Wees niet bang voor de hogere rente

De eerste Amerikaanse renteverhoging in negen jaar komt onvermijdelijk dichterbij. Maar er is weinig vrees voor een zware correctie op de aandelen- of obligatiemarkten.

Met een werkloosheidscijfer dat onder 5,1 procent is gezakt en een economie die langzaamaan herstelt, wordt het voor de Amerikaanse centrale bank (de Federal Reserve of Fed) steeds moeilijker haar nulrentebeleid te verdedigen. Er wordt verwacht dat de Fed de kortetermijnrente voor het eerst sinds 2006 weer zal optrekken. De markten mikken daarvoor op oktober of november.

Er wachten beleggers in dollarobligaties mogelijk enkele magere jaren. Volgens het onderzoeksbureau Research Affiliates zal het dollarpapier de komende drie jaar een reëel rendement (na inflatie) van amper 0,7 procent per jaar opleveren. Terwijl obligaties vroeger werden omschreven als ‘risicovrij rendement’, lijkt nu eerder de term ‘rendementsvrij risico’ van toepassing.

Voor obligatiebeleggers is de stijgende rente geen goed nieuws: door de hogere rente dalen bestaande obligaties met een lagere coupon in waarde. Hoe sneller de rente stijgt, hoe groter het waardeverlies oploopt, vooral van obligaties met een lange looptijd. Beleggers die langlopende obligaties in portefeuille hebben, moeten een hele tijd wachten vooraleer ze hun geld opnieuw kunnen beleggen tegen de hogere rente.

Gouden tijd

Dat magere verwachte rendement steekt schril af bij de mooie opbrengsten van de voorbije dertig jaar. Sinds 1981 haalden dollarobligaties een gemiddeld rendement van meer dan 8 procent per jaar. Voor Amerikaanse bedrijfsobligaties was dat zelfs meer dan 9 procent. In dezelfde periode deden aandelen het maar nipt beter, en dat ten koste van meer volatiliteit in de koersen.

Aan de basis van die gouden tijd ligt de structurele daling van de rentevoeten. Begin jaren tachtig, toen Paul Volcker de voorzitter van de Fed was, klom de rente tot boven 16 procent (zie grafiek Gouden tijdperk voor obligaties is voorbij). Met zijn agressieve rentebeleid brak Volcker de op hol geslagen inflatie die kenmerkend was voor de jaren zeventig. Sindsdien is de inflatie onder controle en konden zijn opvolgers, Alan Greenspan en Ben Bernanke, de rente geleidelijk weer naar normale niveaus terugbrengen. De finale van dat tijdperk kwam er na de Lehman-crisis, toen de rente naar nul werd gebracht en obligatiekoersen piekten.

Geen bruuske correctie

Het einde van het nulrentebeleid betekent niet automatisch dat de obligatiekoersen in een neerwaartse trend zullen terechtkomen. Economen verwachten dat de Fed de rente slechts zeer geleidelijk zal verhogen. “De Fed is niet gehaast om de rente op te trekken, en het is ook niet dringend”, zegt Vincent Juvyns, marktstrateeg bij J.P. Morgan. “De inflatie is nog altijd zeer laag en de Fed wil de financiële markten niet verstoren.”

Hij denkt dat de Fed de rente dit jaar met 0,25 procent zal optrekken. Ook Philippe Gijsels van BNP Paribas Fortis verwacht dit jaar enkel een symbolische renteverhoging van 0,25 procent, en misschien nog eens hetzelfde in 2016. Geen van beide analisten houdt rekening met een bruuske correctie van de obligatiemarkten.

Aandelen boven

De geschiedenis toont dat aandelen een goede keuze zijn als de Amerikaanse centrale bank haar rente verhoogt. Tijdens de voorbije drie renteverhogingscycli kwam het nooit tot een aandelencrash (zie grafiek Renteverhogingen deren aandelen niet). De Fed verhoogt de rente pas als de economie zich volledig heeft hersteld van een recessie. In zo’n omgeving zijn de stijgende bedrijfsresultaten voldoende om de impact van de hogere rente op de aandelenkoersen te compenseren.

Ook de legendarische belegger Warren Buffett liet onlangs in een interview optekenen dat hij zich geen zorgen maakt over een renteverhoging. Hij heeft naar eigen zeggen gebruikgemaakt van de recente turbulentie op de financiële markten om aandelen bij te kopen.