De invloed van financiële analisten neemt toe

Beleggers zijn volop op zoek naar ideeën. Nu er weer wat beweging in de markt komt, wrijven de financiële analisten zich in de handen. Ondanks de snelle opmars van de passieve beleggingen winnen hun aanbevelingen weer aan belang.

Ah, u kent iets van de beurs, hè? Hebt u geen tip voor mij?” Die vraag kreeg een collega herhaaldelijk voorgeschoteld toen hij onlangs van een weekje zon en rust wilde genieten. Het is veelzeggend: de interesse voor de beurs lijkt sterk gegroeid de voorbije maanden.

Spaarders die op zoek zijn naar tips, kunnen terecht bij financiële analisten. Dat zijn cijferaars die bedrijven proberen te doorgronden en vervolgens winstverwachtingen opmaken. Op basis van die voorspellingen komen ze tot een koersdoel, of de verwachte prijs van het aandeel over een jaar, en tot een advies, bijvoorbeeld kopen, houden of verkopen.

Zo’n analyse met een bijbehorende aanbeveling kan veel invloed hebben op een aandeel. Toen het Britse beurshuis Berenberg vorige maand met een eerste rapport over het Belgische biotechbedrijf Biocartis kwam, ging het aandeel prompt 5 procent hoger. Lotus Bakeries kreeg dan weer een tik, toen KBC Securities waarschuwde voor de impact van duurdere eieren op de resultaten na het fipronilschandaal.

Meer jagers, minder wild

In de marktenzalen is de impact van de analistenrapporten toegenomen. “Gezien de marktomstandigheden, is dat niet onlogisch”, zegt Tom Simonts, financieel econoom bij KBC. “Beleggers zijn op zoek naar goede ideeën. Er zijn meer jagers, maar er is minder wild, want veel aandelen zijn al flink gestegen.”

Wat de precieze impact van een rapport is, valt vaak moeilijk uit te maken. Meestal brengt een analist een verslag uit naar aanleiding van de resultaten van een bedrijf, een wijziging in de prijs van een belangrijke grondstof, of omdat een concurrent iets belangrijks heeft gezegd over de markt.

De koersreactie is dan toe te schrijven aan de combinatie van het nieuws en de daaruit volgende rapporten. “Een analist is vaak een traag beestje”, aldus Simonts. “Hij moet eerst aan het rekenen gaan, terwijl de markt informatie onmiddellijk verwerkt.”

Elke dag zijn er wel aandelen die een paar procenten winnen of verliezen zonder dat er hard nieuws over te rapen valt. Vaak ligt een analistenrapport aan de basis van die beweging. Zo’n rapport gaat uiteraard eerst naar de klanten, maar daarna vindt het doorgaans zijn weg naar de markt via de media of financiële-informatieverstrekkers zoals Bloomberg en Thomson Reuters.

Af en toe legt een analist de vinger op een wonde die nog moet beginnen te etteren. Zo merkte een analist van het beurshuis Kempen, vandaag een onderdeel van Van Lanschot Bankiers, drie jaar geleden als eerste op dat het Fagron zuur zou opbreken als de terugbetaling van geneesmiddelen in de Verenigde Staten zou wijzigen. Het bedrijf, dat toen nog Arseus heette, ging die dag 10 procent lager. Het was het begin van een lange lijdensweg voor de aandeelhouders.

Groot en klein

Hoe sterk de koers reageert op een analyse, hangt van veel factoren af. Zo maakt het uit om welk soort bedrijf het gaat. Bij een biotechbedrijf kijkt niemand ernaar hoeveel omzet de analisten verwachten. Het enige wat de belegger bezighoudt, is de kans dat een onderzoek ooit tot een medicijn zal leiden. In de technologiesector laten de winstverwachtingen de markt vaak koud. Wat telt, is of een bedrijf snel groeit.

Bij industriële bedrijven wordt vaak wel naar de cijfers gekeken, zelfs tot ver achter de komma, want die kunnen bepalen hoeveel het dividend zal bedragen. Daar kan de impact van een kleine wijziging in de vooruitzichten groot zijn.

Ook de omvang van de onderneming is erg belangrijk. De koers van een bedrijf met een beurswaarde van 1 miljard euro, zoals Barco, is net iets gemakkelijker in beweging te krijgen dan die van een moloch van 900 miljard dollar zoals Apple. Nog bepalender zijn de vrij verhandelbare aandelen en het handelsvolume.

Zijn de zogenoemde free float en de liquiditeit laag – zoals bij Picanol, dat voor meer dan 90 procent in handen van ondernemer Luc Tack is – dan kan een klein order volstaan om de koers bokkensprongen te doen maken.

Het aandeelhouderschap speelt eveneens een rol. Zijn de aandeelhouders vooral grote spelers, die gemakkelijk een pakket aandelen verkopen als het even wat minder gaat? Of zijn het vooral langetermijnbeleggers? En tot slot telt ook de analist zelf. Het is logisch dat de markt meer luistert naar een financiële reus zoals Goldman Sachs of Morgan Stanley dan naar een Belgisch beurshuis.

Maar vooral de analyse speelt een rol. “Hoe meer die afwijkt van de consensus en nieuwe informatie bevat, hoe groter de koersbeweging die eruit kan volgen”, zegt Heinderich Hardy, de voorzitter van de CFA Society Belgium, de instelling die in ons land financiële analisten opleidt tot Chartered Financial Analyst (CFA).

Onder zware druk

Wie besluit af te gaan op de adviezen van analisten, moet een aantal overwegingen in het achterhoofd houden. Om te beginnen: analisten zijn ook maar mensen. Het is voor hen belangrijk een goed contact te hebben met het management van een bedrijf, maar om die relatie niet te schaden zijn ze mogelijk voorzichtig met hun kritiek. Ze staan ook onder zware druk. Hun prestaties zijn gemakkelijk te volgen via Bloomberg en andere kanalen en te vergelijken met die van hun collega’s.

Er kunnen ook andere motieven spelen. Soms haalt hun werkgever inkomsten uit orders, en dus kunnen de aanbevelingen maar beter geregeld veranderen. Tom Simonts merkt ook dat een trend uit de Angelsaksische wereld opgang maakt: “Meningen worden cassanter. Analisten geven minder een koopadvies met een potentieel van 10 procent, maar steeds meer een van 25 procent. Dat creëert meer aandacht en flows. Het wordt soms heel sloganesk. In een rapport staat niet meer dat de groei vertraagt. Nee, het stelt: dat bedrijf loopt op een wegversperring.”

Een verschil maken

Weinig actief beheerde beleggingsfondsen die bouwen op het advies van analisten blijken het op lange termijn beter te doen dan de markt. Door de lage rendementen – die ook voor de toekomst worden voorspeld – gaan beleggers meer op de kosten letten. Vandaar de groeiende populariteit van trackers – passieve fondsen die erg goedkoop de prestatie van bijvoorbeeld een aandelenindex kopiëren.

Het CFA-instituut is er gerust in dat er nog een toekomst is voor financiële analisten. Als er veel passief geld naar de beurzen stroomt, ontstaan er net meer prijsanomalieën, en die bieden kansen om op in te spelen.

Bovendien geloven de analisten dat de markt keert in hun voordeel. De afgelopen jaren was de correlatie op de beurs erg sterk, maar de jongste maanden is die samenhang veel verminderd (zie grafiek). Simpel gesteld: als alle aandelen stijgen, is het moeilijk een verschil te maken. Nu het weer belangrijker is wat zich bij een bedrijf of in een sector afspeelt, is een analyse zinvoller.

De sector staat voor nog een grote uitdaging. Onder de nieuwe MiFID2-regel mogen brokers de kosten van research niet meer bundelen met die van andere diensten. Zo moet het voor de belegger duidelijker worden wat hij betaalt voor advies. “We verwachten dat dit niet enkel een vermindering van de hoeveelheid research, maar ook een verhoging van de kwaliteit mee zal meebrengen”, besluit Hardy. “Dat laatste valt uiteraard enkel toe te juichen. En mogelijk heeft dat ook een gunstig effect op de koersbewegingen, nadat analisten hun verwachtingen hebben bijgesteld.”