Het instituut voor Financiële Archeologie is klaar met de digitalisering van een groot stuk Belgische beursgeschiedenis. Wat vooral opvalt, is de stille neergang van de beurs van Brussel.
240.000 pagina’s financiële informatie over de bedrijven op de Brusselse beurs zijn nu digitaal beschikbaar. Dat monnikenwerkje is verricht door het Instituut voor Financiële Archeologie (IFA), een vrijwilligersorganisatie die de Belgische economische geschiedenis wil “bewaren, bestuderen en bekendmaken”. Concreet heeft het IFA de zogenoemde Receuil Financier gedigitaliseerd, jaarboeken uit de periode tussen 1893 en 1975 met een schat aan informatie over België, zijn bedrijven en ondernemers. De ambitie is ook oudere documenten en al de bijlagen van het Belgische Staatsblad toegankelijk te maken.
“België was toen het Zwitserland van de wereld, een neutrale plaats van waaruit buitenlandse bedrijven de wereldmarkt optrekken”, zegt Erik Buyst, professor economische geschiedenis aan de KU Leuven. Brussel groeide zo uit tot een van de belangrijkste financiële centra van de wereld. Het contrast met het heden is groot. Een recent onderzoek plaatst onze hoofdstad maar op de 55ste plaats. De digitalisering door het IFA vertelt zo vooral hoe de beurs van Brussel een stille dood dreigt te sterven.
Het beurspaleis
Niets vertelt beter de opkomst en de neergang van Brussel als financieel centrum dan het beursgebouw. Geopend in 1873 stond het symbool voor de economische ambitie van het nog jonge België. Vandaag huist de beursuitbater Euronext in een anoniem kantoorgebouw in de buurt van het Centraal Station, terwijl het beurspaleis wordt omgeturnd in een biermuseum. Het IFA hoopt op een hoekje om de herinnering aan het roemrijke Belgische beursverleden levendig te houden.
De Generale Maatschappij van België
De Belgische beursgeschiedenis is onlosmakelijk verbonden met de Generale Maatschappij, het symbool van het Belgische holdingkapitalisme. Op haar hoogtepunt controleerde de Société Générale zo’n 800 van de grootste bedrijven in ons land en Congo. De ‘NV België’, zoals de holding te boek staat, bleek niet bestand tegen de globalisering. In 1988 gingen de restanten van de Belgische beurstrots op in het Franse Suez.
BEL 20
De Bel-20, de invloedrijkste graadmeter voor de Brusselse beurs, is nog weinig ‘Belgisch’. Buitenlandse multinationals als Engie en ING wegen zwaar in de index. En met voorts nog grote mondiale ‘Belgen’ als AB InBev, Solvay en UCB heeft de index al zeker helemaal geen uitstaans met de economie van ons land. De Belgian all shares-index, een korf met nagenoeg al de Brusselse aandelen, telt nog 138 leden.
