Waarom doet de Belgische staat niet vaker een ernstig beroep op de Belgische particuliere belegger voor de financiering van de staatsschuld via een aantrekkelijke staatsbon?
Italië gaf alvast het goede voorbeeld. Italiaanse spaarders schreven voor maar liefst 18 miljard euro in op een inflatie gebonden obligatie met een looptijd van vier jaar. Aangezien men maar had gerekend op 7,8 miljard euro, betekent dat meer dan het dubbele is opgehaald. Dan zou je denken dat het rendement fantastisch was, maar dat viel eigenlijk wel mee. De basisrente bedroeg immers slechts 2,55%.
Leterme staatsbon
Ongeveer een jaar geleden kenden we in België ook zo een succesvolle emissie, namelijk de Leterme staatsbon. Deze emissie werd ietwat verrassend een groot succes. De rente piekte en België dreigde in een houtgreep te worden genomen door de financiële markten. Hierdoor werd ook voor de kasbon een zeer aantrekkelijke rente aangeboden. Die lag evenwel lager dan wat op de financiële markten moest worden betaald. En dus riep Leterme op om de bon te onderschrijven. Omwille van die oproep, zag de nieuwe regering zich moreel verplicht om de belasting op deze emissie niet te laten stijgen naar 21% of 25% maar werd de roerende voorheffing op 15% gehandhaafd. Door een toevallige samenloop van omstandigheden, werd het een groot succes. Er werd 5,7 miljard opgehaald.
Maar de succesformule werd niet herhaald. Volgende emissies werden stiefmoederlijk behandeld. Het Agentschap van de schuld zet enkel in op zogenaamde OLO’s. Die OLO’s zijn dit jaar alleen al goed voor een bedrag van 34,89 miljard euro. De opbrengst van de emissie van staatsbons daarentegen bedraagt amper 0,12 miljard euro. Geen vergelijk dus.
Gemiste kans
Waarom doet de Belgische Staat niet een meer ernstig beroep op de Belgische particuliere belegger? De middelen zijn zeker aanwezig; op Belgische spaarboekjes alleen staat immers voor meer dan 200 miljard euro cash geparkeerd. Een schier onuitputtelijke financieringsbron. De bedrijven hebben dit al lang begrepen. Het regent dan ook uitgiftes van bedrijfsobligaties. Bedrijven voor wie het tot voor kort ondenkbaar was dat zij dergelijk papier succesvol konden plaatsen, kunnen zich nu bijna onbeperkt laven aan de cash bron van de particuliere belegger. Debiteurenrisico, liquiditeit van het papier, waarborgen, etc. doen er niet toe. Enkel de coupon telt.
Voor de overheid heeft het aanboren van deze bron nog meer voordelen. De schuld wordt gehouden door de Belgen wat een stabiliserend effect heeft op het land en België minder de speelbal is van de financiële markten. Verder vermijd je op deze wijze ook belastingontduiking (wat verboden is) maar ook van belastingontwijking (wat toegelaten is). Nu zoeken beleggers naar situaties waar geen belasting verschuldigd is. Hiervoor kan verwezen worden naar bepaalde fondsen, beleggingsverzekeringen, etc. Die leveren helemaal geen belasting op voor de staat. Maar om succesvol te zijn, moet de emissie van een staatsbon ernstig gebeuren. Dat betekent dat de belegger een lepeltje suiker moet krijgen. Waarom dan ook de fiscale voordelen van het spaarboekje niet toepassen op de staatsbon? Volg de discussie mee via Twitter via @Anton_Rivus.
Anton van Zantbeek
Advocaat Rivus
