Beleggen in crypto: 9 dingen die u moet weten om problemen te vermijden

Vanaf 2026 wisselen de lidstaten van de Europese Unie automatisch gegevens over cryptowinsten uit. Advocaat Charlotte Lardenoit stelt vast dat veel mensen met vragen zitten over de fiscale behandeling van die winsten. “De fiscus is strenger voor cryptomunten dan voor aandelen.”

“Van studenten tot treinbestuurders: ze zijn allemaal met cryptomunten bezig”, merkt Charlotte Lardenoit, partner bij het advocatenkantoor Sansen International Tax Lawyers. “Het valt mij op hoe divers het cryptopubliek is. Aandelen zijn naar mijn gevoel altijd wat meer de speeltuin van ondernemers gebleven, maar met cryptomunten zijn zowel ambtenaren als ondernemers bezig.”

Vanaf 2026 krijgen de fiscale administraties in Europa gegevens in handen over de opbrengsten die beleggers hebben behaald met beleggingen in cryptomunten. Wat moeten beleggers weten om problemen met de Belgische banken en de Belgische fiscus te vermijden?

1/ Een cryptoplatform is geen bank

​Het idee voor de eerste cryptomunt, de bitcoin, is niet toevallig op 31 oktober 2008, in volle bankencrisis op de wereld losgelaten. De grote aantrekkingskracht van cryptomunten, dat zij buiten het klassieke banksysteem staan, is meteen ook de achilleshiel ervan. De bevoegdheid van de Belgische toezichthouders – de Nationale Bank van België en de consumentenwaakhond FSMA – beperkt zich tot de bancaire wereld. Er is al wat meer regelgeving, zoals de Markets in Crypto Assets-regels (MiCA), maar de wereld van de cryptomunten is nog altijd veel minder gereguleerd dan klassieke spaar-, beleggings- en verzekeringsproducten. Dat brengt extra risico’s met zich als het fout loopt.

Een account bij een cryptobeurs geniet niet dezelfde bescherming als een rekening bij een bank. Bij de bank kunt u hulp krijgen als u uw code vergeet of als u het slachtoffer van fraude bent geworden. De Belgische bankiers moeten ook een eed afleggen, waarin ze beloven te handelen in het belang van de klanten en de klanten billijk te behandelen.

2/ Banken regelen belastingen voor u

In België zijn de banken door de jaren heen meer en meer een verlengstuk van de belastingadministratie geworden. Banken houden automatisch allerlei belastingen in, zoals de roerende voorheffing op intresten of dividenden, of de taks op beurstransacties (TOB), en rekenen die voor u af met de fiscus.

Niet alle buitenlandse banken doen dat voor de Belgische klanten. Via de wereldwijde automatische uitwisseling van bankgegevens weet de Belgische fiscus wel bij welke buitenlandse banken u geld heeft staan. Als u uw buitenlandse rekening niet heeft aangegeven of u vergeet belastingen te betalen, dan kan de fiscus u daaraan herinneren en ook verder terug in de tijd kijken.

3/ Beleggingen in het buitenland zijn belastbaar

Onegacht of uw geld en beleggingen in België of in het buitenland staan: u moet bepaalde belastingen betalen op de inkomsten die uw beleggingen opleveren, maar ook belastingen op bepaalde transacties (TOB) of bezittingen (taks op effectenrekeningen).

Enkele decennia terug was het nog heel normaal voor Belgen om een rekening aan te houden in Luxemburg, Nederland of Zwitserland om daar intresten of dividenden op hun beleggingen op te strijken die niet altijd werden aangegeven in België. Vandaag moet u een buitenlandse rekening aangeven bij het Centraal Aanspreekpunt (CAP) van de Nationale Bank en u moet ook aanvinken in uw belastingaangifte dat u een rekening in het buitenland heeft. Als de fiscus gegevens binnenkrijgt over uw buitenlandse rekeningen en die rekeningen zijn niet aangegeven, gaan er alarmbellen af.

Voor de buitenlandse rekeningen moet u op verzoek van de belastingdienst een lijst met transacties kunnen voorleggen om te bewijzen dat u overal de correcte belastingen hebt betaald.

4/ U (ver)koopt cryptomunten altijd in het buitenland

Het handelen in cryptomunten is in ons land goed ingeburgerd geraakt, maar het kan enkel en alleen via buitenlandse tussenpersonen. Sinds het helemaal fout liep met bit4you is er geen enkel cryptoplatform meer dat vanuit België opereert. Beleggers doen er goed aan na te gaan met wie ze precies in zee gaan en daarbij moeten ze voorbij de façade kijken.

Het bankroet van de Estse dienstenleverancier CoinLoan, dat cryptomunten voor bit4you bewaarde, zorgde in april 2023 voor de bevriezing van alle activa van de Belgische klanten. Met de recente goedkeuring van de reorganisatie van bit4you hebben de klanten eindelijk uitzicht op een terugbetaling van een deel van hun activa. Voor veel klanten was het een verrassing dat hun cryptomunten in het buitenland stonden.

De cryptobrokers en -beurzen hebben vaak een link met een exotisch land. De bekende cryptobeurs FTX, die in november 2022 bankroet ging na grootschalige fraude, werkte vanuit de Bahama’s. De oprichter Sam Bankman-Fried was nochtans een Amerikaan. Ook die slachtoffers zouden binnenkort hun activa of een deel ervan terugkrijgen.

Niet elke cryptobroker of beurs laat zich op een locatie vastpinnen. Binance, de grootste cryptobeurs ter wereld naar volume, is geregistreerd op de Kaaimaneilanden. De servers en het hoofdkwartier staan volgens de website in Japan, maar de Chinees-Canadese stichter Changpeng Zhao zei ooit dat het hoofdkwartier is waar hij is.

5/ Cryptowallets zijn buitenlandse rekeningen

Zodra u een cryptomunt gekocht heeft, kunt u die bewaren in een hot wallet of een cold wallet. De eerste is constant verbonden met het internet, de tweede is offline en daardoor minder kwetsbaar voor hacking. “Er kunnen ook minder ogen naar kijken”, voegt Charlotte Lardenoit toe. De cold wallet is een fysieke opslagplaats, zoals een USB-stick of harde schijf.

“De discussie of cryptowallets onder de definitie van buitenlandse rekeningen vallen, die moeten worden aangegeven bij het CAP en op de belastingaangifte, gaat al enige tijd mee”, weet Charlotte Lardenoit. “Het standpunt van de minister van Financiën is dat wallets moeten worden aangegeven als het om gehoste of custodial wallets gaat, waarbij de tussenpersoon diensten verleent die lijken op wat de financiële instellingen in ons land aanbieden. Als je een hardware wallet of non-custodial wallet bij je thuis hebt, hoef je die niet aan te geven. Je moet alleen een ledger of een overzicht met alle aan- en verkopen bijhouden én het bewijs van de transactie naar je cold wallet.”

6/ De fiscus komt meer te weten

Voor cryptomunten is er voorlopig nog geen automatische uitwisseling van gegevens. Charlotte Lardenoit: “Er is een Europese richtlijn, DAC 8, die platformen of serviceproviders voor cryptomunten verplicht de transacties te rapporteren. Die richtlijn moet ten laatste op 31 december 2025 worden omgezet in Belgische wetgeving. De platformen zullen al eerder gegevens moeten beginnen bijhouden, maar de automatische uitwisseling tussen de lidstaten van de Europese Unie zal vanaf 1 januari 2026 gebeuren.”

De Belgische fiscus zal in principe geen zicht krijgen op wat in uw cold wallet zit. Niemand heeft daar zicht op, behalve u. “De Europese cryptoplatformen zoals Kraken houden wel sinds 2024 alle overschrijvingen van of naar cold wallets bij. Ze bewaren die gegevens gedurende vijf jaar, maar geven nog geen informatie automatisch door aan de fiscale administratie. Zij moeten controles doen in het kader van de antiwitwaswetgeving.”

Wat met cryptomunten die bij Amerikaanse platformen staan? Amerikaanse tussenpersonen vallen niet onder de Europese richtlijn, maar sommige Amerikaanse platformen zijn bij nader inzien toch Europees. “Het Amerikaanse Coinbase heeft bijvoorbeld een hub in Ierland om zijn diensten in de Europese Unie aan te bieden. Die Ierse vennootschap valt dus wel onder de gegevensuitwisseling.”

7/ Meerwaarde op cryptomunten is al belastbaar

In het federale regeerakkoord was plots sprake van “een meerwaardebelasting voor financiële activa, inclusief cryptomunten”. “De meeste beleggers in cryptomunten zouden met veel plezier 10 procent meerwaardebelasting betalen, want er is wel wat onzekerheid over het tarief”, weet Charlotte Lardenoit. “Wie voor weinig geld cryptomunten koopt, beperkte transacties doet en ze enkele jaren bijhoudt, valt in principe onder het normale beheer en dan is de meerwaarde tot nu vrijgesteld van belastingen. Een aantal zaken beschouwt de fiscus niet als normaal beheer. Denk aan geld lenen om cryptomunten te kopen of gebruikmaken van crypto-automaten. Denk ook aan de omvang of het aantal transacties. De fiscus is ook strenger voor cryptomunten dan voor aandelen in het oordelen of het om normaal beheer gaat.”

Charlotte Lardenoit: “De fiscale administratie zal bij cryptomunten allicht sneller dan bij aandelen de beleggingsinkomsten herkwalificeren naar ‘speculatieve inkomsten’. De inkomsten komen dan in de categorie diverse inkomsten terecht, waarop 33 procent belastingen verschuldigd is. Het totaal van uw belegd roerend vermogen is ook een criterium. Als een cryptobelegger beroepshalve actief is in de IT-sector en crypto en op een meer georganiseerde, frequente manier bezig is met beleggen in cryptomunten, zal de fiscus proberen de inkomsten te herdefiniëren naar beroepsinkomsten, waarop de progressieve tarieven tot 50 procent van toepassing zijn. De inkomsten uit mining of het creëren van cryptomunten valt volgens de rulingdienst onder beroepsinkomsten, omdat de fiscus ervan uitgaat dat een amateur of een modale particulier niet zoveel rekenkracht ter beschikking heeft.”

8/ Ooit moet u terug naar de bank

De banken moeten in opdracht van overheden controleren of het geld dat u op uw rekening zet geen misdaadgeld of zwart geld is. Als er geld uit het buitenland komt, bekijkt een Belgische bank dat met argusogen. Ook uw cryptomunten komen uit het buitenland.

“De banken kunnen medeplichtig genoemd worden, als ze onvoldoende moeite doen om het witwassen van geld tegen te gaan. Soms stelt de bank al vragen bij 5.000 euro, soms komen er geen vragen bij stortingen van 50.000 euro. De bank kent haar klanten. Wat normaal gedrag is voor de ene klant, is dat niet voor de andere”, weet Charlotte Lardenoit.

Hoe neemt u het wantrouwen bij uw bank weg als u cryptowinsten op uw bankrekening wil deponeren? “Als je winst hebt op je transacties of je hebt een meerwaarde op je cryptomunten, dan wil je die vroeg of laat omzetten naar geld en dat geld gebruiken”, zegt Charlotte Lardenoit. “Er zijn nog maar weinig plaatsen waar je met cryptomunten kunt betalen.” El Salvador had tussen 2021 en 2025 een experiment opgezet om de bitcoin als een legaal betaalmiddel te gebruiken, maar het land heeft dat intussen afgezwakt.

Charlotte Lardenoit: “Banken staan ervoor open dat geld te ontvangen, maar stort het niet zomaar op je bankrekening. Ga vooraf de dialoog aan. De bank kan dan vragen stellen en jij kunt je bewijzen tonen. Als je zomaar geld overschrijft, zal de bank vragen stellen, mogelijk de relatie stopzetten, de tegoeden bevriezen of een melding maken bij de Cel Financiële Informatie van de politie en dan riskeer je een strafrechterlijk onderzoek.”
“Je moet goed documenteren waar het geld, waarmee je de cryptomunten hebt gekocht, oorspronkelijk vandaan kwam. Waren dat beroepsinkomsten? Kwam het van een erfenis of een schenking? Daarnaast wil de bank weten of je je belastingplichten hebt vervuld. Heb je je cryptowallet aangegeven in de personenbelasting en bij het CAP? Leg je ledgers met alle transacties voor.”

9/ Maak het uw erfgenamen makkelijk

Regelmatig worden mensen na een overlijden geconfronteerd met een probleem: waar komt het geld van de erflater vandaan? Als het geld bij een Belgische bank staat, worden er doorgaans geen problemen gemaakt. Voor geld op buitenlandse rekeningen moeten erfgenamen de nodige documentatie kunnen voorleggen.
Na een overlijden van een erflater met cryptomunten kunt u niet aan de notaris vragen het rekeningregister te raadplegen of een bankenonderzoek te doen. Als de erflater niet gedocumenteerd heeft bij welke cryptobeurzen hij of zij transacties deed en in welke wallet de cryptomunten zitten, dreigen de cryptoactiva verloren te gaan. “Maak het je erfgenamen niet moeilijk en hou zeker een dossier klaar”, waarschuwt Charlotte Lardenoit.