Waarom memecoins niet zo bijzonder grappig zijn

Memecoins, of digitale grapmunten, zijn alomtegenwoordig in crypto. Maar achter hun kleurrijke laagjes postmoderne ironie schuilen risico’s, oplichting en reputatieschade. “Het is een volledig aparte, speculatieve niche, waarin vooral twee groepen actief zijn: beginnende beleggers, en professionele handelaars die mikken op de fouten van die beginners”, waarschuwt Gwen Busseniers van CryptoSchool.

Memecoins danken hun naam aan internetgrappen of cultuurfenomenen, zoals dogecoin (gebaseerd op de shiba inu-meme) of pepe. Ze worden vaak zonder duidelijke technische meerwaarde of realistische toepassing gelanceerd, en ontlenen hun waarde vooral aan virale populariteit en influencers. In tegenstelling tot gevestigde cryptomunten zoals de bitcoin of ether hebben ze zelden een langetermijnvisie of fundamentele onderbouw. “Memecoins zijn vaak volledig afhankelijk van de socialemediahype en worden zelden ondersteund door een degelijk project of ontwikkelteam”, zegt crypto-expert en technisch analist Gwen Busseniers. “Hoewel ze soms een spectaculair rendement opleveren, wegen hun neveneffecten steeds zwaarder op de geloofwaardigheid van de cryptomarkt als geheel.”

Rug pulls

De aantrekkingskracht van memecoins valt moeilijk te onderschatten. De hype, het vooruitzicht op duizelingwekkende winsten en de ‘fear of missing out’ (FOMO) zorgen ervoor dat ook onervaren beleggers zich er massaal aan wagen. “Sommige beleggers investeren kleine bedragen – bijvoorbeeld 50 euro verdeeld over tien memecoins – in de hoop dat één ervan ‘ontploft’. Soms gebeurt dat ook, maar dan moet je wel weten wanneer je moet verkopen. Veel beginners weten dat niet en blijven zitten tot de koers weer instort. Dan nemen de professionelen het over en beginnen ze te shorten.” Toch hebben memecoins zelden of nooit intrinsieke waarde. Dogecoin is een zeldzame uitzondering. “Aanvankelijk had die geen enkele intrinsieke waarde. Maar onder invloed van Elon Musk groeide er een trouwe community. De munt werd daardoor zo groot dat er inspanningen geleverd zijn om er alsnog enige gebruikswaarde aan te geven.”

Maar dat zijn uitzonderingen. De meeste memecoins zijn luchtkastelen, opgeblazen door de voortrekkers in hun community. “Hun waarde is puur gebaseerd op speculatie”, zegt Busseniers. “Dat versterkt het beeld van crypto als een ongereguleerde en risicovolle markt, waar opportunisten vrij spel hebben.” Daarbovenop komt het fenomeen van de rug pull, waarbij een cryptoproject doelbewust wordt opgezet om beleggers op te lichten. “Een van de grootste gevolgen is reputatieschade. Memecoins worden vaak gelinkt aan frauduleuze praktijken zoals ‘pump and dump’-plannen en marktmanipulatie. Daardoor ontstaat een klimaat van wantrouwen, waarin ook serieuze cryptoprojecten moeilijker voet aan de grond krijgen.”

Rug pulls bestaan in verschillende vormen. Bij een ‘fake project’ is er een gelikte website, een whitepaper en veelbelovende communicatie, maar het doel is vanaf het begin om met het ingezamelde geld te verdwijnen. Een ‘pump and dump’ daarentegen wordt vaak gestuurd door groepen die zelf tokens opkopen, de munt hypen via sociale media of nepgroepen, en verkopen zodra de koers piekt. “De waarde van zulke tokens kan in enkele minuten de hoogte inschieten of volledig instorten”, zegt Busseniers. “Zo verloor de munt Hawk Coin in twintig minuten vrijwel al haar waarde. Zulke bewegingen zijn niet alleen nefast voor individuele beleggers, maar ook voor het bredere vertrouwen in de sector.”

‘Zolang memecoins en rug pulls het nieuws blijven halen, ondergraven ze het vertrouwen in de hele sector’

Gwen Busseniers (CryptoSchool)

Donald en Melania

De populariteit van celebrity coins maakt het nog gevaarlijker. De zogenaamde Trump Coin werd gelanceerd vlak voor Donald Trump zijn eed aflegde als Amerikaanse president. “Vermoedelijk om juridische complicaties te vermijden”, aldus Busseniers. “Ook bij de coin die aan Melania Trump gelinkt is, stond in de voorwaarden dat kopers expliciet moesten afzien van juridische stappen tegen de initiatiefnemers. Bovendien hielden ze zelf 80 procent van de tokens in handen. Dat is een constante dreiging voor externe beleggers.” De koersontwikkeling was voorspelbaar: eerst een piek door de hype, daarna een scherpe daling toen beleggers overstapten naar een volgende hype. “Dat is een klassiek patroon bij memecoins”, zegt Busseniers. “Uiteindelijk zakten beide koersen in als een pudding.”

Influencers en beroemdheden spelen daarbij een kwalijke rol. “Een bekend voorbeeld is John McAfee (antivirusontwikkelaar en libertarische vrijbuiter, nvdr). Hij promootte ooit Reddcoin, wat de prijs even deed exploderen. Later bleek dat hij daarvoor betaald werd door de ontwikkelaars.” McAfee werd gearresteerd wegens fraude en overleed in de gevangenis. Maar ook politici, sporters en andere publieke figuren mengen zich in de memecoinwereld, vaak zonder kennis van zaken – of juist met voorkennis, puur uit winstbejag.

Kan regulering dan redding brengen? Misschien, maar het blijft complex. “Een memecoin op zich is niet strafbaar”, zegt Busseniers. “Regulering zou zich kunnen richten op transparantie, bijvoorbeeld door whitepapers of platformaanbieders aan controles te onderwerpen.” Handelsplaatsen, zoals cryptoplatformen waarop je de munten koopt, spelen een sleutelrol. “Grote platformen noteren pas memecoins als ze voldoende volume en liquiditeit hebben. Sommige sites voorzien tokens intussen van labels zoals ‘rug pull risk’. Het noteren van een memecoin is op zich niet strafbaar, maar als een beurs weet dat het om fraude gaat en toch handelt, draagt die wél verantwoordelijkheid.”

Lees verder onder link

Casino

Toch blijft het opletten. Veel memecoinprojecten zijn opgezet door anonieme ontwikkelaars en maken onrealistische beloften van snelle winst. “Voor beleggers is het vaak moeilijk om zulke oplichtingspraktijken tijdig te herkennen”, zegt Busseniers. “Toch zijn er signalen: geen onafhankelijke audits, volledige controle over de liquiditeit bij één partij, of gewoon een overdaad aan hype zonder inhoud.” Zelf onderzoekt ze coins via Google Trends, sociale media en zoekvolume. Maar net die aandacht voedt de hype – het blijft een wankel evenwicht.

En educatie dan? “Dat is moeilijk”, erkent Busseniers. “Zolang er winsten te rapen vallen, blijven mensen instappen. Je kunt alleen maar waarschuwen.” Aan jonge beleggers die snel rijk willen worden, heeft ze een duidelijke boodschap: “Memecoins hebben niets met investeren te maken. Dit is een terrein voor professionals met jarenlange ervaring in crypto. Als je 20 euro wil inzetten in de hoop op winst, dan moet je dat beschouwen als een gokje. Je speelt in het casino. Zolang je dat beseft, is er weinig mis mee. Maar je moet weten waarmee je bezig bent.”

Zolang de hype blijft, zal de cyclus zich herhalen: een snelle piek, gevolgd door een dramatische val. “Structurele adoptie van crypto vereist een zekere mate van stabiliteit”, besluit Busseniers, “en net die blijft uit zolang zulke speculatieve tokens domineren. Zolang memecoins en rug pulls het nieuws blijven halen, ondergraven ze het vertrouwen in de hele sector.”

Lees ook: