Als de markten zenuwachtig zijn, de inflatiedreiging de kop opsteekt en de geopolitieke spanningen toenemen, zoeken beleggers zekerheid. Snelle winsten zijn dan ondergeschikt aan veiligheid. Geldmarktfondsen (money market funds) kunnen die beschutting bieden. Ze zijn een plek om tijdelijk kapitaal te parkeren. De fondsen beleggen in kortlopend schuldpapier, zoals staatsobligaties, bedrijfsleningen en deposito’s bij betrouwbare banken. De looptijden zijn vaak kort – enkele dagen tot maanden – waardoor de invloed van rente- en marktfluctuaties beperkt blijft. Het doel bestaat erin kapitaal te behouden en snel beschikbaar te hebben. Winst is een secundair doel.
Bescherming
In de Europese Unie bestaan verschillende types geldmarktfondsen, die allemaal UCITS-gereguleerd zijn. UCITS, kort voor Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities, is een Europese richtlijn die eisen stelt aan beleggingsfondsen die in de Europese Unie verkocht mogen worden. Het doel van die richtlijn is beleggers te beschermen en het toezicht op collectieve beleggingen te harmoniseren. Sommige fondsen houden hun netto-inventariswaarde (nav) stabiel, andere laten die meebewegen met de marktrente.
Beleggers doen er goed aan te letten op het risicoprofiel, de liquiditeit en de kostenstructuur. Sommige fondsen concentreren zich op de veiligste staatsobligaties, andere spreiden hun kapitaal over betrouwbare bedrijfsleningen om het rendement op te krikken.
De recente rentedalingen hebben kortlopende rente-instrumenten minder aantrekkelijk gemaakt. Normaal profiteren geldmarktfondsen van stijgende rentes, omdat zij voortdurend herbeleggen in nieuw papier met hogere coupons. Nu is het omgekeerde het geval. Dat drukt de opbrengsten. Dat is te merken aan de koers van de meeste fondsen. Zo noteert het BNP Paribas Euro Money Market Fund ongeveer 2,3 procent op jaarbasis. Dat is lager dan de instapkosten van 3 procent, waardoor een belegger het eerste jaar zeker verlies lijdt.
Beursgenoteerde ETF’s
Toch kunnen geldmarktfondsen interessant zijn. Door de stringente regelgeving, de Europese Money Market Fund Regulation van 2017, is er toezicht op de kredietkwaliteit, de looptijden en de liquiditeit. Beleggers letten op de vlotheid waarmee zij hun geld kunnen opnemen, de kredietwaardigheid van de uitgevers en de kosten van het fonds. In periodes van marktonrust, zoals vandaag, bewijzen ze hun waarde. Terwijl de waarde van aandelen en obligaties sterk schommelt, blijft het kapitaal van zo’n fonds relatief veilig.
Geldmarktfondsen zijn nu ook beschikbaar als beursgenoteerde ETF’s. Ze volgen hetzelfde principe, maar kunnen de hele dag door verhandeld worden. Vooral institutionele beleggers en actieve particulieren gebruiken die fondsen om tijdelijk cash te parkeren, zonder dat het rendement stilvalt, zoals vaak gebeurt bij klassieke spaarproducten.
Geldmarktfondsen vallen niet onder het depositogarantiestelsel.
Verenigde Staten
In de Verenigde Staten zijn producten als de iShares Prime Money Market ETF (PMMF) en de iShares Government Money Market ETF (GMMF) populair. PMMF spreidt over bedrijfsleningen, terwijl GMMF zich beperkt tot Amerikaanse staatsobligaties. Dat maakt GMMF iets veiliger, maar het rendement is wat lager. In Europa is het aanbod beperkter. De strengere UCITS-regels leggen meer nadruk op stabiliteit en risicobeperking.
Vermogensbeheerders zoals Amundi, BlackRock en JPMorgan bieden in Europa UCITS-conforme geldmarktfondsen aan met een nettorendement van 1 tot 2,5 procent. Voor Belgische beleggers zijn ze een nuttige mogelijkheid om tijdelijk overtollige liquiditeiten te parkeren, bijvoorbeeld tussen beleggingen of in afwachting van marktkansen.
Geldmarktfondsen zijn geen spaarrekeningen en vallen dus niet onder het depositogarantiestelsel. Er blijft een beperkt krediet- en renterisico, en kosten en belastingen kunnen het effectieve rendement drukken. Toch bieden zij een combinatie van veiligheid en rendement dat doorgaans hoger ligt dan dat van klassieke spaarproducten.
Geld parkeren met een beperkt rendement is niet spectaculair of spannend, maar in een wereld vol onzekerheden kunnen geldmarktfondsen een betrouwbare en verstandige keuze zijn.
Vijf geldmarktfondsen
· iShares Government Money Market ETF: Amerikaanse ETF die belegt in heel kortlopende staatsobligaties. Rendement op één jaar: 0,40 procent.
· iShares Prime Money Market ETF: Amerikaanse ETF met een prime portefeuille (zowel staats- als hoogwaardig bedrijfspapier). Rendement op één jaar: 0,41 procent.
· iShares € Cash UCITS ETF: een Europees product (UCITS) van BlackRock, actief beheerd, toegespitst op geldmarktinstrumenten in het eurogebied. Jaarlijks bruto rendement van 2,13 procent.
· Lyxor Smart Overnight Return UCITS ETF (via Amundi) is een op de Duitse beursgenoteerd product dat zich richt op de kortst mogelijke looptijden (overnight) op de eurogeldmarkt. Rendement op één jaar: 2,83 procent.
· Vanguard 0-3 Month Treasury Bill ETF is een Amerikaanse ETF met blootstelling aan Amerikaanse schatkistpapier met looptijd tot drie maanden. Rendement op één jaar: 0,69 procent.
TIPS na de shutdown
Treasury Inflation-Protected Securities (TIPS) zijn Amerikaanse staatsobligaties die beleggers beschermen tegen de inflatie. De hoofdsom van die obligaties wordt aangepast volgens de inflatiecijfers van de Amerikaanse statistiekdienst BLS. Door de overheidsshutdown in de Verenigde Staten heeft de dienst op 15 oktober geen inflatierapport gepubliceerd.
Op korte termijn is dat geen acuut probleem: elke eerste dag van de maand wordt het inflatiecijfer van drie maanden eerder gebruikt. De TIPS van 1 oktober baseerden zich dus nog op de inflatie van juli. Naarmate de maand vordert, wordt ook een deel van het inflatiecijfer van augustus meegenomen. De eerste TIPS-reeks verviel op 15 oktober, waarvoor de nodige cijfers al beschikbaar waren.
De volgende vervaldatum is 15 januari, waarvoor de inflatiecijfers van november en december nodig zijn. Als de shutdown dan nog voortduurt, kan het ministerie van Financiën mogelijk een voorlopige compensatie toekennen, gevolgd door een correctie zodra de cijfers bekend zijn.
Ook inflatieswaps – contracten waarmee beleggers zich tegen inflatierisico’s indekken – kunnen hinder ondervinden. Een langdurige shutdown zou zo niet alleen ambtenaren treffen, maar ook de normale werking van de financiële markten verstoren. Hiervoor bestaat geen precedent.
