‘Uitbreiding speculatietaks brengt niets op’

CD&V legde dit weekend een meerwaardebelasting op tafel tijdens de begrotingsbesprekingen. De partij wilde een belasting van 30 procent op de meerwaarde bij een verkoop van aandelen binnen het jaar na de aankoop. Per jaar dat beleggers hun aandelen langer bijhouden zou de belasting degressief zakken tot 7,5 procent bij wie zijn aandelen 15 jaar of langer bijhoudt. Volgens UGent-econoom Gert Peersman schiet zo’n belasting zijn doelen voorbij: ze zal niets opbrengen en de grote vermogens zullen buiten schot blijven.

CD&V wil naar eigen zeggen een rechtvaardige fiscaliteit door de 10 procent grootste vermogens te laten meebetalen. Lukt dat met deze meerwaardebelasting?

GERT PEERSMAN. “Er zou een vrijstelling komen voor 5000 euro meerwaarde per jaar of 50.000 euro over een periode van tien jaar. De echte kleine belegger tref je daarmee dus niet. De grootste vermogens raak je evenmin. Ten eerste omdat er veel uitzonderingen zijn, zoals voor startersaandelen en kmo-aandelen. De grote vermogens zitten net in dat soort bedrijven. Op de dividenden die kmo’s uitkeren zal de fiscus straks 30 procent roerende voorheffing afhouden. Op de meerwaarde bij verkoop niets. Dat is een stimulans om het geld in de vennootschap te laten zitten, en op een dag met een meerwaarde van de hand te doen.

“Deze symboolbelasting zal gewoon het leven van beleggers wat lastiger maken. Zij zullen moeten uitrekenen hoeveel rendement ze belastingvrij kunnen halen. Ze zullen geen euro extra in aandelen stoppen. Dit wordt een substitutieverhaal. Mensen zullen meer geld op hun spaarboekje laten staan of meer geld in vastgoed investeren, waar de meerwaarde nog altijd zo goed als belastingvrij is. Het zal de prijzen van vastgoed opdrijven, terwijl die al hoog liggen door de extreem lage rente. Een dure vastgoedmarkt wil je niet. Gezinnen die een woning nodig hebben, zullen almaar meer kapitaal op tafel moeten leggen en dat is geld dat ze niet elders investeren of consumeren. Je moet je toch de vraag stellen of dat economisch efficiënt is. Kapitaal dat richting aandelen stroomt, genereert gewoon meer economische activiteit dan wat op spaarboekjes staat of in vastgoed vast zit.”

Kan dit de gaten in de begroting dichtrijden?

PEERSMAN. “Het gaat in feite om een uitbreiding van de speculatietaks. Die speculatietaks brengt niet zoveel op en zorgt er ook voor dat mensen transacties uitstellen zodat de beurstaks minder opbrengt. Ik zie niet in waarom dat met deze meerwaardebelasting anders zou zijn. Het is een zodanig hoog tarief dat mensen uitstel- en uitwijkgedrag zullen vertonen. Ze zullen hun aandelen zo lang mogelijk bijhouden en minder transacties doen, minder snel aandelen kopen of ze zullen zelfs helemaal niet meer in aandelen investeren.

“Er is geen enkele reden om mensen die binnen het jaar liquiditeit nodig hebben en aandelen verkopen, extra te straffen. De speculatie zal ook niet afnemen, want daar zijn hefboomfondsen en beleggingsvennootschappen voor verantwoordelijk, en die blijven buiten schot.”

Zou het beter zijn een transactietaks of tobintaks in te voeren die alle beleggers groot én klein, uit binnen- én buitenland moeten betalen?

PEERSMAN. “Je zou kunnen argumenteren dat zo’n transactietaks Belgische aandelen minder aantrekkelijk maakt dan in de buurlanden. Het idee van een transactietaks naar het voorbeeld van de stamp duty in het Verenigd Koninkrijk is verdedigbaar. Voor zo’n breed gedragen belasting ligt het belastingtarief zeer laag. Het zal niet aanzetten tot ontwijking.

“Maar het zou nog beter zijn om alle inkomsten uit vermogen op dezelfde manier te belasten. Op die manier zal er geen ontwijkgedrag zijn. Het is het idee van de ‘dual income tax‘. Het doet er dan niet toe of u winst haalt uit vastgoed, uit aandelen, uit fondsen,… Alle types van vermogen betalen evenveel mee. Het kapitaal zal op de meest efficiëntie manier aangewend worden en stromen naar activiteiten met de meeste economische toegevoegde waarde. Je zou nog altijd voor een belastingvrije sokkel kunnen kiezen, naar het voorbeeld van de eerste 1880 euro belastingvrije intresten op een spaarboekje, maar deze keer voor alle soorten beleggingen. Je moet dan nog enkel beslissen of de vermogenswinsten lineair of progressief moeten worden belast.”