‘De fiscale ‘ni vu, ni connu’-virtuele omgeving loopt op haar laatste pootjes’

‘In 2023 zal er mogelijk al over de schouder meegekeken worden. Indien je dan meerwaarden of inkomsten ontvangt, zal de fiscus daar weet van hebben en desgevallend belasten. Beleggers, particulieren en ondernemers die pionieren in de virtuele wereld moeten zich daar bewust van zijn.’ Dat zegt Anton Van Zantbeek, advocaat bij Rivius en gastdocent aan de Fiscale Hogeschool.

Er heerst een ware cryptokoorts. Je kan geen nieuwsmedium openen of het gaat over een of andere digitale toepassing. Denk daarbij aan digitale eigendomsbewijzen (NFT, non fungible tokens) en andere blockchaintoepassingen zoals bitcoin en andere cryptomunten, virtual reality, augmented reality, metaverse, enzovoort.

Het ziet er steeds meer naar uit dat het internet in een stroomversnelling zit. Van het louter gebruiken van het internet, lijken we er via onze avatar steeds meer in te duiken. Er is een parallelle virtuele wereld in de maak. Daarin kunnen vervolgens digitale eigendommen gemaakt en verkocht worden. Uiteraard heb je die digitale eigendommen ook in de werkelijke wereld. Maar daar kan je er veelal niet meer mee doen dan wat pochen.

De overtuiging dat het nu echt begonnen is, wordt gevoed doordat de grote jongens all-in gaan. Microsoft realiseerde de grootste overname ooit in de techwereld. Het kocht het gamingbedrijf Activision Blizzard voor 69 miljard dollar. Eerder vervelde Facebook in Meta. Een duidelijke verwijzing naar metaverse, de virtuele wereld.

Ook in de blockchaintechnologie nemen de toepassingen hand over hand toe. Activiteiten rond NFT’s of digitale eigendomsbewijzen schieten als paddenstoelen uit de grond. Bij het veilinghuis Christie’s werd een NFT-kunstwerk verkocht voor bijna 70 miljoen dollar. Melania Trump, Usain Bolt, Lionel Messi, Club Brugge en zovele anderen zijn op de NFT-trein gesprongen. Met het succes komen ook de problemen. Zo eist Hermès de stopzetting van de verkoop van de Baby Birkin-NFT en reageerde men in Parijs met afschuw op een chirurg die een NFT wilde verkopen van een X-ray van de arm van een Bataclan-slachtoffer met een kalasjnikov-kogel. Juridisch en ethisch is het allemaal nog het Wilde Westen. Misbruiken zoals oplichting, diefstal, witwassen en marktmanipulatie, zoals pump-and-dump schema’s, komen vaak voor.

Om de misbruiken in te dijken, zetten de overheden alle zeilen bij. Naast wat schuchtere nationale initiatieven is het toch vooral kijken naar de Europese Unie. Die legt de laatste hand aan de zogenaamde MiCa-erordening (Markets in Crypto Assets). Die maakt deel uit van het Europese Digital Finance Package en wil EU-regels opleggen aan dienstverleners en uitgevers van cryptoactiva. Dit uiteraard met het oog op financiële stabiliteit, bescherming van consumenten en rechtszekerheid. Daarnaast wil Europa ook vermijden dat de digitale wereld een fiscaal Wilde Westen blijft. Dat gebeurt door de uitbreiding van de Europese bijstandsrichtlijn met het DAC 8-initiatief. Dus zullen de digitale platformen en dienstverleners spontaan informatie moeten delen met de fiscus.

De fiscale ‘ni vu, ni connu‘-virtuele omgeving loopt dus op haar laatste pootjes. In 2023 zal er mogelijk al over de schouder meegekeken worden. Indien je dan meerwaarden of inkomsten ontvangt, zal de fiscus daar weet van hebben en desgevallend belasten. Beleggers, particulieren en ondernemers die pionieren in de virtuele wereld moeten zich daar bewust van zijn. Zo loopt het nu bijvoorbeeld blijkbaar storm om stukken grond op toplocaties te kopen in populaire werelden zoals Decentraland en The Sandbox. Er worden bedragen genoemd tot 2,5 miljoen dollar. Wat dat betekent voor inkomstenbelastingen, btw, effectentaks, erfbelasting, enzovoort is een grijze zone. Als op die virtuele grond ook nog eens een winkel wordt gebouwd waar avatars van over de hele wereld komen shoppen, is de onzekerheid compleet. Ook onze minister van Financiën, Vincent Van Peteghem (CD&V), houdt bij zijn grote fiscale hervorming best niet alleen rekening met de werkelijke wereld, maar ook met de uitdijende parallelle virtuele wereld.