Laten draaien van de geldpers dreigt verslavend te worden

De aankondiging van de ECB dat zij – op verzoek – ‘onbeperkt’ staatsobligaties van noodlijdende landen van de eurozone gaat opkopen was volgens Ad van Tiggelen van ING precies de mededeling waarop de financiële markten hadden gehoopt.

Het was een noodzakelijke stap om de euro te redden, en een onderstreping van het feit dat centrale banken steeds meer als ‘lenders of last resort’ optreden. Tegelijkertijd moeten we ons afvragen of het laten draaien van de geldpers langzamerhand niet te verslavend wordt.

De afkoeling van de wereldeconomie lijkt in toenemende mate een structureel in plaats van een cyclisch verschijnsel. De combinatie van hoge schuldniveaus en nadelige demografische ontwikkelingen kan ertoe leiden dat de groei ook de komende jaren onder de trend blijft liggen.

Er zijn weinig andere opties overgebleven

Ondertussen hebben beleidsmakers door de beperkte beschikbaarheid van ‘traditionele’ economische medicijnen – het verder verlagen van de rente of van de belastingen – weinig andere opties meer dan het bij herhaling aanzetten van de geldpers.

De afgelopen jaren hebben de financiële markten elke nieuwe liquiditeitsinjectie met groot enthousiasme ontvangen, hoewel de perioden van euforie steeds korter zijn geworden en de roep om ‘meer’ elke keer luider klinkt. Met andere woorden: de drug werkt, maar is verslavend.

Steeds wanneer een nieuw ‘shot’ werd toegediend, presteerden risicovolle activa, geleid door aandelen van financiële instellingen, beter dan de markt. Tegelijkertijd zijn beleggers zich steeds bewuster geworden van de potentiële bijeffecten.