Duitsland zoekt in ijltempo elders gas in de wereld, nu de leveringen uit Rusland steeds meer in het gedrang komen. België werd in slechts enkele maanden een van de belangrijkste aanvoerroutes, met een vijfde marktaandeel. “In juni steeg de doorvoer naar een record”, bevestigt de infrastructuurbeheerder Fluxys.
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne wil Duitsland in snel tempo af van zijn Russische gasverslaving. “De gasinvoer uit Rusland moet naar nul – voor altijd”, maakte federaal minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock (Groenen) het duidelijk. Einde 2024 zou het zover moeten zijn. Van 55 procent marktaandeel in 2020, slonk het Russische aandeel al naar een kwart begin juli. Dat is een zeer forse daling, maar dat is vooral de verdienste van de Russische president Poetin. Begin juni bijvoorbeeld haalde Duitsland nog altijd de helft van zijn aardgas uit Rusland. Maar door de cruciale pijpleiding Nord Stream I stroomt sinds half juni nog maar 40 procent van de maximale capaciteit. In juli lag ze zelfs tien dagen volledig stil, voor een jaarlijks onderhoud. Gevreesd werd dat de kraan definitief dicht zou blijven, maar sinds 21 juli stroomt weer die 40 procent door de leidingen. Begin deze week werd het volume dan weer teruggebracht tot 20 procent. Nord Stream I leverde voordien driekwart van de Russische gasaanvoer naar Duitsland.
Sinds 23 juni geldt in Duitsland de tweede hoogste alarmfase voor gasvoorziening. De Duitsers voeren een race tegen de klok opdat de gasreservoirs tegen de winter voldoende vol zitten. De federale minister van Economie en Milieu Robert Habeck (Groenen) wil dat die reservoirs tegen begin november voor 95 procent gevuld zijn. Op maandag 25 juli waren de reservoirs voor 66 procent gevuld, duidelijk hoger in deze periode van het jaar dan de voorbije jaren. Duitsland koopt al maanden massaal gas, overal in de wereld. De factuur bedraagt al 15 miljard euro, en het is nog niet gedaan.
Record vanuit België
Sinds enkele maanden is er een gigantische verschuiving van de gasstromen. Vóór de oorlog liepen die hoofdzakelijk van oost naar west. Vandaag zoekt Duitsland vooral gas in België, Nederland en Noorwegen. De aanvoer van gas vanuit België ging exponentieel omhoog. Dat bevestigt Ulrike Platz, de woordvoerder van de Duitse netwerkbeheerder Bundesnetzagentur. “De voorbije maanden kregen we veel gas via de lng-terminals van Rotterdam en Zeebrugge. Vorig jaar vloeide er in juni 0,2 terrawattuur gas door de Belgische leidingen richting Duitsland. Dit jaar was dat 24 terrawattuur in dezelfde maand. Voor zover wij weten, levert dat geen problemen op voor het Belgische pijpleidingennetwerk”, meldt Ulrike Platz.
België werd daarmee in ijltempo een van de grootste gasleveranciers voor onze belangrijkste handelspartner, met een marktaandeel van circa een vijfde. België is daarbij niet de producent, maar fungeert als transitland voor het aardgas. “Het Fluxys-netwerk kan die gasstromen perfect aan”, zegt woordvoerder Laurent Remy. “Er stromen enorme hoeveelheden gas door België, deels voor de eigen bevoorrading en deels als doorvoer naar Duitsland en Nederland.”
Goedkoper transport
De verhoogde gasstromen hebben misschien een invloed op de transportprijzen de volgende jaren. “De vervoersactiviteiten van Fluxys zijn gereguleerd, dus onderhevig aan het toezicht van de federale regulator CREG”, zegt Laurent Remy. “De inkomsten die de schattingen overtreffen worden in een regularisatierekening gestopt. Indien de bedragen boven het toegelaten rendement zitten, worden ze in rekening genomen voor de tariefzetting van de volgende regulerende periode (2024-2027). De bijkomende capaciteiten die dit jaar door onze klanten geboekt zijn, zullen dus een gunstige impact hebben op de toekomstige tarieven. Maar de tarieven vanaf 2024 zullen pas midden volgend jaar ingediend worden bij de CREG ter goedkeuring, op basis van parameters die vandaag nog niet bekend zijn”.