‘De overheid roomt alle successen af, maar bij verliezen staat de zelfstandige er alleen voor’

‘Beleggen in aandelen wordt voor veel vennootschappen een grote uitdaging, die financieel meer fout dan goed zal aflopen.’ Dat zegt Anton van Zantbeek, advocaat van Rivus en professor aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven en de Fiscale Hogeschool.

Eind december verscheen de langverwachte hervorming van de vennootschapsbelasting in het Staatsblad. Het paradepaardje van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) bevat een algemene tariefverlaging. Daarbovenop kwamen enkele kerstgeschenken voor de holdings en multinationals die in België zijn gevestigd.

Maar de operatie moet budgetneutraal zijn. Iemand betaalt dus het gelag. Dat zijn alweer de beleggers. Deze keer worden niet de beleggende particulieren geviseerd, maar de beleggende vennootschappen – kmo’s, managementvennootschappen, vrije beroepers en kleine zelfstandigen die zich via een vennootschap hebben georganiseerd.

Vanaf 1 januari 2018 ondergaan zij een manifest oneerlijke behandeling van hun meerwaarde op aandelen. Dat die voortaan wordt belast, is op zich niet het probleem. Wel is het een probleem dat de minderwaarde op aandelen niet aftrekbaar is. De overheid roomt alle successen af, maar bij verliezen staat de zelfstandige er alleen voor.

Beleggen in aandelen wordt voor veel vennootschappen een grote uitdaging, die financieel meer fout dan goed zal aflopen. Wat het meest tegen de borst stuit, is dat dit een bewuste uitrookoperatie is, om snel 30 procent dividendbelasting binnen te halen. Het kabinet van Financiën verklaart letterlijk dat beleggingen niet thuishoren in de vennootschap. Ze moeten dan maar als dividend worden uitgekeerd.

Het barre fiscale beleggingsklimaat moet vennootschappen aansporen ze als dividend uit te keren. Dat beleid is de veruitwendiging van het typische politieke kortetermijndenken: liever nu 30 procent belasting extra binnenhalen. De langetermijnproblemen die daardoor ontstaan, moeten de volgende regeringen maar oplossen.

Nochtans is het slim als ondernemer te beleggen binnen de eigen vennootschap. Het moet eigenlijk worden aangemoedigd. Het zorgt ervoor dat de vennootschap liquide en solvabel is. Aangezien het vermogen in de vennootschap blijft, kan ze tegen een stootje. Vorige crisissen hebben bewezen dat ons robuuste kmo-landschap standhoudt in tijden van zware economische crisis. Daardoor houdt ook de werkgelegenheid stand, waarvan de hele maatschappij profiteert.

Maar ook voor de ondernemer is beleggen in de vennootschap slim. Zo houdt hij de teugels in handen. Hij kan zelf zorgen voor zijn pensioenopbouw met het volledige vermogen, veeleer dan met een vermogen dat met 30 procent is afgeroomd. Verder moet de zelfstandige ondernemer geen beroep doen op allerhande pensioenstelsels, waarvan de fiscale behandeling al even wankel is als die van rechtstreekse beleggingen. Voor zijn pensioen kan hij niet rekenen op de overheid.

Tot slot is de gecumuleerde belastingdruk bij de uitkering van een dividend disproportioneel hoog. De reserves zijn opgebouwd na betaling van 34 procent vennootschapsbelasting. Die uitkeren komt neer op een bijkomende belastingdruk van 30 procent. Dat geeft een gecumuleerd tarief van 53,79 procent. Dat is de hoogst denkbare Belgische belastingdruk.

In die omstandigheden mogen vennootschappen niet in de fiscale val trappen die minister Van Overtveldt heeft gespannen. Het uitkeren van de beleggingen is een flinke financiële aderlating. Ook door actief te beleggen in aandelen dreigt de belastingdruk onredelijk proporties aan te nemen. Het is beter uit te kijken naar alternatieven. Dat kan eenvoudig door niet meer te beleggen in aandelen. Wie toch wil beleggen in aandelen, moet dat op een slimme manier doen.

Hopelijk brengt de toekomst een doordachte belastinghervorming, waaraan alle inkomens in de personenbelasting evenveel bijdragen. De discussie mag dus niet gaan over de aard van het inkomen. Inkomen is inkomen. Hoe meer inkomen, hoe meer belasting. Simpel toch?