Het spaarboekje komt steeds meer en meer onder vuur te liggen. De regering Di Rupo is immers ernstig van plan om de fiscale fraude m.b.t. spaarboekjes aan te pakken.
Iedere Belg weet dat de interest op een spaarboekje tot 1830 euro is vrijgesteld van roerende voorheffing en dus openen velen bij meerdere banken dergelijke gereglementeerde spaarboekjes. Voor elk van deze spaarboekjes wordt dan de vrijstelling van roerende voorheffing toegepast. Daar is op zich helemaal niets mis mee. Maar dan moet men in de jaarlijkse fiscale aangifte natuurlijk de ten onrechte vrijgestelde interesten aangeven. Deze bedragen worden dan via de aangifte alsnog belast aan hetzelfde tarief als de roerende voorheffing. Maar die aangifte wordt massaal ‘vergeten. In 2011 zouden welgeteld 4602 Belgen aangegeven hebben dat zij interesten hebben genoten die ten onrechte zijn vrijgesteld. Dat leverde amper één miljoen euro aan belastingen op. Als je dan weet dat er voor meer dan 230 miljard euro op spaarboekjes staat, dan weet je dat er iets goed fout gaat.
Collectieve fraude
Je mag hierbij rustig spreken van een vorm van collectieve fraude. Deze fraude is sedert het regeerakkoord van december 2011 zelfs nog lucratiever geworden. Het spaarboekje bleef bij de drastische belastingverhogingen immers volledig buiten schot. Enkel de andere rentedragende producten deelden in de klappen. Hierdoor werd het relatieve voordeel van een spaarboekje nog groter. Vanuit fiscaal oogpunt is de keuze voor een spaarboekje in plaats van een termijnrekening, Tak 21-levensverzekering, OLO, kasbon, obligatie, enzovoort evident. Enkel bij een gereglementeerd spaarboekje heb je de vrijstelling van 1830 euro. Daarnaast geniet je van een belastingtarief van amper 15% (voor interesten boven de 1830 euro). Andere interesten ondergaan sinds dit jaar het verhoogde tarief van 21%. Bovenop die 21 % kan nog eens de zogenoemde miljonairstaks van 4 % komen. Het effectieve belastingtarief loopt dan zelfs op tot 25%. Als klap op de vuurpijl wordt het vrijgestelde bedrag door de bank niet gemeld aan het centrale meldpunt van de fiscus. Dit betekent de fiscus geen middel heeft om te weten te komen dat je fraudeert met meerdere spaarboekjes. De kunst lijkt overal onder de magische grens van 1830 euro te blijven.
De ‘Last Post’
Er circuleren concrete plannen om deze collectieve fiscale fraude echt aan te pakken. De manier waarop is nog onduidelijk. Hierbij lijkt het voorstel om de vrijstelling via de aangifte te laten verlopen het meest evident. Alle interesten ondergaan bevrijdende roerende voorheffing. Indien je een teruggave wenst, moet je die zelf vragen via de aangifte. Bij de andere piste maakt de overheid gebruik van de gegevens die bij het meldpunt van de fiscus bekend zijn. Die gegevens zouden dan vooraf ingevuld worden op het aangifteformulier. Zo wordt het de burger ‘gemakkelijk’ gemaakt. Aangezien het lot van het meldpunt evenwel nog wat wazig is, lijkt deze denkpiste niet meteen haalbaar op korte termijn.
Het ziet er dus naar uit dat deze vorm van maatschappelijke getolereerde fiscale fraude aan haar zwanenzang toe is. Beleggers houden daar best nu al rekening mee. Volg de discussie mee op Twitter via @Anton_Rivus.
Anton van Zantbeek
Advocaat Rivus
