‘De effectentaks is een politiek compromis dat ons geld gaat kosten’

“Zelfs als de effectentaks de beoogde 254 miljoen euro oplevert, zal er een kapitaalvlucht van honderden miljoenen euro’s mee gepaard gaan. Om maar te zwijgen van de talrijke mogelijkheden om aan de belasting te ontsnappen.” Dat zegt Vincent Lambrecht, directeur bij de vermogensbeheerder CapitalatWork.

Nu de effectentaks vorige week al werd goedgekeurd in de Kamercommissie Financiën, is de stemming in de Kamer de laatste stap die ons nog scheidt van de nieuwe belasting. Op papier is de effectentaks is een mooi politiek compromis, maar wie inzoomt op de haalbaarheid ervan of op de gevolgen die de beslissing meebrengt, krijgt een heel ander beeld.

In theorie is de effectentaks eenvoudig: wie meer dan 500.000 euro op zijn effectenrekening heeft staan, moet 0,15 procent belastingen betalen op dat bedrag. Er zijn evenwel genoeg mogelijkheden om toch nog aan de belasting te ontsnappen.

Voor buitenlanders met grote bedragen op Belgische effectenrekeningen volstaat één muisklik om dat geld naar een bank in hun thuisland of Luxemburg over te schrijven. Dat betekent een kapitaalvlucht van honderden miljoenen.

Dat zal leiden tot minder inkomsten uit de beurstaks en minder inkomsten uit btw. Omdat het geld hier niet meer beheerd wordt, moet er immers ook geen btw meer worden aangerekend op het beheerloon en op de beurstransacties. Bijkomende gevolgen zijn een negatieve impact op de consumptie in ons land, een negatieve invloed op de investeringen in België en dus ook op de lokale tewerkstelling.

Voor Belgen met om en bij de 500.000 euro op de rekening is het een koud kunstje om de effectenportefeuille op de ‘controlemomenten’ telkens een beetje af te romen door bijvoorbeeld snel 10.000 euro naar een spaarboekje te verplaatsen. Opnieuw betekent dit dat men geen belastingen betaalt en de effectentaks dus geen extra opbrengsten voor de schatkist oplevert.

De nog meer gefortuneerde landgenoten kunnen hun vermogen over verschillende rekeningen van minder dan 500.000 euro verdelen of de effectentaks vermijden door hun vermogen onder te brengen in vennootschappen. Dat is fraude, maar de vraag is of de fiscus of de Nationale Bank de middelen heeft voldoende gericht te controleren. Zo kan de fiscus alleen stappen ondernemen wanneer hij kan aantonen dat er een gegrond vermoeden van fraude is. Het zou best kunnen dat veel Belgen bereid zijn zo’n risico te nemen.

De effectentaks is een slechte kaas met grote gaten. Wie dat wil, ontsnapt aan de belasting. En de overheid is gewoon niet bij machte om voldoende controle uit te oefenen.

Ook de rijke Belgen die geld op rekeningen in het buitenland hebben staan, zullen in de praktijk buiten schot blijven. De buitenlandse rekeningen mogen, door internationale afspraken rond financiële informatie-uitwisseling, dan wel bekend zijn bij de overheid en integraal onder de regeling van de effectentaks vallen, bij CapitalatWork stellen we duidelijk vast dat velen hun buitenlands roerend vermogen al lang geleden hebben ondergebracht in beleggingsverzekeringen (zoals de tak23-verzekering).

Zelfs indien de vooropgestelde 254 miljoen wordt behaald, waar sterk aan wordt getwijfeld, zal de netto impact op de schatkist negatief zijn. We hebben het nog niets eens over de impact van de effectentaks op onze economie en op het vertrouwen in de overheid.

De effectentaks is een typisch Belgisch politiek compromis, waarin de invulling en de kwaliteit van de belasting ondergeschikt zijn aan het feit dat men een maatregel kan voorleggen. De beslissing dreigt jarenlange inspanningen teniet te doen om van België een aantrekkelijk beleggings- en investeringsland te maken.

Toch durft niemand de kritiek die je in de wandelgangen op de maatregel uit het zomerakkoord hoort, luidop te herhalen, uit vrees voor de politieke consequenties. Een wet die aan alle kanten rammelt toch maar goedkeuren om het delicate evenwicht niet te verstoren, zou getuigen van erg veel politiek cynisme. En dat kan toch niet de bedoeling zijn, geachte dames en heren politici?