Brussels beursicoon Bel-20 na kwarteeuw even (ir)relevant

De korf met de twintig belangrijkste ‘Belgische’ aandelen blaast 25 kaarsen uit. Een plaatsje in de index blijft een prestigezaak, maar de Bel-20 vertelt weinig tot niets over de beurs van Brussel of de Belgische economie.

De beurs van Brussel lanceerde vandaag dag op dag 25 jaar geleden de Bel-20, een korf met de belangrijkste aandelen. Een overzicht van wat u moet weten over de jarige index.

Waarom de Bel-20?

Met de Bel-20 volgde de beurs van Brussel het voorbeeld van een aantal buurlanden, waar ook een nationale index was samengesteld. Nochtans waren beursindexen toen niet nieuw. Op Wall Street bestond de Dow Jones, de meest iconische aandelenkorf ter wereld, al bijna 100 jaar.

Een index moet beleggers vooral een referentie bieden. Een aandeel in uw portefeuille kan stijgen of dalen, maar dat vertelt u maar een deel van het verhaal. Als u wilt weten of uw aandeel het beter of slechter doet dan andere aandelen of de markt in zijn geheel, kan u de koersprestatie aftoetsen aan de prestatie van een index of graadmeter.

Van de eerste lichting Bel-20-leden zijn er nog zeven over, toch als u in Ageas de opvolger van Fortis en voorheen AG ziet. Voorts maakten ook Bekaert, Delhaize, GBL, Solvay, UCB en Umicore deel uit van de eerste klas. Voor die bedrijven valt het belang van dat zitje niet te onderschatten. Een plaatsje in de Bel-20 geeft veel extra zichtbaarheid, naamsbekendheid en prestige. Bovendien zijn er grote beleggers zoals pensioenfondsen of verzekeraars die enkel in grote bedrijven uit de Bel-20 beleggen. Wie deel uitmaakt van de index kan dus op extra interesse in zijn aandeel rekenen.

Wie krijgt een zitje in de Bel-20?

De beursuitbater Euronext bepaalt wie in de Bel-20 zit. Het bedrijf boven de beurzen van Brussel, Parijs, Amsterdam en Lissabon hanteert daarvoor een vuistdik reglement, dat weleens ruimte laat voor discussie. Het zijn dus niet noodzakelijk de twintig aandelen met hoogste beurswaarde die met de eer gaan lopen. Wat ook een rol speelt, is of er voldoende aandelen vrij verhandelbaar zijn en of er voldoende handel is in het aandeel.

Een keer per jaar wordt de Bel-20 herzien, en dat is dit weekend het geval. Delta Lloyd, D’Ieteren en Befimmo mochten vrijdag nog mee aan de feestdis, maar maandag moeten ze plaats ruimen voor Ontex, Galapagos en ING.

Met de komst van de Nederlandse grootbank kleurt de Bel-20 een beetje meer Hollands. Maar wat doen buitenlanders als ING of het Franse Engie in de Belgische beursgraadmeter? Het reglement van de Bel-20 laat buitenlandse bedrijven met een tweede notering in Brussel toe op voorwaarde dat een derde van de balans of 15 procent van het personeel Belgisch is. Met dochters ING België en Electrabel zijn ING en Engie – het voormalige GDF Suez – duidelijk aanwezig in ons land. En toch worden ze weleens schamper afgedaan als de koekoeksjongen van de Bel-20.

Wat zegt de Bel-20 over de Brusselse beurs?

De Bel-20 geeft enerzijds aan welke richting de beurs uitgaat. Met een blik op de prestaties van de aandelenkorf weet u dus meestal hoe het sentiment zat. En als de Bel-20 het goed doet, dan is de kans groot dat ook de kleinere aandelen buiten de hoofdmacht het relatief goed doen. Of misschien zelfs beter. Zo is de Bel-20 sinds zijn dieptepunt in 2008 al 125 procent gestegen. In diezelfde periode wonnen de Bel Mid-index, een korf middelgrote Belgische bedrijven, en de Bel Small, een index met kleine aandelen, respectievelijk 150 en 200 procent.

Anderzijds mag het belang van de Bel-20 als graadmeter voor de andere aandelen op de beurs van Brussel zeker niet overschat worden. Bij de herziening van de index wordt elk jaar ook het gewicht van de leden opnieuw bepaald. De bovengrens ligt daarbij op 12 procent. Zonder die limiet zou AB InBev met zijn beurswaarde van 175 miljard euro veel te zwaar wegen, terwijl Elia met zijn marktkapitalisatie van 2,5 miljard euro in het niets zou verdwijnen.

Maar zelfs met die bovengrens van 12 procent maken AB InBev, Engie en ING maandag nog ruim een derde van de Bel-20 uit. Neem daarbij nog KBC (8%) en Delhaize (8%) en u weet welk vijftal ruim de helft van de richting van de Bel-20 bepaald. Hun prestaties zeggen niet noodzakelijk veel over wat de zowat honderd andere Brusselse aandelen doen.

Wat zegt de Bel-20 over de Belgische economie?

Als de economie vierkant draait, zijn mensen pessimistischer. Dat betekent vaak ook dat beleggers risicovolle activa schuwen en dat de beurzen dus slecht presteren. Maar die samenhang tussen de economie en de beurzen betekent nog niet dat de Bel-20 ons veel vertelt over de Belgische economie.

Bij AB InBev, de grootste brouwer ter wereld, stelt de Belgische markt bijvoorbeeld niets voor in de cijfers. Ook bedrijven als Solvay, Umicore of Bekaert zijn echte wereldspelers. Bovendien is ook de sectorverdeling niet representatief voor onze economie. Met ING, KBC en Ageas weegt de financiële sector bijvoorbeeld bijzonder zwaar in de Bel-20.

Anderzijds kan je niet stellen dat de graadmeter voor de beurs van Brussel helemaal geen uitstaan heeft met België. Colruyt, Proximus, Elia, Telenet en bpost zijn (zo goed als) uitsluitend in ons land actief. Voor KBC, Ageas en Cofinimmo blijft België de belangrijkste markt.

Wat is het belang van de Bel-20 voor de belegger?

Indexen hebben de jongste jaren nog aan belang gewonnen door de opkomst van trackers, beleggingsfondsen die passief de evolutie van een onderliggende waarde zoals een korf aandelen volgen. Trackers zijn populair bij beleggers door de lage kosten en de vlotte verhandelbaarheid. Zo kan u met één muisklik een tracker op de S&P500-index kopen, waarmee u meteen in de belangrijkste vijfhonderd Amerikaanse aandelen belegt.

Ook op de Bel-20 bestaan trackers, zoals bijvoorbeeld de Lixor ETF Bel20. Maar populair zijn die niet. De reden is dat de Brusselse korf maar twintig leden kent, en dus geen mooi gediversifieerde belegging oplevert, zoals een tracker op de S&P500 of de Stoxx Europe 600. Bovendien is een belegging in de Bel-20 zoals gezegd in de eerste plaats een ‘play’ op de zwaargewichten AB InBev, Engie en ING. De Bel-20 blijft zo vooral belangrijk om gebald in één cijfer te vertellen wat ‘dé beurs’ gedaan heeft die dag.