Palladium werd sinds begin dit jaar al 40 procent goedkoper en is daarmee veruit het slechtst presterende edelmetaal. Ook het zustermetaal platina doet het niet goed, maar het verlies blijft met 15 procent nog binnen de perken.
De achterliggende redenering is dat er van een bepaalde grondstof door de hoge prijzen minder wordt gebruikt of dat er een alternatief voor wordt gezocht. Door de hoge prijzen verhogen producenten hun aanbod. Wanneer de vraag begint af te nemen, ontstaat snel een overaanbod.
Grootste afzetmarkt onder druk
Na de uitbraak van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne in het voorjaar van 2022 koerste palladium naar een recordprijs van 3.420 dollar per troyounce. Rusland staat in voor ongeveer 40 procent van het globale aanbod en de markt vreesde productieonderbrekingen en tekorten. Er kwam uiteindelijk geen exportverbod en Rusland bleef ook uitvoeren. Van schaarste was nooit sprake.
De speculatieve premie ging snel uit de prijs, maar er was nog een andere reden voor de onderprestatie van palladium. Het productieproces voor autokatalysatoren werd aangepast, zodat in plaats van palladium ook het goedkopere platina kan worden gebruikt. Die substitutie komt boven op de trend waarbij klassieke verbrandingsmotoren geleidelijk aan terrein verliezen tegenover elektrische motoren en op langere termijn helemaal worden uitgefaseerd. Dat is slecht nieuws voor palladium. Analisten zien de vraag naar palladium in de autosector volgend jaar terugvallen naar 8 miljoen troyounce tegenover 8,2 miljoen dit jaar.
Herstel
Na de piek van het voorjaar van 2022 begon de palladiumprijs aan een diepe val, die slechts voor korte periodes werd onderbroken door een stabilisatie of een licht herstel. In november dook de palladiumprijs voor het eerst in meer dan vijf jaar (september 2018) onder de grens van 1.000 dollar. Intussen moeten steeds meer aanbieders maatregelen nemen omdat de productiekosten boven de verkoopprijs liggen. Sibanye Stillwater kondigde al ontslagen aan in de Stillwater-mijn in de Amerikaanse staat Montana. Ook in Zuid-Afrika nemen mijnbedrijven maatregelen om de productie te beperken.
Ondanks de minder goede langetermijnperspectieven is op korte termijn een herstel van de prijs door short covering zeker niet onmogelijk. Beleggers die willen inspelen op een hogere palladiumprijs, kunnen dat met de WisdomTree Physical Palladium ETF (tickersymbool PHPD en ISIN-code JE00B1VS3002 op Euronext).
