Belgische holding Sofina zet in op internationale diversificatie

De vijfde etappe in de ronde van de Belgische holdings leidt naar Sofina. De holding van de familie Boël heeft een wat stoffig imago, maar dat is niet terecht.

Niets in de portefeuille van Sofina verraadt dat de holding al 120 jaar op de teller heeft. De meeste participaties zijn jong, maar enkele gaan al heel lang mee. De holding die wordt geleid door de familie Boël begon in 1975 te investeren in privébedrijven (private equity), eerst in België en drie jaar later in de Verenigde Staten. Ze investeerde in een familiale onderneming in de distributiesector uit Halle, die een veelbelovende toekomst tegemoet leek te gaan: Colruyt. De groep trok in 1977 naar de Brusselse beurs en maakte daar een spectaculaire opmars. Colruyt is in waarde de op één na grootste participatie van Sofina, dat 5,2 procent van de supermarktketen in handen heeft.

Sofina wordt weleens verweten dat het zich altijd in stilzwijgen hult. Dat is niet ten onrechte. Zo hebben de financiële analisten op een dag tot hun verbazing in het jaarverslag ontdekt dat de Belgische holding in 1987 in het kapitaal van Danone was gestapt, en behoorde tot een groep aandeelhouders die zich had geëngageerd om deel te nemen aan een aanzienlijke kapitaalsverhoging, voor het geval dat een openbaar overnamebod zou worden uitgebracht op de Franse zuivelgigant. “Het is niet verrassend dat de discount van ruim 30 procent van Sofina veruit de hoogste in de sector is”, zei een analist destijds in Trends. “Beleggers die zulke belangrijke informatie met een jaar vertraging te weten komen, moeten wel een grote risicopremie eisen.”

Dat soort geheimdoenerij is vandaag ondenkbaar. Dit jaar heeft de holding een grote stap vooruitgezet in haar communicatie, al heeft ze geen hopen cijfers onthuld. Terwijl er tot voor kort niets, of bijna niets uitlekte vóór de publicatie van het jaarverslag, werd dit jaar op 22 januari een kleine nieuwsbrief van twee pagina’s vrijgegeven met een stand van zaken over de tweede helft van 2017.

Geen belegen aandelen

De holding heeft nog altijd ruim 1 procent van Danone in handen. Na Colruyt en Danone zijn Orpea, bioMérieux en SES de grootste waarden in de portefeuille. Toch is dat geen garantie voor een sterke stijging op de beurs op lange termijn. Bij het geteisterde SES zien we zelfs het tegendeel. Het aandeel van de satellietoperator zakte in het eerste kwartaal van 2018 met 4,6 procent tot net onder 11 euro, minder dan een derde van zijn top in het voorjaar van 2015.

Ook bioMérieux, de Franse wereldleider in in-vitrodiagnostiek, is het jaar slecht begonnen. Het aandeel verloor 15 procent, maar de waarde was in tien jaar wel verdrievoudigd, en zelfs vertienvoudigd sinds 2004, toen Sofina een belang van iets meer dan 2 procent nam.

Ook Orpea legt een mooi parcours af. De Franse rusthuizengigant beschikte eind 2017 over 86.650 bedden, 55.000 werknemers en een omzet van meer dan 3 miljard euro. Sofina stapte in september 2013 in het kapitaal (3,7%), waarop het aandeel na enkele moeilijke jaren de hoogte is ingegaan. De koers is sindsdien verdrievoudigd. Drie andere bedrijven in de top tien van de belangrijkste participaties behoren tot de sector van de e-commerce, evenementen en biotechnologie.

Indiase bedrijven

De portefeuille van de holding bestaat uit drie pijlers. De eerste pijler, die de helft van het eigen vermogen vertegenwoordigt, zijn langetermijninvesteringen via minderheidsbelangen. Meestal zijn dat Europese familiebedrijven van internationale omvang. Bijna alle vermelde participaties maken daar deel van uit. Naast de familiale groep Mérieux (via bioMérieux en zijn Amerikaanse filiaal Mérieux NutriSciences, waarvan Sofina meer dan 15% bezit), zijn er de Luxemburgse holding Luxempart (5,2%), Petit Forestier (43,3%), dat meer dan 45.000 koelwagens heeft, GL events (15,4%), een Franse reus in de evenementensector, en het wijnhuis Chapoutier (27%).

E-commerce maakte een sterke opmars in de portefeuille, met de Franse groep vente-privée (6%), die aanwezig is in veertien landen, en het Britse THG (The Hut Group, 8,1%), dat 120 gespecialiseerde websites omvat en de beurs heeft verlaten in 2014. Sofina is ook in Flipkart gestapt (1,1%), de grootste e-commercespeler in India die op veel interesse van Walmart kan rekenen.

Die participatie valt onder de vlag Sofina Growth, een categorie investeringen die 11 procent van het eigen vermogen vertegenwoordigt en mikt op snelgroeiende bedrijven in de Verenigde Staten, Europa en de opkomende landen, met een sterke aanwezigheid in India. Sofina heeft in Singapore een kantoor geopend om zijn ontwikkeling in Azië te ondersteunen.

Solide relaties

De derde pijler van de holding is private equity, dat wordt gekwalificeerd als ‘alternatief beheer’en goed is voor ruim een kwart van het eigen vermogen. Die investeringen in niet-beursgenoteerde bedrijven zijn een specifieke activiteit, waarin institutionele beleggers – soms vergezeld door rijke particulieren – kapitaal toevertrouwen aan zeer gespecialiseerde fondsenbeheerders, waarmee ze vaak een langdurige zakenrelatie onderhouden.

“De beste beheerders zijn vaak zo populair dat ze het aantal investeerders en het bedrag van hun engagementen moeten beperken, om te vermijden dat het fonds een te grote omvang krijgt”, preciseert de directie van Sofina. “Het is dus cruciaal sterke relaties aan te knopen met die beheerders om hun eerste keuze te zijn.” Het investeren in private equity gebeurt via fondsen. Die hebben een beperkte levensduur, meestal acht tot tien jaar. De waarde van de investeringen van Sofina bedroeg 1,447 miljard euro eind 2017, met nog voor 711 miljoen euro aan nog niet-volstorte verbintenissen.

Geslaagde ommezwaai

De resultaten van Sofina, die net voor het paasweekend werden bekendgemaakt, zien er goed uit, met een nettowinst die gestegen is van 267,5 tot 486,4 miljoen euro. Dat komt neer op 14,45 euro per aandeel, tegenover 8 euro in 2016 (8,5 euro in 2014 en 9,11 euro in 2015). “Die resultaten zijn beter dan verwacht”, constateert Thijs Hoste, analist bij Degroof Petercam. “Dankzij private equity, dat blijkbaar heel goed heeft gepresteerd (de holding geeft daar nauwelijks cijfers over, nvdr) en de meerwaarde op Flipkart.” Sofina heeft 15 procent van zijn deelneming in dat bedrijf verkocht.

“De strategische koerswijziging naar meer private equity, die Sofina heeft ingezet in 2014, staat garant voor sterke resultaten. De portefeuille bevat heel wat verborgen schatten”, vervolgt Hoste. Hij handhaaft zijn advies om het aandeel te houden, met een koersdoel van 145 euro. Tegen een koers van 136 euro heeft het aandeel een discount van 18 procent tegenover het eigen vermogen per aandeel van 168,8 euro in de jaarrekening van 2017.

Dat zijn goede resultaten, maar zonder echte verrassingen, oordeelt Cédric Duinslaeger, analist bij KBC Securities. Ook niet voor het dividend, dat met 4,3 procent werd opgetrokken tot 2,67 euro bruto. Het aandeel is ook interessant voor een privébelegger, omdat Sofina niet alleen aanwezig is in private equity, maar ook in durfkapitaal, of de financiering van bedrijven in een vroegtijdig stadium. Daarmee onderscheidt de groep zich van de andere Belgische holdings.

Daarnaast verwijst Duinslager naar bedrijven zoals MissFresh, een e-commerceplatform dat verse levensmiddelen aanbiedt in China, en Pine Labs, dat IT-oplossingen ontwikkelt voor betaalsystemen in India. Duinslaeger beschouwt de discount van het bedrijf als normaal en geeft daarom geen koopadvies voor het aandeel. Zijn koersdoel bedraagt 138 euro, wat dicht aanleunt bij de huidige koers.