Hoe kunt u zich indekken tegen wisselkoerscapriolen?

Van goed renderende beleggingen in dollar bleef vorig jaar maar weinig over, nadat ze waren omgerekend in euro. Buitelingen van vreemde valuta kunnen ook het budget voor een buitenlandse reis uithollen. Wat kunt u doen om zulke onaangename verrassingen te voorkomen?

Vier jaar geleden begon de euro aan een vrije val tegenover de Amerikaanse dollar. Een jaar later was de Europese eenheidsmunt een kwart van zijn waarde kwijt. Van meer dan 1,39 dollar per euro ging het naar 1,05 dollar. Die verzwakking van de euro in 2014 was te wijten aan de spreidstand van de centrale bankiers: de Amerikaanse centrale bank (Fed) zette stappen richting een hogere rente, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) alles uit de kast haalde om krediet nog goedkoper te maken.

“De markt heeft lange tijd niet geloofd dat de ECB echt obligaties zou opkopen”, zegt Peter Wuyts, valutaspecialist van KBC. “De aankondiging van de kwantitatieve versoepeling door de ECB bracht een enorme omslag op gang.” De belofte van een hoger rendement op Amerikaanse obligaties trok meer buitenlands geld richting de dollar, ten nadele van de euro en andere munten. Eind 2016 lag de pariteit binnen handbereik, wat zou betekenen dat 1 euro nog maar 1 dollar waard zou zijn.

Maar door het wegebben van de politieke onzekerheid in Europa – onder meer met de verkiezing van de Franse president Emmanuel Macron – en de onverwachts sterke groei van de Europese economie rees de ster van de euro weer aan het firmament. Maar weinig valutastrategen hadden die spectaculaire heropleving van de euro voorspeld. De voorbije weken gingen we enkele keren boven de lat van 1,25 dollar per euro. Sinds het dieptepunt van 1,04 dollar eind december 2016 is de waarde van de euro met meer dan 20 procent gestegen.

Dreigende handelsoorlog

De centrale banken aan beide kanten van de Atlantisch Oceaan marcheren niet langer in verschillende richtingen. De ECB nam op 8 maart de optie van tafel om nog meer obligaties op te kopen “als de vooruitzichten minder gunstig worden”. Daarmee bereidt ze de markt stilaan voor op minder obligatieaankopen en, in een latere fase, op renteverhogingen. De verhouding tussen de euro en de Amerikaanse dollar bleef relatief onbewogen onder de dreiging van een handelsoorlog.

Op 2 maart stuurde de Amerikaanse president Donald Trump via Twitter een dreigende boodschap de wereld in. “Als een land zoals de Verenigde Staten vele miljarden dollars verliest aan de handel met zowat elk land waarmee het zaken doet, dan zijn handelsoorlogen goed, en gemakkelijk te winnen.” Trump wil een importheffing van 25 procent op staal en een van 10 procent op aluminium.

Op de valutamarkten schrokken vooral de munten van de buurlanden van Trumps dreigement: de Canadese dollar en de Mexicaanse peso. Een belangrijk deel van de export van Canada en Mexico gaat richting de Verenigde Staten. Amerikaanse importheffingen op staal en aluminium zouden de economische groei in die landen fnuiken. Beide munten herstelden, nadat Trump had beslist Canada en Mexico vrij te stellen. Het zijn maar enkele voorbeelden die aantonen dat grote wisselkoersschommelingen vaak uit een onverwachte hoek komen.

Beleggingen indekken

De intrinsieke waarde van veel fondsen die wereldwijd beleggen, wordt uitgedrukt in Amerikaanse dollar. Van die producten bestaan meestal varianten, met en zonder bescherming of hedge tegen wisselkoersschommelingen. Wie zijn deelbewijzen op het verkeerde moment verkoopt, riskeert dat door ongunstige wisselkoersen niet veel overblijft van het rendement. BGF Global Allocation Fund A2, het best verkochte gemengde fonds van BlackRock in België, haalde vorig jaar mét een bescherming tegen wisselkoersschommelingen een rendement van 10,5 procent. Zonder bescherming is er een verlies van 0,8 procent.

Over een periode van vijf jaar haalt het fonds zonder bescherming de bovenhand, met een gemiddelde jaarlijkse opbrengst van bijna 6 procent, tegenover 4,1 procent voor het fonds met een beschermlaag. Over tien jaar bekeken is het verschil nog groter in het voordeel van het fonds zonder bescherming.

Stephan Desplancke van BlackRock voegt eraan toe dat het rendementsverschil tussen beide varianten op lange termijn vrij beperkt is. “De belegger wordt dus op lange termijn niet vergoed voor het wisselkoersrisico. Wij raden aan op lange termijn geen wisselkoersrisico te nemen en dus te kiezen voor een klasse met een hedge. Vooral voor obligaties met een uiterst laag rendement is 100 procent hedgen de boodschap.”

Met BGF Global Allocation Fund A2 EUR hedged krijgt de Belgische belegger het rendement van het fonds in dollar minus de kosten van de hedging. “We spreken hier dus niet over het hedgen van de munten zelf in de wereldwijde portefeuille van het fonds”, stipt Desplancke aan. “De kosten van zo’n bescherming van de portefeuille bedragen momenteel ongeveer 2 procent. Ze zijn vooral afhankelijk van het verschil tussen de kortetermijnrente in de Verenigde Staten en die in de eurozone. Hoe hoger het renteverschil is, hoe duurder de bescherming wordt. Daarnaast hebben de volatiliteit van de wisselkoers, de schommelingen van de netto-intrinsieke waarde van het fonds en de liquiditeit van de betrokken munten een weerslag op de kostprijs”, legt Desplancke uit.

JP Morgan Asset Management probeert met sommige fondsen, zoals het Global Macro Opportunities Fund, in te spelen op wisselkoersperikelen, om extra rendement te genereren voor beleggers. Met andere fondsen, zoals Global Income Fund, neemt het geen enkel wisselkoersrisico. “Het fonds dekt zich standaard in tegen de bewegingen van de munten”, legt een woordvoerster uit. “De beheerders gebruiken daarvoor termijncontracten op de valutamarkten.”

Op reis

Het gebeurt wel vaker dat mensen een grote reis een of meer jaren op voorhand boeken. Wie in maart 2014 bijvoorbeeld een trip naar New York heeft gepland en 1000 euro opzijzette om die te spenderen tijdens zijn verblijf, zag het daaropvolgende jaar bijna een kwart van zijn budget in dollar in rook opgaan. Er is een verschil van ruim 343 dollar, die de reiziger niet meer kan uitgeven bij zijn bezoek aan de Big Apple.

Wie dat budget meteen op een termijnrekening in dollar had geblokkeerd op het moment van de boeking, had begin 2015 nog evenveel koopkracht in dollar als begin 2014. Het is wel belangrijk expliciet een uitbetaling in dollar te vragen op de vervaldag, anders is alle moeite voor niets. Het enige wat dan nog roet in het eten kan gooien, is de inflatie. Als de prijzen van goederen en diensten in de Verenigde Staten spectaculair stijgen, krijgt de reiziger toch nog minder waar voor zijn dollars.

Het vastklikken van een wisselkoers via een termijn- of een zichtrekening in vreemde valuta kan ook verkeerd uitpakken. Wie op 20 december 2016 zijn koopkracht wilde vastleggen, omdat hij een verdere daling van de euro tegenover de dollar verwachte, kwam bedrogen uit. Op een budget van 1000 euro is er een verschil van 194 dollar. Achteraf is het natuurlijk makkelijk praten dat het een slecht moment was om euro’s voor dollars in te wisselen.

Kruis of munt

Wuyts waarschuwt dat zulke uitgesproken bewegingen veeleer uitzonderlijk zijn. “Exotische munten zoals de Mexicaanse peso en de Braziliaanse real zijn volatieler, maar je zult geen termijnrekening vinden in peso of real”, voegt hij eraan toe. “Je vindt enkel termijnrekeningen in courante munten.”

Wisselkoersen voorspellen is zoals het opgooien van een muntstuk en raden met welke kant die naar boven valt, zoals ex-Fed-voorzitter Alan Greenspan het ooit verwoordde. “Je zult vaker ongelijk dan gelijk krijgen. Is het potentiële rendement het risico waard?” vraagt Wuyts zich af. “De bank rekent natuurlijk ook kosten voor het wisselen van de munten aan.” Reken op een wisselkoersmarge van minstens 0,5 procent. Hoe kleiner de bedragen, hoe meer de bank er relatief gezien afknijpt.

Voor wie niet zo lang vooruitkijkt, zijn er ook termijnrekeningen voor twee weken, maar het is twijfelachtig of die echt de moeite lonen. Bij sommige banken kunnen klanten een compartiment in een andere munt openen, gekoppeld aan hun zichtrekening in euro. “Dat geld blijft dan op de zichtrekening staan, tot de klant het opvraagt, het overschrijft of het weer omzet naar euro”, legt een woordvoerder van Belfius uit. Het is wel uitkijken of de bank geen extra kosten aanrekent voor verrichtingen die kosteloos zijn in euro, maar niet in vreemde valuta.