An Nuyttens (Solvay Silica): ‘Ik geloof niet in het glazen plafond’

De West-Vlaamse An Nuyttens leidt bij de chemie- en materialengroep Solvay de divisie Silica, die wereldwijd bijdraagt aan de energiezuinigheid van banden. Daarnaast ijvert ze voor meer vrouwen in STEM-onderwijsrichtingen en in managementfuncties.

Ook voor globetrotter An Nuyttens is het leven sinds midden maart helemaal anders. De coronacrisis houdt de 52-jarige burgerlijk ingenieur weg van haar zeven over de wereld verspreide fabrieken voor de productie van hoogwaardige silica. Dat is een chemische verbinding op basis van zand, een weinig bekend maar wel onmisbaar ingrediënt voor autobanden.

Wat doet Silica?

AN NUYTTENS. “Door onze silica toe te voegen aan het rubber van een band verlaagt de rolweerstand van de band en verbruikt een voertuig minder brandstof. Het zorgt dus voor een lagere CO2-uitstoot en draagt bij tot duurzaamheid. Voor elektrische auto’s is de band nog belangrijker. Hoe minder weerstand de band op de weg heeft, hoe groter de actieradius van de batterij. Bij een elektrische aandrijving is de torsie op de band nog veel sterker dan bij een gewone auto en verslijt de band veel sneller. De eerste banden van een Tesla gingen tot 10.000 à 15.000 kilometer mee. Door hoogperformante silica is dat meer.”

Hoe belangrijk is de divisie Silica voor Solvay?

NUYTTENS. “Het is zeker niet de grootste businessunit, maar ze vertegenwoordigt toch meer dan 400 miljoen euro omzet en is cruciaal. We staan heel sterk op de bandenmarkt. De composietmaterialen en de speciale polymeren zijn de groeibusiness bij Solvay, maar daarnaast hebben we chemische producten zoals silica, die duurzame cash genereren.”

Waarom koos u voor de studie burgerlijk ingenieur?

NUYTTENS. “Van jongs af aan zat die interesse voor industrie erin. Mijn papa was burgerlijk ingenieur. Hij had een baan bij een ministerie en stond in voor de veiligheid van bedrijven. Als hij ‘s middags thuis kwam en erg stilletjes was, wilde dat zeggen dat er een groot ongeval was geweest. Toegegeven: wat mij aan zijn baan ook aantrok, was dat hij een goed evenwicht had tussen werk en privé. Alleen is dat bij mij niet gelukt ( lacht). Mijn man en ik hebben drie kinderen en ik wil er uiteraard zo veel mogelijk voor hen zijn, maar in niet-coronatijden ben ik tijdens de week nauwelijks thuis, in Ukkel. Het hoofdkwartier voor Silica is in Lyon. Daar ben ik wekelijks enkele dagen, en voorts ben ik op klantenbezoek of in een van onze andere productie-eenheden, in Chicago, Sao Paulo, het Italiaanse Livorno, Polen, Zuid-Korea of China. Wij leveren aan alle grote bandenproducenten, zoals Michelin, Goodyear, Bridgestone en Continental. Die zijn wereldwijd actief, dus moeten wij ook wereldwijd actief zijn.”

Wat is uw ervaring als vrouw in een industriële wereld die nog altijd overwegend mannelijk is? Ook Solvay was heel lang een door mannen in maatpakken geleid bedrijf.

NUYTTENS. “Ja, maar noch bij Solvay noch bij onze klanten heb ik ooit vervelende reacties gehad op het feit dat ik daar als vrouw stond en sta. ( Denkt na) Soms zijn er wel heel kleine zaken geweest waarvan ik dacht: waarom wordt dat nu gevraagd? Moet ik mij nu echt bewijzen? Maar ik werd nooit gebruuskeerd. Al speelt de titel van CEO ongetwijfeld een rol. Dan krijg je meteen veel respect. Maar misschien is het ook mijn attitude. Ik laat mij niet doen. Ik ben zelfverzekerd, terwijl ik merk dat heel wat jonge vrouwen dat sterke zelfvertrouwen nog niet hebben. Daarom probeer ik dat aan te zwengelen, in eerste instantie bij de vrouwen in mijn team. Solvay heeft als doel tegen 2035 een pariteit te hebben tussen mannen en vrouwen in het midden- en senior management. Daar sta volledig achter. Maar er is werk aan de winkel. Als ik in mijn businessunit kijk, raken we er niet.

“Onze dochter volgt haar eerste jaar burgerlijk ingenieur. Het valt op dat vrouwelijke studenten nog altijd maar 18 procent van het totaal vertegenwoordigen, niet zoveel meer dan toen ik studeerde. Met Solvay proberen we de STEM-studierichtingen te ondersteunen. Ook daar sta ik sterk achter. Er is voor meisjes blijkbaar nog altijd een barrière om te kiezen voor technologische, technische, wetenschappelijke of wiskundige richtingen.”

Waar zit het scheef?

NUYTTENS. “Het zit diep in onze cultuur, hoe we zijn opgevoed, dat meisjes met poppen of een gaarkeukentje horen te spelen. Als ouders moet je hen aangeven dat ze met eender wat kunnen spelen, moet je ze vrij laten. Dat heb ik zelf ondervonden, zonder het toen te beseffen. Met mijn drie broers bouwde ik kampen in bomen. Als ik drie zussen had gehad, zou dat allicht minder vanzelfsprekend zijn geweest. Nu, mijn dochter heeft Barbie-poppen, maar ze zijn wel allemaal kapot ( lacht). Het punt is dat mijn ouders me altijd vrij hebben gelaten om te doen wat ik wilde.”

Waaruit putte u uw zelfvertrouwen?

NUYTTENS. “De omgeving waarin ik opgroeide speelde een rol, maar ook mijn karakter. Toen wij pas kinderen hadden, zei de vrouw van een collega mij dat het toch niet kon dat ik bleef werken. Ik ben daar hard tegen ingegaan. Kinderen heb je met z’n tweeën. Het is niet enkel de moeder die ze moet opvoeden. Het is heel belangrijk dat je partner erin meegaat, anders wordt het heel moeilijk. Je moet je ernaar organiseren, en dan werkt dat. Dat moeten we inbakken in onze cultuur. Daar moeten we allemaal een tandje bijsteken.”

Bent u in uw carrière obstakels tegengekomen?

NUYTTENS. “Ik heb op mijn tanden moeten bijten tijdens mijn Amerikaanse jaren. Ik werkte er van 1999 tot 2004, een indrukwekkende periode waarin ik professioneel heel veel heb geleerd. Ik heb er de kennis opgedaan die mij heeft geholpen om samen te werken met bedrijven als Apple of met de medische sector, toen ik voor de polymerendivisie werkte. Ik ben er ook geestelijk heel flexibel geworden. In Europa was het toen allemaal veel hiërarchischer. Alleen, ik kreeg in de Verenigde Staten zes weken zwangerschapsverlof. Maar omdat onze eerste baby te vroeg was geboren, was dat heel kort voor ik opnieuw moest reizen en elke week drie dagen onderweg was. Dat was moeilijk. Onze CEO Ilham Kadri heeft beslist dat elke Solvay-werknemer voortaan recht heeft op zestien weken betaald ouderschapsverlof, man of vrouw. Dat is het goede voorbeeld geven.”

Botste u nooit tegen het glazen plafond?

NUYTTENS. “Ik geloof niet in dat glazen plafond. Waar een wil is, is een weg. Dat was de lijfspreuk van mijn grootvader. Ik ben ambitieus en ik geloof dat als je iets wilt, je daar ook kan raken. Toen ik nog junior was, zei een senior leader van het uitvoerend comité mij: ‘An, think big!’ Toegegeven, dat wordt steeds moeilijker omdat je jezelf steeds moet overtreffen en de lat steeds hoger moet leggen, maar dat geldt evenzeer voor mannen. Ik zie dus geen glazen plafond. We moeten ook vermijden dat het voor een vrouw net gemakkelijker zou zijn om een kans te krijgen, want dat zou als een boemerang terugkomen. Dat is niet duurzaam.”

U gelooft dus niet in het nut van quota?

NUYTTENS. “Tot een jaar of twee geleden vond ik quota heel belangrijk, omdat ik wel zag dat het zaken kon veranderen. Nu zie ik er soms ook de nadelen van. Het probleem met die quota voor raden van bestuur is dat je daar dan zit met een sticker op je voorhoofd gekleefd. Je zit erin omdat het bedrijf die quota moet halen, om het wat cru te stellen. Quota kunnen goed zijn om verandering aan te zwengelen, maar zodra die trein aan het rijden is, moet je er heel voorzichtig mee omspringen. Dan moet het autonoom verder evolueren.

“Ik word geregeld aangesproken om lid van een raad van bestuur te worden. Dan zeg ik dat ik een goede collega ken die dat wil doen, en dat het een man is. En dan interesseert het hen plots niet meer, waarop ik dan zeg dat ik ook niet meer geïnteresseerd ben. Je moet worden gekozen voor je talenten, je profiel, je ervaringen en je manier van denken. Niet omdat je man of vrouw bent.”

Is het bij Solvay anders voor u of andere vrouwen sinds de komst van Ilham Kadri?

NUYTTENS. “Diversiteit is voor haar erg belangrijk. En uiteraard is het belangrijk een vrouwelijke CEO bij een Bel-20-bedrijf te hebben, die het goed doet.”

Hebt u andere oorden willen opzoeken?

NUYTTENS. “Tot nu toe niet. ik heb hier altijd heel mooie kansen gekregen. Toen ik hier begon, kreeg ik te horen dat iedereen bij Solvay bleef tot aan zijn of haar pensioen. Nu is dat niet meer waar. En er is wel meer veranderd. Toen ik hier startte, zei mijn prof in polymeren, tevens de promotor van mijn thesis, dat ik de eerste in twintig jaar was die van de Vlaamse KU Leuven werd aangeworven.”

Wat is er voor u veranderd sinds corona?

NUYTTENS. “Ik zit ruim vijf jaar in deze business en heb een heel sterke vertrouwensrelatie met de klanten opgebouwd. Die relatie onderhouden we al maanden met video en dat werkt wel. Ik zeg niet dat alle meetings via video moeten lopen, maar er kan veel. Maar het is toch moeilijk wennen. Ik heb er behoefte aan in levenden lijve met de mensen te connecteren. Achter je scherm zitten is niet hetzelfde als rondlopen in een fabriek en daar spreken over pakweg veiligheid. Al is de work-life balance wel beter. Om mijn energie kwijt te kunnen, ga ik vaak lopen of zwemmen. Skiën doe ik tot nader order niet. En ik ben er meer voor de kinderen. Niet dat ze daar op de leeftijd van 21, 20 en 19 op zitten te wachten. Ik krijg de laatste tijd weleens de vraag wanneer ik opnieuw op reis ga ( lacht). Hun moeder zit hen namelijk nogal achter de veren. De twee oudste zijn jongens. Ik zei hen dat werken belangrijk is om ergens te raken. Maar ze zeiden: ‘Mama, onze vrouw zal wel werken voor ons'” ( schatert).