‘Beursopstoot heeft niets met Trump te maken’

De geest van Davos was een leeglopende ballon, want er komt een golf van protectionisme en deglobalisering aan. Slecht nieuws voor de wereldeconomie, zegt Ingo Mainert, hoofdstrateeg Multi-asset Europa bij Allianz Global Investors: ‘De beursopstoot na Trumps verkiezing was enkel het resultaat van een al ingezette groeicyclus. Beleggers staat zwaar weer te wachten’.

Velen vonden het vreemd dat de financiële markten na de verkiezing van Donald Trump zo’n goede beurt maakten. Economisch waren ze echter fundamenteel gerechtvaardigd. De economische activiteit en de prijzen waren immers al een tijdlang aan een nieuwe cyclus begonnen. Het vertrouwen van aankoopmanagers piekte zelfs al in oktober 2016. Ook andere indicatoren weerlegden de vooruitzichten op een wereldwijde deflatie en recessie. Maar door de onzekerheden in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen sijpelde dat positieve nieuws maar traag door. Pas toen de mist optrok, tekenden de economische trends zich duidelijker af. Of zoals Trumps voorganger Bill Clinton het ooit verwoordde: ‘It’s the economy, stupid!’

Cyclische ups en downs zijn één ding. Vanuit een macro-economisch perspectief is de economische trend op lange termijn belangijker. Economen hebben uitzicht op groei nodig om positief te zijn. En dat wordt problematisch, aangezien er een wereldwijde golf van protectionisme aankomt.

De brexit en de verkiezing van Trump hebben het einde aangekondigd van de globalisering zoals we die tot nu hebben gekend. Ze zijn de meest duidelijke tekenen van de toenemende ontevredenheid binnen de westerse bevolking. Een groot deel gaat niet akkoord met het politiek-economische establishment en de verdeling van de vruchten van de internationalisering. Politieke partijen die ijveren tegen een verdere Europese integratie en voor meer nationale autonomie, maken opgang. Op het Wereld Economisch Forum kwam dit sterk bovendrijven. De zogenaamde ‘geest van Davos’ leek meer een leeglopende ballon. Dat uitgerekend de komst van de Chinese regeringsleider Xi Jinping het speerpunt en de hoop op vrijhandel moest symboliseren, spreekt boekdelen.

Er is inderdaad een debat nodig over de verdeling van de welvaart die er dankzij de globalisering gekomen is, en over de belastingen die multinationals moeten betalen. Maar er wordt vaak vergeten dat consumenten ook geprofiteerd hebben van de toegenomen wereldhandel de voorbije dertig jaar, in de vorm van lagere prijzen en ruimere productkeuzes. Opnieuw handelsbarrières oprichten gaat ten koste van economische groei. Deglobalisering heeft een negatieve impact op de gehele economie, wat uiteindelijk voor geen enkel land ten goede komt. Bij laag tij zakken nu eenmaal alle boten.

Waar zit de oplossing? Het huidige begrotingsbeleid probeert de aanbodzijde te stimuleren als groeifactor. Maar die aanpak kent voorlopig geen succes. Tegelijk zit het monetaire beleid door zijn munitie heen. De centrale banken zijn niet langer een deel van de oplossing, maar een deel van het probleem. Academisch onderzoek suggereert immers dat er zoiets bestaat als een perverse intrestvoet – een intrestvoet waarbij het effect van het monetair beleid wordt omgekeerd – en dit intrestniveau is bereikt in Europa. Beleggers klikken dus maar beter hun gordels vast: er is volatiliteit op komst.

Ingo Mainert, hoofdstrateeg Multi-asset Europa bij Allianz Global Investors