De crisis in de eurozone heeft in de afgelopen weken de gemoederen danig bewogen. Af en toe was er op de financiële markten zelfs sprake van regelrechte paniekaanvallen. Stefan Duchateau, financieel adviseur en professor, stelt echter dat de zaak langs verschillende kanten moet worden bekeken.
Stefan Duchateau: “De financiële schokgolf was dusdanig sterk dat de zwakste schakels van het systeem zeer zwaar onder druk zijn komen te staan. Maar laat ons duidelijk zijn : zonder de EURO zouden landen als Griekenland , Portugal en zeker ook Ierland niet alleen aan de rand van de afgrond hebben gestaan maar er reeds zeer diep zijn ingestort. Ondanks de hoogst bedenkelijke toestand van de Griekse begroting kan -indien men op Europees vlak dit werkelijk wenst- redelijk snel een economische en financiële oplossing worden uitgewerkt en toegepast : een jumbo-lening van de EIB, een strikt pakket aan maatregelen die toekomstige ontsporingen moet vermijden, een mini-Marshall plan om de ergste bijwerkingen te compenseren en enkele doortatstende maatregelen om Griekse staatsobligaties op te kopen om zo een bodem te leggen onder de koersval en de short-sellers van Griekse of andere obligaties een aantal keren kan “short-squeezen”, zodat de speculatiegolf snel opdroogt.”
Alleen is dit politiek veel minder evident. De ECB zou hiermee immers een precedent kunnen creëren zodat landen die in de problemen geraken weigeren om die structurele maatregelen (zeg maar verregaande besparingen) uit te lokken omdat ze toch zeker zijn dat de Europese muntunie het probleem zal absorberen.
Stefan Duchateau: “Hierdoor dreigt men echter op langere termijn de hele muntunie in gevaar te brengen. Dit verklaart vanzelfsprekend het op het eerste zicht obstinate gedrag van de ECB. Enkel maar een (zeer) groot hulpfonds ter beschikking stellen, kan immers niet volstaan om een muntunie overeind te houden. De nodige evenwichten moeten terug hersteld – of er dient in ieder geval voldoende vertrouwen te zijn in de determinatie van locale overheden om de nodige pijnlijke maatregelen daadwerkelijk te gaan opleggen. In Duitsland bestaat er wat dit aspect betreft nogal wat twijfel. Het is immers geen onzinnige redenering om voorop te stellen dat het mega-hulpfonds alleen maar als een hangmat dienst gaat doen voor landen die hun begroting uit de hand laten lopen, weigeren besparingen in hun overheidsapparaat door te voeren en uiteindelijk hierdoor de credibiliteit van het gehele systeem ondermijnen. Een beetje “too big too fail ” spelen dus, precies die gehate “moral hazard” dus die de grootbanken zo genadeloos en straffeloos wisten te exploiteren, tot hiermee het hele financieel-economische bestel aan de rand van de afgrond werd gebracht.”
Vandaar natuurlijk de opmerkingen van Merkel, hoofdzakelijk voor domestiek gebruik bestemd , daarom niet onterecht maar dusdanig evident dat de financiële markten er uiteindelijk van op schrikken. Stefan Duchateau: “Vanzelfsprekend is het steunpakket slechts een stap in de goede richting en moeten de nodige maatregelen worden getroffen. Is Merkel er echter van overtuigd dat zonder verder streng toezicht de Griekse overheid de opgelegde maatregelen niet zal uitvoeren. Ik vrees dat ze daar niet helemaal ongelijk heeft. De maatregelen zijn immers dermate draconisch dat ze verplichten tot een diep ingrijpen in het de socio-economische structuren van het land ( hetgeen precies de bedoeling is ). Zonder meer onmogelijk als je dit als overheid alleen moet opleggen. Vandaar dit “schouderklopje” van Merkel …”