De tienjaarsrente in Duitsland is woensdag voor het eerst in twaalf jaar boven 3 procent geklommen. In Italië piekte de rente zelfs even boven 5 procent. Dat laatste is onder meer het gevolg van de beroerde begrotingsdiscipline van het land. Intussen incasseren de aandelen- én de obligatiemarkten klappen. Is een explosieve cocktail op komst voor het Oude Continent? We vroegen het aan Hans Dewachter, hoofdeconoom van KBC.
Wat is er aan de hand?
HANS DEWACHTER. “Wat we nu zien, is een hele sterke reactie van de obligatiemarkten op een aantal zaken die bezig zijn. Het eerste is dat de aandelen- en obligatiemarkten iets aan het inprijzen zijn: een hogere rente voor een langere tijd. Dat is dan weer het directe gevolg van een aankondiging van de Federal Reserve (Fed, de koepel van Amerikaanse centrale banken, nvdr.). Via de ‘dot plot’, het bolletjesdiagram dat de verwachtingen van Fed-bankiers samenvat, werd gecommuniceerd dat de centrale bankiers verwachten dat de beleidsrentes langer hoog zullen blijven. De markten denken nu dat dat de eerste rentedalingen later zullen komen dan verwacht, en dat blijkt uit de koersen. Tegelijkertijd zie je op de Amerikaanse obligatiemarkten een decompressie van de risicopremies die, zeker in het langere segment, zeer sterk zijn gestegen.
“Ook de stijging van de Amerikaanse tienjaarsrente is significant: van zo’n 4 procent naar boven 4,80 procent. Dat trekt voor een deel de obligatierentes wereldwijd met zich mee. We zien die druk en het herprijzen van Amerikaanse obligaties deels weerspiegeld worden in een sterkere dollar. En je ziet ook dat de Duitse rentes mee spurten met de Amerikaanse rente.”
‘Wij denken dat de stijging van de obligatierentes wat langer zal aanhouden’
Hans Dewachter (KBC)
De beurzen doen het slecht. Moeten we ons zorgen beginnen te maken?
DEWACHTER. “Het is een aanpassing voor de markten, maar toch voor een terugkeer naar een normale rentestructuur brengt. Het blijft onzeker of dat grote effecten gaat hebben voor de reële economie.
“Als je kijkt naar de reële rentes in Europa, en zeker in de Verenigde Staten, dan zie je dat die significant zijn gestegen. Maar ze waren eigenlijk al relatief hoog, zeker in het middensegment. Als je niet kijkt naar de tienjaars, maar naar de vijfjaars, zag je al positieve reële rentes. Zeker in de Verenigde Staten, maar nu ook een beetje in Europa.
“Dat zijn normalere rentes, en die zetten een klein beetje een rem op de economische groei. Wij denken wel dat de stijging van de obligatierentes wat langer zal aanhouden. Maar het is eigenlijk niet meer dan een normalisering van de markten na een hele lange periode van heel los monetair beleid.
“De aandelenmarkten zijn eigenlijk relatief veerkrachtig gebleven doorheen de crisis. Maar hogere rentes betekent dat alles wat groeiperspectieven heeft, zoals groeiaandelen, daaronder lijdt.”
Is de vrees voor een rentesneeuwbal voor de overheidsschuld realistisch?
DEWACHTER. “Of er een rentesneeuwbal komt, zal afhangen van veel zaken. Onder andere van de reële rente en de reële groei. Op dit moment is de reële rente eigenlijk nog relatief laag ten opzichte van de reële groei. Je mag dat ook niet op één jaar bekijken, maar op een langere periode. Het is zeker zo dat de groei-gecorrigeerde rente die de overheden betalen, aan het oplopen is. Maar die rentesneeuwbal rolt nog niet snel, zeker niet in Europa. Maar eender welke renteverhoging betekent op termijn wel hogere interestlasten voor de overheden.”
