Stablecoins: de geheime motor achter de opmars van crypto én een kopzorg van beleidsmakers

Beleidsmakers proberen de snelle opmars van stablecoins – cryptomunten die gelijke tred houden met de koers van fiatgeld – bij te benen. Maar dat blijkt moeilijk, schrijft The Economist.

Achter de gewelfde bogen van de Grote Bazaar in Istanbul, boven het afdingen en de drukte, vindt een stillere handel plaats. In schemerige gangen glippen mannen in en uit achterkamertjes, met stapels dollars in hun handen. Een handelaar in de schaduwen zegt dat hij dagelijks miljoenen verhandelt, voornamelijk in ruil voor stablecoins —cryptomunten die gekoppeld zijn aan andere activa, meestal de Amerikaanse dollar.

Spaarmiddel

Stablecoins worden doorgaans gedekt door cash of staatsobligaties en draaien op publieke blockchains. In tegenstelling tot bitcoin, de oercurrency van crypto, schommelt hun prijs nauwelijks: tether, de grootste stablecoin (uitgegeven door een bedrijf met dezelfde naam), blijft stabiel op 1 dollar, met hooguit een fractie van een cent verschil. Ze worden voornamelijk gebruikt om andere cryptovaluta te verhandelen en fungeren als een stabiele brug tussen volatielere digitale activa. Volgens het databedrijf Chainalysis bedroeg de handel, betalingen en overdrachten in stablecoins vorig jaar 27,6 biljoen dollar, of twee vijfde van alle waarde die op publieke blockchains werd verhandeld — een verdubbeling tegenover 2020.

Dat weerspiegelt deels de bredere cryptogroei, maar stablecoins worden ook steeds vaker in de echte wereld gebruikt. Migranten sturen er bijvoorbeeld geld mee naar huis, als alternatief voor het traditionele correspondentbankieren, dat geplaagd wordt door hoge kosten en trage verwerkingstijden. De Turkse handelaar vertelt dat winkeliers in de Grote Bazaar hun leveranciers ermee betalen omdat het de snelste optie is. In landen waar inflatie de koopkracht uitholt en dollars schaars zijn, winnen ze terrein als spaarmiddel. Uit een enquête onder stablecoinbezitters in Turkije en vier andere opkomende markten, uitgevoerd door Castle Island Ventures (een investeerder in cryptobedrijven) en betaalgigant Visa, blijkt dat bijna de helft van hen stablecoins hiervoor gebruikt.

Amerikaanse staatsobligaties

Nu stablecoins meer echte toepassingen krijgen, merkt Bernstein, een broker, op dat hun marktkapitalisatie zich loskoppelt van de bredere cryptomarkt (zie grafiek). Amerika, waar stablecoins een sleutelrol spelen in cryptohandel, blijft de grootste markt, aldus Chainalysis. Relatief gezien is Turkije echter het epicentrum van stablecointransacties: in het jaar tot maart 2024 waren de aankopen goed voor 4,3 procent van het bbp. In Ethiopië verdriedubbelde het aantal transacties van minder dan 10.000 dollar in het jaar tot juni, grotendeels voor geldoverdrachten en dagelijkse betalingen.

Tether domineert de markt en is goed voor 70 procent van de activiteit. Het bedrijf verdient geld door zijn reserves te investeren. Naar eigen zeggen bezit het 113 miljard dollar aan reserves, waarvan 72 procent in Amerikaanse staatsobligaties, die door de gestegen rente een goudmijn zijn geworden. Maar die dominantie brengt risico’s met zich mee. Een vertrouwenscrisis rond tether zou de markt kunnen opschudden, vergelijkbaar met de ineenstorting van het algoritmische stablecoinsysteem Terra-Luna in 2022. Als tether gedwongen zou worden om zijn staatsobligaties in allerijl te verkopen, zou dat zelfs de traditionele financiële markten kunnen raken.

Tether houdt vol dat zijn model solide is. Het heeft zich veerkrachtig getoond: tijdens de val van Terra-Luna wist het bedrijf binnen twee weken voor meer dan 10 miljard dollar aan stablecoins terug te kopen zonder de koppeling met de dollar te verliezen. Toch kan toekomstige instabiliteit niet worden uitgesloten, zegt Rajeev Bamra van het ratingbureau Moody’s. In tegenstelling tot Circle, zijn grootste concurrent, ondergaat tether geen onafhankelijke audits, waardoor het moeilijk te controleren is of zijn activa — waaronder naast staatsobligaties ook risicovollere bezittingen zoals bitcoin vallen — daadwerkelijk overeenkomen met de verplichtingen. Evenmin maakt tether bekend waar zijn reserves precies worden aangehouden. Het ratingbureau S&P beoordeelt het risico dat tether zijn dollarpegging verliest met vier op vijf. Circle’s USDC krijgt een twee.

Witwassers

Veel overheden voeren strengere regels in. In januari hebben Europese cryptobeurzen tether verwijderd, omdat het niet voldeed aan nieuwe EU-wetgeving. Paolo Ardoino, de CEO van Tether, is kritisch over de regels, met name de verplichting dat stablecoins 60 procent van hun reserves in bankdeposito’s moeten houden. “Als een bank failliet gaat, gaat de stablecoin mee ten onder”, stelt hij. Toch zegt hij dat opkomende markten zijn echte focus blijven.

Maar ook daar groeit de bezorgdheid. Tether is geregistreerd in El Salvador, waar president Nayib Bukele zijn land tot een digitale hub wil omvormen. Daarvoor was het gevestigd op de Britse Maagdeneilanden. Geen van beide jurisdicties staat bekend om hun strikte regelgeving. Een onderzoek door blockchainanalysebedrijf TRM Labs uit 2023 toonde aan dat een relatief groot deel van de transacties in tether verband hield met criminele activiteiten. Iran en Rusland zouden de munt gebruiken om sancties te omzeilen. Een VN-rapport noemde het de “favoriete keuze” van Zuidoost-Aziatische witwassers. Tether beweert nauw samen te werken met autoriteiten, verdachte wallets te bevriezen en te voldoen aan officiële verzoeken.

Dominante dollar

Vanaf 25 februari verplicht Turkije cryptobeurzen zich te laten registreren, antiwitwascontroles toe te passen en de identiteit van gebruikers te verifiëren. Platforms zoals Binance en KuCoin hebben hun activiteiten in het land al teruggeschroefd. In Nigeria daalde het handelsvolume in stablecoins met 38 procent in het jaar tot juli, nadat de autoriteiten de licenties van meer dan 4.000 cryptoplatforms introkken, die ze verantwoordelijk hielden voor de devaluatie van de naira.

In Amerika lijkt daarentegen een soepeler aanpak in de maak. In januari ondertekende Donald Trump een presidentieel decreet dat ambtenaren opdraagt binnen de zes maanden een reguleringskader voor digitale activa op te stellen. Hij verklaarde dat Amerika “de cryptohoofdstad van de wereld” moet worden. De richtlijn steunt “legale en legitieme dollargedekte stablecoins” als middel om de Amerikaanse dollar dominant te houden in het mondiale financiële systeem.

Striktere regelgeving hoeft niet per se slecht te zijn voor stablecoins. Het maakt interesse vanuit de traditionele financiële sector waarschijnlijker. De betalingsgigant Stripe heeft Bridge overgenomen, een start-up die infrastructuur voor stablecoins ontwikkelt. Visa heeft een platform gebouwd waarmee banken stablecoins kunnen uitgeven. BBVA, de op één na grootste bank van Spanje, zal een van de eerste gebruikers zijn, mogelijk voor internationale geldtransfers. Stablecoins hebben hun waarde al bewezen in de achterkamertjes van de Grote Bazaar. Hun volgende uitdaging is om dat ook te doen in de kantoren van toezichthouders en de boardrooms van Washington, DC en Wall Street.