‘De vraag rijst of we elkaar na al dat zoomen nog wel zullen herkennen’

April 2020 gaat de geschiedenis in als de maand van de Zoom-revolutie, ondanks de kritiek op het gebrek aan veiligheid en privacy van de software.

In 1909 schreef E.M. Forster het sciencefictionverhaal The Machine Stops. De wereld is onbewoonbaar. Iedereen gaat ondergronds en leeft in isolatie. Alle contact met de medemens verloopt via een machine. Alle uitwisselingen van ideeën en kennis ook. Reizen is toegelaten, maar is niet populair en zelden noodzakelijk . “Het onhandige systeem van publieke ontmoetingen hebben we allang achter ons gelaten. Het gebruik om mensen die we niet kennen aan te raken, behoort tot het verleden”, schrijft Forster .

Dat het verhaal meer dan honderd jaar geleden opgetekend is, maakt het verbazingwekkend en akelig vooruitziend. Onder impuls van de coronamaatregelen streamen families, onderwijsinstellingen en bedrijven massaal video’s om samen iets te drinken, les te geven of te vergaderen.

De winnaar van de wereldwijde streamingcontest is Zoom. Het negen jaar jonge videocommunicatiebedrijf verovert de wereld in recordtempo. De recentste kwartaalomzet vertoont een stijging van 169 procent. In april namen op sommige dagen meer dan 300 miljoen mensen tegelijk deel aan miljoenen virtuele Zoom-meetings. Zoom is nu ongeveer 60 miljard dollar waard op de beurs. Analisten spreken over de beste kwartaalprestatie ooit geleverd door een softwarebedrijf. Zoom voorspelt een verdriedubbeling van zijn omzet in 2020. Je zou kunnen stellen dat Zoom de gelukkige eigenaar is van de machine in het verhaal van Forster. April 2020 gaat de geschiedenis in als de maand van de Zoom-revolutie, ondanks de kritiek op het gebrek aan veiligheid en privacy van de software.

Er zijn nochtans vele sterke concurrenten voor Zoom: Teams en Skype, beide van Microsoft, Apple Facetime, Cisco Webex, Google Hangouts. Maar laat ons eerlijk zijn: wat hebben we de voorbije maanden geknoeid bij het opzetten van videoconferenties. Er kan werkelijk van alles misgaan bij het installeren van de software of de apps, het openen van de accounts of het aan de praat krijgen van de camera’s of de microfoons. Wat Zoom aantrekkelijk maakt, is simpel: het werkt. Daarnaast zijn er unieke mogelijkheden zoals de wachtkamers voor de deelnemers en dat meerdere gebruikers tegelijk hun computerscherm met elkaar kunnen delen.

Maar er is meer. In volle coronatijd snakken we als nooit tevoren naar een zorgeloze vakantie. De meest populaire functionaliteit van Zoom is daardoor – niet verwonderlijk – het instellen van een virtuele achtergrond. De populairste achtergrond blijkt het tropische strand te zijn. Sommige bedrijven verkiezen het vakantiegevoel nog even uit te stellen. Zij laten Zoom van 9 tot 5 openstaan om het werk op het kantoor zo echt mogelijk te simuleren.

Ook voor wie tijdens de coronacrisis iets te vaak de wenkbrauwen heeft gefronst, heeft Zoom een oplossing. Het biedt een schoonheidsfilter die rimpels onzichtbaar maakt. En wie de werkelijkheid nog wat meer geweld wil aandoen, installeert Snap Camera in combinatie met Zoom om zijn gelaat te veranderen. Zo kunt u uw gezicht bijvoorbeeld op dat van Donald Duck laten lijken.

Door al die nieuwe mogelijkheden, rijst de vraag of we elkaar na die periode van streamen nog wel zullen herkennen. Tijdens de coronacrisis is ook de populariteit van plastische chirurgie toegenomen. De mogelijkheid om thuis te werken en een mondmasker te dragen, heeft geleid tot een toename van het aantal facelifts en lipcorrecties. Wees straks niet verwonderd als u familieleden, vrienden of collega’s weer in het echt ontmoet en hun huid even strak zit als toen u de laatste maal met hen zoomde. Of dat hun lippen u doen denken aan die van Donald Duck.

Het verhaal van E.M. Forster eindigt met de impolsie van de machine. Laat ons hopen voor Zoom – maar vooral voor onszelf – dat de Britse romanschrijver daar niet profetisch is. Want bij een digitale lockdown komen we er met wat cosmetische ingrepen niet vanaf.