‘Geopolitieke risico’s zullen voortaan bovenaan op de beleggersagenda staan’

‘De wereld wordt in twee kampen gesplitst, met de Verenigde Staten en hun vrienden aan de ene kant en China en zijn vrienden aan de andere kant.’ Dat zegt Jan Longeval, eigenaar van Kounselor Consulting BV en adjunct-professor aan de Vlerick Business School.

De aanloop naar een oorlog volgt vaak een duidelijk afgelijnd stramien. Eerst bekampen de partijen elkaar met deviezenoorlogen, de infame competitieve devaluaties. De ene partij probeert een voordeel te halen op de andere door haar munt goedkoper te maken of door kapitaalcontroles op te leggen. Omdat een deviezenoorlog meestal niet tot het gewenste resultaat leidt, volgt onvermijdelijk een handelsoorlog. En als die niet werkt, dan is het pad geëffend voor een militaire oorlog. De Verenigde Staten en China bevinden zich in fase twee. Als de geschiedenis zich herhaalt, is de kans reëel dat ze binnen onafzienbare tijd tot fase drie overgaan.

Het moderne China is heel ambitieus. Het wil op het wereldtoneel de Verenigde Staten van de troon stoten. Europa staat erbij en kijkt ernaar. De slapende reus is nu eenmaal wakker, wat doe je eraan? Europa heeft een actieplan om eensgezinder op te treden tegenover China. Europa wil China tot concessies dwingen. Maar de ervaring leert dat er een diepe kloof gaapt tussen wat China belooft en wat het doet. Als puntje bij paaltje komt, zal Europa China weinig in de weg kunnen leggen. De huidige crisis toont een diep verdeeld Europa. Het is moeilijk samen een vuist te maken wanneer je er je medestander mee slaat. De Verenigde Staten daarentegen zullen alles in het werk stellen om hun wereldhegemonie te bestendigen. Niet voor niets heeft het land zijn budget voor militaire uitgaven fors verhoogd. China bouwt zijn militaire apparaat ook voort uit.

De coronapandemie zet de relaties tussen China en Amerika op scherp. Het is makkelijk aan te tonen dat China heeft gelogen over het aantal besmettingen en doden. Dat Chinese officiële statistieken systematisch vervalst zijn, is zo zeker als pijn bij een hernia. De grafische evolutie van het officiële aantal besmettingen en doden in China geeft een rechte lijn weer, terwijl de rest van de wereld aan den lijve heeft ondervonden dat het verloop exponentieel is. Het heeft er ook alle schijn van dat de top van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), een politieke organisatie die van Robert Mugabe een goodwillambassadeur heeft gemaakt, is ingepakt door de Chinese overheid. Waarom weigert de WHO anders nog altijd Taiwan toe te laten als lid? Hoe valt het te rijmen dat de directeur-generaal van de WHO op 4 februari verklaarde dat “restricties op buitenlandse reizen door Chinezen contraproductief zijn in het gevecht tegen de wereldwijde verspreiding van dit virus”, terwijl op 31 januari onderzoek van dokters gesponsord door de WHO in een artikel in het toonaangevende tijdschrift The Lancet aantoonde dat de Chinese statistieken een onmogelijkheid waren? De Amerikaanse president Donald Trump zal die feiten wellicht aangrijpen om een versnelling hoger te schakelen in de strijd met China en zo ook zijn kansen op een herverkiezing te verbeteren.

De wereld wordt in twee kampen gesplitst, met de Verenigde Staten en hun vrienden aan de ene kant en China en zijn vrienden aan de andere kant. De Amerikaanse vriendenlijst is in volle opmaak. Sinds de uitbraak van de crisis is een wereldwijd tekort aan dollars ontstaan. Veel landen hebben schulden in dollars en verkopen producten die in dollars worden geprijsd. De crisis heeft hun inkomsten zwaar aangetast, terwijl hun dollarverplichtingen dezelfde zijn gebleven. De Amerikaanse centrale bank heeft daarom dit jaar bijkomende noodlijnen georganiseerd (de liquiditeitsswaplijnen), om de centrale banken van bevriende regio’s en landen van dollars te voorzien. De Europese Centrale Bank staat op die lijst, alsook de Engelse, de Canadese, de Zwitserse en de Japanse centrale bank. China staat er niet op, Rusland ook niet.

Dat nieuwe schisma zal verstrekkende politieke en economische gevolgen hebben. De handel tussen beide groepen zal afkalven. Mettertijd zullen ondernemingen uit het ene gebied die actief zijn in het andere gebied, moeten afrekenen met pestmaatregelen, pestbelastingen en confiscaties. Geopolitieke risico’s zullen voortaan bovenaan op de beleggersagenda staan. Vandaag worden buitenlandse correspondenten het land uitgewezen. Aan de horizon, wellicht dicht in de buurt van de Zuid-Chinese Zee, wenkt het eerste wapengekletter.