uitrol van 5G, supersnel mobiel internet. Weinigen twijfelen eraan dat Huawei een dominante leverancier van telecomapparatuur voor 5G zou worden, mocht Trump het bedrijf ongemoeid laten.