De generatiewissel bij D’Ieteren: 4 familietelgen en 1 miljard om te investeren

© .
Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

Bij D’Ieteren Groep nemen Nicolas D’Ieteren en zijn neef Olivier Périer de fakkel over van hun ouders. Ze willen de beursgenoteerde familieholding in een nieuwe richting sturen. Voor de minderheidsaandeelhouders blijft het gissen welke die richting is. De legendarische zwijgzaamheid en discretie van de familie zet een demper op de koers van het aandeel.

Er was eens… een meer dan twee eeuwen oude onderneming die op een berg geld van 1 miljard euro zat. De eigenaars zochten al jarenlang, gesteund door een team financiële experts, naar een goede investering voor dat geld. Ze bekeken tot wel honderd dossiers per jaar, in de hoop de heilige graal te ontdekken.

Begint zo een sprookje? Toch niet, voor het beursgenoteerde D’Ieteren is ‘de vraag van 1 miljard euro’ al jarenlang een realiteit. Het bedrijf is vooral bekend als de Belgische invoerder van de diverse merken van de Volkswagen Groep (zie kader Een holding met vier poten) en als de eigenaar van Carglass, dat autoruiten herstelt of vervangt. De familiegroep verkocht de voorbije jaren enkele essentiële pijlers die haar de voorbije decennia groot hadden gemaakt. In 2011 verdween het autoverhuurbedrijf Avis. In 2017 werd een aanzienlijk belang in Belron (de koepel boven Carglass) verkocht. Eind vorig jaar zat liefst 933 miljoen euro cash in de schatkist van de holding, goed voor 27 procent van het balanstotaal.

D’Ieteren wordt geen holding met twintig belangen. Het zullen er slechts enkele zijn, die we van nabij opvolgen” – Een bestuurder

En de berg is sindsdien nog aangegroeid. Tijdens de algemene vergadering in juni zei financieel directeur Arnaud Laviolette dat D’Ieteren “ruim één miljard euro eigen middelen kan investeren”. De voorzitter van de raad van bestuur, Nicolas D’Ieteren, voegde eraan toe: “Wij zijn een familiale onderneming. We stoppen ons geld alleen in een bedrijf waarin we geloven.” In het jongste jaarverslag voegt de voorzitter eraan toe dat de groep blijft zoeken naar de heilige graal. Maar de markt is vandaag “heel competitief met hoog gewaardeerde activa”. Daarom neemt de groep haar tijd, ook als dat heel veel tijd betekent. “We willen een overnamedoel dat overeenstemt met ons familiale karakter.”

Miller struikelde over de hamvraag

De hamvraag van 1 miljard euro beroert de hele D’Ieteren Groep. “Zijn wij een autogroep? Nee, we zijn een investeringsgroep”, herhaalde Axel Miller de voorbije zes jaar steevast. Hij was tot april de CEO van D’Ieteren. “Auto’s zijn voor ons geen fetisj. Oké, we verkopen de Volkswagen-merken in België, en Carglass herstelt autoruiten. Dan denken mensen aan een autogroep. Maar D’Ieteren Groep is vooral een investeerder in vennootschappen.”

Wat wordt de volgende grote investering? “D’Ieteren wordt geen holding met twintig belangen”, zegt een bestuurder. “De groep wil haar participaties van nabij opvolgen. Het zullen er dus slechts enkele zijn. Bovendien wil D’Ieteren altijd een meerderheidsbelang hebben.”

Dat Axel Miller begin april abrupt werd ontslagen, had te maken met een meningsverschil daarover. De CEO wou investeren in een bredere waaier ondernemingen, geen beperkt aantal. De breuk met de raad van bestuur bleek onoverkomelijk voor de oude vertrouweling van de familie. Al sinds de jaren negentig hielp Miller als advocaat de familie D’Ieteren met de structurering van de familiale aandeelhoudersbelangen.

Dat leidde wellicht ook tot een té persoonlijke band. Het persbericht van 8 april 2019 over het ontslag vermeldt een raadselachtige bijkomende reden. “De raad van bestuur en Axel Miller kwamen tot de vaststelling dat hun visies op de toekomstige ontwikkelingen van de groep en de leiderschapsstijl niet langer samenvallen.” Volgens een vooraanstaand directielid klaagde Miller geregeld over zijn bazen: ‘Ze kennen er niets van.’ ‘Ze spelen met de toekomst van het bedrijf.’ Dat leidde mee tot het abrupte vertrek.

Axel Miller wou niet reageren op onze vraag om meer informatie.

Les Hénokiens

Ziedaar de eigengereide strategie van een familiale meerderheidsaandeelhouder. De andere beleggers kunnen dat geduld niet echt waarderen; zij gewagen eerder van stuurloosheid. In 2000 was het aandeel 37 euro waard, vandaag 44 euro. De aandeelhouder kreeg uiteraard dividenden uitgekeerd, maar voor de rest viel aan het aandeel de voorbije twee decennia weinig vreugde te beleven.

Geduld is een wezenlijk kenmerk van de familiale onderneming. De in Maastricht geboren Jean-Joseph D’Ieteren (1785-1831) begon als wagenmaker in Brussel. Vandaag siert een statige koets nog altijd het embleem van de onderneming die in 1805 werd opgericht. Het 214 jaar oude D’Ieteren is daarmee een van de twee Belgische bedrijven die zich lid van Les Hénokiens mogen noemen. Het illustere clubje telt 48 leden over heel de wereld: familiebedrijven van meer dan twee eeuwen oud, en waar de familie nog altijd de leiding heeft. De zeepziederij Pollet uit Henegouwen is de andere Belgische Hénokien.

Een solide voorbereiding van de familietelgen is een traditie van het huis.

Bij D’Ieteren controleert de familie ruim de helft van de aandelen. Nicolas D’Ieteren (44) en zijn neef Olivier Périer (48) zijn respectievelijk de voorzitter en de vicevoorzitter van de raad van bestuur. Ze zijn de enige familietelgen in de raad van bestuur, al zitten daar ook diverse adviseurs voor de familie. Er zijn amper vier familiale aandeelhouders: Nicolas en zijn vader Roland D’Ieteren (77), en Olivier Périer en zijn moeder Catheline D’Ieteren (75), de zus van Roland. Roland en Catheline hebben beiden slechts één kind.

Dat er zo weinig familiale aandeelhouders zijn is merkwaardig, want Nicolas en Olivier vormen al de zevende generatie. Andere oude familiebedrijven, zoals AB InBev en Solvay, hebben een veel meer versnipperd aandeelhouderschap. “Nochtans is het niet uitzonderlijk dat er na 200 jaar weinig versnippering is”, nuanceert Johan Lambrecht, professor aan de KU Leuven en specialist in familiebedrijven. “Het komt zelfs vaker voor bij echte dynastieën. Die waken over het aandeelhouderschap, zeker in bedrijven van meer dan één eeuw. Nu en dan worden familietakken uitgekocht.”

Bij D’Ieteren speelde ook het noodlot een rol. Op 3 januari 1975 stierf topman Pierre D’Ieteren in een auto-ongeval, met een van de eerste Audi-modellen. Pierre overleed samen met zijn tweede vrouw. Zijn eerste echtgenote was voordien al omgekomen, in een bootongeval. Roland en Catheline zijn kinderen van dat eerste huwelijk.

Roland aan het stuur

“Het onverwachte overlijden van Pierre D’Ieteren heeft zijn zoon Roland niet unbedingt veranderd”, zegt een intimus van het huis. “Roland heeft een heel stabiel karakter. Hij werkte ook al sinds 1972 in de onderneming. Voordien had hij al voor diverse vestigingen van Volkswagen in het buitenland gewerkt, onder meer in Brazilië en Mexico. Een solide voorbereiding van de familietelgen is trouwens een traditie van het huis. Al moest Roland plots een moeilijk, complex bedrijf leiden. Er werd ook meteen een duidelijke rolverdeling afgesproken met zijn zus Catheline. Zij werd actief achter de schermen. Haar echtgenoot Maurice Périer (81) behartigde haar belangen via de raad van bestuur van D’Ieteren. Roland liet zich omringen door sterke figuren. Zoals Marcel Bruyns, ook al de vertrouwensman onder Pierre D’Ieteren. Een soort CEO achter de schermen. Een heel invloedrijke figuur, al zag men hem niet.”

Drie decennia lang, tot in 2005, leidde Roland D’Ieteren de groep. Nadien was hij nog twaalf jaar voorzitter van de raad van bestuur. Diverse kenners noemen hem “een echte autogek”. Dat vindt ook de onderneming zelf. In 2005 publiceerde het bedrijf het boek D’Ieteren. 1805-2005. 200 jaar geschiedenis. Volgens de auteur “wordt Roland D’Ieteren gedreven door een alles verterende passie voor de auto. Hij heeft de auto en alles wat ermee te maken heeft altijd in het bloed gehad”.

Roland is een persoonlijke vriend van Ferdinand Piëch, de eind augustus overleden patriarch en familiale controleaandeelhouder van Volkswagen Group. Roland tekende en bouwde met eigen handen een sportwagen voor de grootste Europese autogroep. En in het hoofdkantoor van D’Ieteren huist een autocollectie. Roland was bovendien een van de gangmakers van Autoworld, het automuseum in het Brusselse Jubelpark. Tot vandaag is Roland een veel geziene gast bij oldtimersrally’s, waaraan hij soms ook deelneemt. Met zijn 77 lentes is baron Roland – sinds 2008 dragen hij en zijn afstammelingen de titel van baron – nog altijd bijna elk jaar aanwezig op het Concours d’Elégance Villa d’Este. Het jaarlijks feest aan het Comomeer in Italië is wellicht het mondainste parcours in de oldtimerwereld.

Nicolas aan het stuur

Zijn zoon Nicolas heeft een aardje naar zijn vaartje. Hij rijdt wedstrijden met iconische Porsches als de 962 en 917. Een exemplaar van die laatste in goede staat en met veel prijzen op het palmares heeft een marktwaarde van meer dan 10 miljoen euro. “Het gaat dus om oldtimerrally’s. Nicolas is geen toppiloot, wel een gentleman driver“, schetst een betrokkene. Zulke wedstrijden worden gereden met twee of drie piloten voor één auto. De copiloot van Nicolas D’Ieteren is Christophe d’Ansembourg, een telg van de Belgische AB InBev-families en een neef van Philippe de Spoelberch. Nicolas rijdt ook de National Classic Tour, een rally op de openbare weg. Daar ontmoet hij andere vermogende zakenlui, zoals Marc Coucke, Christian Dumolin (Koramic Holding) of Michel Tilmant (ex-ING).

ROLAND D'IETEREN (RECHTS) Naast koning Albert II op de viering voor het 200-jarige bestaan van het bedrijf in 2005.
ROLAND D’IETEREN (RECHTS) Naast koning Albert II op de viering voor het 200-jarige bestaan van het bedrijf in 2005.© BI

Toch is de zoon ook anders. “Elke generatie is verschillend”, schetst een vertrouweling van de familie. “Auto’s zijn ook voor Nicolas een passie. Maar zijn visie is anders, ruimer. Het gaat om mobiliteit, verkeersbeleid.”

Een andere groot verschil met zijn vader is dat Nicolas nooit operationeel actief was in het familiebedrijf. Roland was prominent aanwezig, het bedrijf was zijn leven. “Nicolas noch zijn neef Olivier Périer heeft de ambitie voor een uitvoerende functie”, zegt de intimus.

Rond de eeuwwisseling begon de familie zich minder met de dagelijkse gang van zaken bezig te houden. Met Jean-Pierre Bizet kreeg D’Ieteren in 2005 voor het eerst een CEO die niet uit de familie kwam. De twee neven werden in dat jaar bestuurder. De code-Lippens, die richtlijnen voor deugdelijk bestuur formuleert, speelde daarin een rol. “Toevallig trad die code ook in 2005 in werking”, zei Jean-Pierre Bizet in een gesprek met Trends in 2009. “De code zag een scheiding tussen de rol van voorzitter van de raad van bestuur en CEO. Uiteraard hebben wij die wissel niet gepland in functie van de code-Lippens. Maar die richtlijnen en de regelgeving veranderden mee het speelveld”.

Een bestuurder prijst het werk van de twee neven Nicolas D’Ieteren en Olivier Périer. “Ze kennen hun dossiers, doen diepgaand hun werk. Ze zijn heel actief, wekelijks zijn ze in het bedrijf. Maar de dagelijkse leiding laten ze over aan het management. Ze zijn ook heel complementair. Olivier is wat meer systematisch, analytisch, professioneel. Nicolas heeft meer een helikopterzicht, gaat breder. Hij kan complexe thema’s vereenvoudigen. Hij zal ook sneller zijn emotie tonen. Nicolas en Olivier kijken ook vooruit. Ze willen dat hun huidige generatie iets toevoegt aan het bedrijf.”

Van de familie zijn er slechts vier aandeelhouders: Roland en Catheline D’Ieteren, en diens respectieve zonen Nicolas D’Ieteren en Olivier Périer.

“De familie is via de raad van bestuur sterk betrokken bij de strategische lijnen, en dat is goed”, schetste Axel Miller eind 2017 de relaties tussen het directiecomité en de familiale controlerende aandeelhouder. “Een nieuwe voorzitter betekent niet noodzakelijk een nieuwe strategie, maar er is wel duidelijk een andere stijl”, vervolgde hij. “Nicolas D’Ieteren en Olivier Périer willen er duidelijk voor gaan de volgende jaren. En door onze familiale eigenaar verschilt D’Ieteren duidelijk van bijvoorbeeld investeringsfondsen. De familiale groep investeert voor een veel langere termijn. De ondernemingen en de werknemers moeten kunnen groeien en ontwikkelen. Het gaat niet enkel om winst.” Miller werd in april ontslagen. Hij werd begin juli opgevolgd door de West-Vlaming Francis Deprez (54). Hij behoort niet tot de familie, maar werkt al sinds 2016 bij de onderneming, en was tot nu vooral verantwoordelijk voor eventuele grote overnames. Gewapend met een MBA van Harvard werkte Deprez voordien vijftien jaar bij McKinsey.

‘Spreek geen boodschap in’

Nicolas D’Ieteren zit gebeiteld in zijn voorzittersrol. Hij studeerde economie in Londen en Singapore, bij Insead. Rond de eeuwwisseling deed hij praktijkervaring op bij Bentley in Duitsland en Porsche in Oostenrijk. Van 2003 tot 2005 was hij financieel directeur van een afdeling van de Franse energiereus Total in Groot-Brittannië.

Zijn band met België is niet bijzonder sterk. Hij woont beurtelings in Londen en de Zwitserse Alpen. Zijn huwelijk vond weliswaar in België plaats. De Waalse gemeente Yvoir sloot half september 2015 zijn centrum deels af zodat Nicolas en zijn echtgenote de 100 meter tussen het gemeentehuis en de kerk in een koets zouden kunnen afleggen. Daarna ging het richting Ferme du Tricointe op de schilderachtige heuvels boven de Maas. De riante herenhoeve is eigendom van de familie. De lokale media gewaagden van “het huwelijk van het decennium” door “de autoprins”. De feestvierders betaalden overigens zelf niet voor het gedeeltelijk vrijhouden van het centrum. Ze versierden op hun kosten wel het gemeentehuis volop met bloemen, die achteraf mochten blijven staan. En het gemeentehuis kreeg drie nieuwe vlaggen: een Waalse, een Belgische en een Europese.

De generatiewissel bij D'Ieteren: 4 familietelgen en 1 miljard om te investeren

Het evenement was een van de zeer schaarse momenten waarop het publiek wat meer inkijk kreeg in de familie D’Ieteren. De familie is een van de meest zwijgzame van het land. Roland D’Ieteren gaf nog nooit een interview. Zijn zoon Nicolas houdt die traditie in stand, en gaat nog wat verder. Een journalist van L’Echo liet in de winter van 2016 een boodschap achter op zijn antwoordapparaat. Toen hij enkele dagen later weer belde, was de boodschap veranderd: ‘Spreek géén boodschap in, want ik gebruik dit antwoordapparaat niet’. Bijna alle bronnen die we contacteerden, verkozen de anonimiteit. De typische reactie luidde: “Weet dat de familie zeer discreet is. Ik wil dus geen verklaringen geven. Met dank voor uw begrip!” De familie communiceerde met Trends via een vertrouwenspersoon. Een fotosessie werd geweigerd.

Die zwijgzaamheid is een van de redenen waarom het aandeel met een fameuze korting noteert op de beurs. Het geheel van de onderdelen is met andere woorden meer waard dan de beursgenoteerde groep, maar dat zien we wel meer bij familieholdings. Maar de beurswaarde van D’Ieteren Group (circa 2,4 miljard euro) is zelfs lager dan het eigen vermogen (circa 2,7 miljard euro). En dat voor een bedrijf met een kerngezonde balans.

D'Ieteren Auto
D’Ieteren Auto

Een holding met vier poten

D’Ieteren Groep noteert sinds juni 1929 op de Brusselse beurs. De gelijknamige familie bezit 57,5 procent van de aandelen. De West-Vlaming Francis Deprez (54) is de CEO. De groep D’Ieteren bestaat uit vier grote afdelingen.

D’Ieteren Auto

is zeventig jaar de verdeler in België van de voertuigen van Volkswagen Groep (onder meer Audi, Porsche, Skoda, Volkswagen). Met 21 procent (1,2 miljoen wagens) is het de marktleider in België. De omzet is 3,4 miljard euro, de bedrijfswinst 113 miljoen euro. Er zijn 1848 werknemers.

Belron
Belron

Belron

is de wereldleider in de herstelling en vervanging van autoruiten. D’Ieteren heeft er een belang van 54 procent in. Het bedrijf is actief in 35 landen, in België onder de merknaam Carglass. Het heeft een omzet van 3,8 miljard euro, een bedrijfswinst van 226 miljoen euro, met 30.567 werknemers.

Moleskine
Moleskine

Moleskine

is een Italiaans merk van notaboekjes, tassen, schrijf- en leesaccessoires. Het boekt een omzet van 174 miljoen euro, een bedrijfswinst van 29 miljoen euro, met 479 werknemers.

D'Ieteren Immo
D’Ieteren Immo

D’Ieteren Immo

is de vastgoedpoot. Het bezit onder meer garages, kantoren en projectontwikkelingen, vooral in het Brussels Gewest. Het vastgoed heeft een boekwaarde van 187 miljoen euro.

De generatiewissel bij D'Ieteren: 4 familietelgen en 1 miljard om te investeren

De andere tak

Catheline D’Ieteren (75) is de zus van Roland. Zij was nooit bestuurder bij het beursgenoteerde familiebedrijf, dat liet ze over aan haar echtgenoot Maurice Périer (81). Catheline, doctor in de filosofie en de letteren, was professor aan de Brusselse Franstalige universiteit ULB. De kunsthistorica, ook lid van de Koninklijke Academie, doceerde over het restaureren van kunstwerken. Daarbij steunt ze op een uitgebreid Europees netwerk. Bij het Mercatorfonds verscheen onder meer een boek van haar hand over Dirk Bouts, de Vlaamse kunstschilder uit de 15de eeuw.

Haar echtgenoot Maurice Périer was in de jaren zeventig en tachtig actief bij een voorloper van de Franse energiegroep Engie. “Bij het overlijden van Pierre D’Ieteren werden meteen goede afspraken gemaakt”, zegt een intimus van de familie. “Roland is de ondernemer. Hij zou het bedrijf leiden. Maurice Périer werd bestuurder”.

De fakkel werd overgenomen door zoon Olivier Périer. In 2017 volgde Olivier Périer zijn vader op als vicevoorzitter van de raad van bestuur van D’Ieteren. Hij is ook de voorzitter van het strategisch comité. Hij had zich voordien bewezen als architect, met het bureau Urban Platform. Dat wordt nu geleid door zijn echtgenote Alicia Reiber (45).

Olivier Périer legde zich sinds 2007 vooral toe op het familiepatrimonium. Daarvoor ging hij zelfs opnieuw naar school. Aan de ULB Solvay en Insead studeerde hij management en deugdelijk bestuur. Een van de resultaten is de toenemende activiteit van de diversificatieholding SA de Participation et de Gestion. In de raad van bestuur vinden we onder meer Michel Allé, de voormalige financieel directeur van Brussels Airport Company en NMBS Holding, en hoogleraar aan ULB Solvay. Ook Philippe Bodson, de gewezen topman van Tractebel, is er bestuurder.

De dividenden van D’Ieteren – nog altijd het belangrijkste actief – dienen onder meer voor investeringen in diverse vastgoedprojecten, vooral in het Brusselse gewest. De holding heeft ook belangen in satellietcommunicatie, en een bedrijf dat elektronisch vrije parkeerplaatsen in een stad zoekt. Opmerkelijk is een belang in de Franse luchtvaartmaatschappij La Compagnie, die zakenvluchten verzorgt tussen Parijs en New York. De participatie Global Dental Services is dan weer de marktleider in tandartskabinetten in India en omgeving. De keten groeit enorm: het voorbije boekjaar opende ze om de drie dagen een nieuw tandartskabinet. Een half miljoen patiënten krijgen er tandverzorging.

“Veel van die investeringen draaien rond de ontwikkeling van grote steden, rond ‘slimme steden’ en nieuwe technologie”, verduidelijkt een bestuurder het investeringsbeleid. “Ook D’Ieteren Groep zal meer die richting uitgaan. Milieuzorg, zuinig omspringen met energie en duurzaamheid spelen daarin een belangrijke rol. Het typeert de nieuwe generatie. Je merkt dat duurzaamheid voor de jongere generaties veel belangrijker is dan voor de oudere.”

Twee familieholdings

Twee familieholdings controleren de beursgenoteerde holding. De grootste familiale aandeelhouder (met een belang van 31,99%) is de commanditaire vennootschap op aandelen Nayarit Participations. Die is in handen van Roland en Nicolas D’Ieteren. Het belangrijkste actief is de beursgenoteerde holding. Daarnaast zitten er wat vastgoed en een Luxemburgs investeringsfonds in.

Catheline D’Ieteren en Olivier Périer hebben een belang van 25,5 procent in D’Ieteren via de SA de Participation et de Gestion. Dat is een veel meer gediversifieerde investeringsvennootschap (zie kader De andere tak).

40,4 procent van de aandelen van D’Ieteren noteert op Euronext Brussel. 1,93 procent is rechtstreeks in handen van de familieleden.

De generatiewissel bij D'Ieteren: 4 familietelgen en 1 miljard om te investeren

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content