De palmolieprijs zat de voorbije weken weer in de lift. Dat heeft verschillende oorzaken.
De wereldwijde consumptie van plantaardige oliën neemt jaar na jaar toe. In het Westen heeft palmolie het voorbije decennium marktaandeel verloren ten nadele van zonnebloem- en raapzaadolie, maar toch blijft de afzetmarkt groot. Elders concurreert palmolie met sojaolie, dat een perfect substituut is. Sinds het begin van afgelopen zomer steeg de palmolieprijs met bijna 20 procent in Rotterdam (CIF of Cost Insurance Freight), van 1.000 dollar per ton in juli naar 1.175 dollar nu.
Lagere output
Aan de aanbodzijde heeft palmolie te kampen met een lagere productie in Indonesië door de droogte van vorig jaar, terwijl een vulkaanuitbarsting in Papoea-Nieuw-Guinea heel wat plantages vernietigde. Pas in 2025 zal de productie weer normaliseren. Tegelijk veroorzaakt het El Niño-weerfenomeen droogte in grote delen van Zuid-Amerika. Dat heeft nadelige gevolgen voor de oogst van sojabonen, waaruit sojaolie wordt gehaald.
Palmolie is in verschillende Aziatische landen ook een aanvulling voor biodiesel. In Indonesië wordt binnenkort een wet van kracht die het aandeel van palmolie moet verhogen van 35 naar 40 procent. Dat zal de vraag volgend jaar met 2 tot 2,5 miljoen ton doen toenemen. Tegelijk wordt door de hogere binnenlandse consumptie minder palmolie beschikbaar voor de export.
Een extra factor aan de vraagzijde is het uitstel van een nieuwe wet in de Europese Unie die ontbossing moet tegengaan. De wet verbiedt de invoer van producten die afkomstig zijn uit gebieden die sinds begin 2021 ontbost zijn. Het gaat behalve hout en rundvlees ook om landbouwgrondstoffen als koffie, cacao en soja. Afgeleide producten als sojaolie en palmolie worden er ook door getroffen. De Europese Commissie wilde deze wet eind dit jaar in werking doen treden, maar op verzoek van de lidstaten en de handelspartners komt er uitstel tot eind 2025 en voor kleine bedrijven zelfs tot midden 2026.
Afgeleide producten
Er bestaan voorlopig nog geen afgeleide producten op basis van termijncontracten waarmee particuliere beleggers kunnen inspelen op prijswijzigingen van palmolie. Op een alternatieve manier beleggen in palmolie kan wel via plantagegroepen zoals Sipef. Na drie kwartalen in 2024 ligt de productie 9 procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Ondanks het recente prijsherstel zal de jaarwinst iets lager uitkomen dan in 2023. Sipef mikt vanaf 2025 wel op een herstel van de output.
