Van een minicrash zoals in de Verenigde Staten was op de Europese beursvloer geen sprake, maar wat kunnen we nog verwachten?
De Europese beurzen zijn dinsdag collectief een eind lager gesloten. De brede Stoxx Europe 600 verloor 2 procent. In ons land gingen de aandelen in de Belgian all share-index gemiddeld 2,3 procent lager. In de Bel-20 verloren bijna alle aandelen minstens 1 procent.
De Europese beurzen volgden zo het voorbeeld van Wall Street. Maandagavond laat onze tijd sloot de Dow Jones-index 4,6 procent lager, de slechtste beursdag in zes jaar. Ook de technologiebeurs Nasdaq deelde in de klappen en eindigde bijna 4 procent lager. In de ochtendhandel dinsdag was er geen paniek meer in New York. De belangrijkste indexen schommelden tussen winst en verlies.
Hogere rente
De oorzaak van de minicrash werd vooral gezocht bij de recente klim van de rente in de Verenigde Staten. Die is in korte tijd gestegen van 2,4 naar 2,8 procent. Hogere rentes wegen op de beurzen, omdat ze aan de winst van de bedrijven knagen in de vorm van duurdere kredieten. En omdat alternatieven zoals obligaties relatief aantrekkelijker worden.
“De markten reageerden op de sterke cijfers voor de Amerikaanse economie”, zegt Geert Gielens, de hoofdeconoom van Belfius. Vrijdag maakte het ministerie van Arbeid bekend dat de lonen in de Verenigde Staten in januari met 2,9 procent zijn gestegen in vergelijking met een jaar eerder. Looninflatie is doorgaans de voorbode van algemene inflatie, en daardoor ook van hogere rentes.
“Heel wat economen stellen hun renteverwachtingen naar boven bij tot 3 procent, en hier en daar zelfs tot 4 procent”, aldus Gielens. “4 procent is wellicht overdreven, maar tot voor kort was het ondenkbaar zo’n voorspelling te maken.”
Einde van de lage volatiliteit
De stijging van de rente is een aanleiding, maar geen sluitende verklaring. Maandag daalde de Amerikaanse rente licht, en toch ging Wall Street hard onderuit. Analisten wezen daarom ook op het belang van automatische verkooporders in een door computers gedomineerde markt. Veel – en vooral grote – beleggers verkopen automatisch delen van hun portefeuille als de beurs onder een bepaalde grens daalt of als er plots veel volatiliteit de kop opsteekt.
De grootste duik op Wall Street vond maandag dan ook in enkele minuten tijd plaats, waarbij de verliezen opliepen tot meer dan 6 procent.
Veel beleggers lieten zich met andere woorden verrassen door de terugkeer van onrust op de markten. Volgens Tom Mermuys, de hoofdstrateeg bij KBC Asset Management, komt de terugkeer van de volatiliteit nochtans niet als een donderslag bij heldere hemel.
“Je kunt onmogelijk voorspellen wanneer de volatiliteit precies zal terugkeren en waarom. Soms is het Noord-Korea, soms is het China, en soms is het een stijging van de rente. Maar het was al weer een tijdje geleden dat we nog markttumult zagen. We weten wel dat de volatiliteit altijd terugkeert naar zijn gemiddelde, en meestal gebeurt dat snel.”
Geen crash
De meeste analisten verwachten dat de volatiliteit nog niet onmiddellijk zal verdwijnen. De beurzen profiteerden al maanden van een droomscenario van sterke groei, gecombineerd met een lage rente, omdat er geen spoor is van inflatie.
De jongste signalen beginnen er echter op te wijzen dat er nu toch inflatoire druk op begint te bouwen in de economie. Dat maakt dat de centrale banken misschien sneller dan verwacht op de rem zullen staan, wat de onrust zal oppoken. “2017 was een uitzonderlijk rustig jaar op de markten, de rest van dit jaar mogen we meer schommelingen verwachten”, vat Mermuys samen.
De toenemende onrust op de markten betekent niet dat er niet snel een bodem zal komen. De onderliggende economie doet het beter dan verwacht, en doorgaans gaan grote crashes op de markten gepaard met de vrees voor een recessie. En die is er vandaag niet.
“De waarderingen in de Verenigde Staten zijn duur, wat Amerikaanse aandelen vatbaar maakte voor een correctie. In Europa staan we nog maar aan het begin van de opgaande economische fase. Er is dus geen reden voor een grote crash”, besluit Gielens.
