De ruzie tussen Elon Musk en Donald Trump helpt alvast niet.
Te koop: een knalrode Tesla Model S, amper gebruikt. Betaling in cash of crypto. Direct beschikbaar voor afhaling aan 1600 Pennsylvania Avenue.
Van alle dreigementen die president Donald Trump heeft geuit na zijn explosieve (zij het niet geheel onverwachte) breuk met Elon Musk, zegt de suggestie dat hij zijn recent aangeschafte wagen mogelijk van de hand doet veel. Trump kocht de auto in maart als blijk van steun aan de Tesla-topman, wiens pogingen om de overheidsuitgaven te beperken hadden geleid tot boycots en aanvallen op Tesla-showrooms. De steun van de president had echter weinig effect op de verkoopcijfers van Tesla. Maar het schijnbare einde van hun vriendschap zou wel eens grotere gevolgen kunnen hebben voor de ambitieuze plannen van Tesla op het gebied van zelfrijdende taxi’s.
Daling verkoop
Beleggers zouden de verwijdering van Musk uit de inner circle van de president zelfs kunnen toejuichen, als dat betekent dat hij zich meer kan concentreren op de leiding van zijn autobedrijf. In de directe nasleep van de rommelige breuk – uiteraard uitgevochten op sociale media – daalde het aandeel op 5 juni met 14 procent, al volgde nadien een herstel. Een van de breukpunten was Musks uitgesproken verzet tegen een belastingwet – volgens hem een “walgelijk gedrocht” – die de Amerikaanse staatsschuld met biljoenen zou verhogen en subsidies voor elektrische auto’s zou schrappen. Trump stelde daarop voor om overheidscontracten met Musks bedrijven, waaronder het raketbedrijf SpaceX, te beëindigen.
Dat verklaart mogelijk waarom de voormalige First Buddy op 11 juni toegaf dat zijn uitspraken “te ver gingen”. Maar Trump is niet de enige die begint te twijfelen aan zijn Tesla-bezit. De kwartaalcijfers van Tesla, die in april werden gepubliceerd, waren net zo teleurstellend als de jaarresultaten over 2024. Vorig jaar zag het bedrijf voor het eerst in meer dan tien jaar zijn verkoop dalen. Het volgende kwartaal dreigt zelfs nog dramatischer te worden, nu de verkopen in de Verenigde Staten en wereldwijd blijven teruglopen.
Risicovol
Hoeveel van Tesla’s problemen rechtstreeks toe te schrijven zijn aan Musks banden met de president, is moeilijk exact te bepalen. Er zijn ook andere oorzaken: een modellengamma dat sterk leunt op twee verouderende modellen, toenemende concurrentie en een beperkte beschikbaarheid, nu de productie van een nieuwe versie van de Model Y wordt opgeschroefd, spelen allemaal mee. Toch is de dalende verkoop wellicht minder zorgwekkend dan Trumps houding tegenover Tesla’s volgende grote project.
Volgens Musk ligt de toekomst van het bedrijf bij autonome auto’s en menselijke robots. Waar Tesla ooit vooropliep in autotechnologie, heeft het nu nog maar een kleine voorsprong op traditionele concurrenten en wordt het mogelijk zelfs ingehaald door sommige Chinese nieuwkomers. “De innovatie aan de autokant is sterk vertraagd”, stelt Philippe Houchois van zakenbank Jefferies. Tesla wil op 22 juni in Austin, Texas, starten met een vloot zelfrijdende taxi’s. Maar inzetten op robotaxi’s is risicovol, niet het minst omdat ze bij lange na niet in staat zijn het gat te vullen dat het slabakkende autobedrijf heeft geslagen. Winstgevende toepassingen voor menselijke robots liggen nog veel verder in de toekomst.
Wat na politieke uitstapjes?
De service in Austin is bedoeld als de eerste van vele. Maar Musks ambitie dat er tegen de tweede helft van 2026 miljoenen autonome Tesla’s door Amerika zullen rijden, is hoogst ambitieus. Een van de obstakels is dat de regelgeving rond autonome voertuigen per staat verschilt, zonder uniform federaal kader. Musk had gehoopt op een nieuwe federale wet die zijn technologie – waarvan critici zeggen dat ze nog altijd niet bewezen is – meer speelruimte zou geven.
Die kans op een soepelere regelgeving lijkt samen met zijn relatie met Trump te zijn geëxplodeerd. Dat verlengt het traject naar winstgevendheid met robotaxi’s. Voorzichtige passagiers moeten eerst nog wennen aan het concept, en uitbaters zullen miljarden moeten investeren om voldoende wagens op de weg te brengen. Maar het blijft onzeker of het robotaxi-model ooit winstgevender zal zijn dan klassieke taxi’s met chauffeurs. Het in brand steken van Waymo-robotaxi’s tijdens protesten in Los Angeles toont alvast een ander onvoorzien risico van auto’s zonder bestuurder.
Musk heeft bewonderenswaardig werk geleverd door van Tesla een toonaangevende autobouwer te maken. Tijdens zijn politieke uitstapjes vroegen sommige beleggers zich al af of hij wel de juiste man was om Tesla verder te leiden. Nu die afleiding voorlopig wegvalt, krijgt hij de kans om hen ongelijk te bewijzen. Maar tenzij robotaxi’s snel een succes worden, zullen de twijfels onvermijdelijk terugkeren.
