Beloftevol Leuvens coronavaccin kan wellicht begin 2021 op mensen worden getest

Als alles goed blijft lopen, starten begin volgend jaar de klinische testen op mensen voor een zeer beloftevol vaccin tegen covid-19 dat werd ontwikkeld door professor Johan Neyts en zijn team aan het Rega Instituut van de KU Leuven. Het vaccin is geënt op een bijzonder efficiënt vaccin tegen gele koorts. Als bonus zal het Leuvense coronavaccin ook beschermen tegen gele koorts, zegt viroloog Neyts.

Terwijl heel wat grote vaccinontwikkelaars al maandenlang uitgebreid in de kijker lopen met hun in sommige gevallen mogelijk gehypet kandidaat-coronavaccin, heeft Neyts met zijn team in alle stilte koortsachtig gewerkt aan een vaccin dat een zeer grote kans op slagen wordt toegedicht.

“We hebben iets uniek”, zegt Neyts. “We hebben gezien in proefdieren dat ze met één dosis van ons vaccin heel snel immuniteit tegen covid-19 opbouwen en beschermt zijn tegen infectie. De immuniteit blijkt ook lang aan te houden, we volgen dat verder op.”

“Dat we volgend jaar beginnen te testen op mensen lijkt misschien rijkelijk laat, maar dat is amper een jaar nadat we zijn beginnen te knutselen aan een vaccin, en dat is onwaarschijnlijk snel”, aldus Neyts. Het betekent wel dat het vaccin pas in 2022 op de markt zal komen. Dat betekent dat het Leuvense vaccin flink achterop zal hinken bij grote spelers als AstraZeneca, Pfizer, Moderna of Johnson & Johnson/Janssen, die hopen binnen enkele maanden al hun eerste vaccins te kunnen toedienen. Maar dat deert Neyts allerminst. “Er zal nood zijn aan meer vaccins dan hetgeen nu al ver ontwikkeld is. Dit virus is een blijver. Bovendien zullen heel wat mensen die werden gevaccineerd met de eerste generatie vaccins een herhaaldosis nodig hebben, omdat de immuniteit allicht zal afnemen na verloop van tijd. Dus zal die immuniteit een boost nodig hebben, en die kan je dan evengoed met ons vaccin krijgen.”

Dubbele immuniteit

Neyts werkt als enige van de ruim 300 vaccinontwikkelaars op basis van het gelekoortsvaccin. Daarbij wordt een stukje van de genetische code van het coronavirus SARS-CoV-2 ingebracht in de code van het vaccin tegen gele koorts, een dodelijke infectieziekte die wordt verspreid door muggen in Afrika en Latijns-Amerika. Het maakt dat het Leuvense vaccin een onmiskenbaar voordeel heeft tegenover andere vaccins. “De bonus is dat het ook bescherming biedt tegen gele koorts. In proefdieren was het resultaat van die dubbele immuniteit spectaculair”, zegt Neyts.

Hij wijst erop dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) al geruime tijd een grote vaccinatiecampagne tegen gele koorts heeft gelanceerd . Het virus eist nog veel te veel mensenlevens in Afrika en Latijns-Amerika. Bovendien zijn ook uitbraken van gele koorts in Azië mogelijk. “De mug die het virus overdraagt, leeft ook in Zuidoost-Azië. Als het daar uitbreekt, is het hek van de dam”, vreest Neyts. “Als het zich daar in bijvoorbeeld de miljoenensteden begint te verspreiden, zullen er onvoldoende vaccins zijn. Die worden nu in kippeneitjes gekweekt, maar onze technologie laat dan toe om dat massaal in kweekreactoren te doen.”

Voor de productie van het Rega-coronavaccin doet Neyts een beroep op een niet nader genoemde Europese CDMO (contract development and manufacturing organization), zeg maar een leverancier van diensten voor de ontwikkeling van geneesmiddelen aan andere bedrijven.