De afgelopen weken nam de volatiliteit op de beurzen sterk toe. Nieuwsberichten vliegen je om de oren en op sociale media hoor je roepen dat het tij definitief gekeerd is. Tijd om te panikeren? Of moet je net het hoofd koel houden en hoe doe je dat dan?
De beurzen beleven woelige tijden, vooral gedreven door de twijfels over artificiële intelligentie. Naar goede gewoonte gedragen beleggers zich als Mr. Market, het personage dat meesterbelegger Benjamin Graham gebruikte als metafoor voor de beurs. Dat mannetje is bijzonder emotioneel, op het manisch-depressieve af. Vandaag is hij euforisch en wil hij zijn aandelen enkel verkopen tegen stevige prijzen. Hij legt ook met plezier veel geld neer als hij aankoopt. De volgende dag krijgen we zijn andere kant te zien. De angst slaat toe en plots smijt hij zijn aandelen buiten tegen spotprijzen. ‘Nu kopen? Goed zot’, schreeuwt hij paniekerig.
Ook nu zien we weer die manisch-depressieve kant van beleggers bovenkomen. Eerst zijn ze euforisch over de beurs en AI. Vervolgens slaat de stemming om in paniek. De afgelopen weken zagen we de stemming van onze vriend Mr. Market zelf meermaals per dag omslaan. Tijd om even stil te staan bij wat behavioral finance ons hier over leert. Dat vakgebied richt zich sinds de jaren tachtig op de psychologie van beleggers.
Geen wandelende rekenmachine
Vroeger heerste het idee dat beleggers dachten als wandelende rekenmachines, de beruchte ‘homo economicus’. Die probeerde zijn of haar behoeften op een zo efficiënt en rationeel mogelijke manier te bevredigen. Uit die visie vloeide het concept van de efficiënte-markthypothese voort. Die stelde dat beleggers zo rationeel mogelijk handelen, om hun vermogen optimaal te laten groeien. Ze verwerken alle beschikbare informatie en nemen op basis daarvan rationele beslissingen. In een efficiënte markt zou alle informatie in de prijs zitten en komt de beurskoers overeen met de fundamentele waarde van een bedrijf. Behavioral Finance leerde echter dat de keuzes van beleggers in belangrijke mate bepaald worden door emoties, denkfouten en vooroordelen. We zijn als beleggers dus mensen van vlees en bloed, die soms heel irrationeel en emotioneel handelen. Wil je succesvol beleggen? Dan moet je dus je manier van denken verbeteren en leren je emoties in de hand te houden.
Eenvoudige stappen
Je kan enkele eenvoudige stappen nemen om te voorkomen dat je emoties het overnemen in woelige beurstijden. Schrijf altijd je beleggingsplan uit. Dat hoef niet uitgebreid te zijn, vaak kan dit op één blad. Noteer je strategie, hoe je die gaat uitrollen en wat je zal doen bij eventuele correcties. Breekt de paniek uit? Neem dan je plan bij de hand en gebruik het als je reddingsboei in woelige tijden. Dit voorkomt dat je in moeilijke tijden impulsief reageert. In mijn boek ‘De Beursstrateeg’, waarin ik diverse strategieën uitleg, hamer ik er ook steeds op dat een strategie dient voor de (héél) lange termijn. Tijd in de markt is doorslaggevend op de lange termijn, maar als je niet tegen de schommelingen kan is het ook een optie om minder risico te nemen of deels te verkopen. Zoek vooral naar een strategie waarbij je rustig kan blijven slapen, anders zal je het niet volhouden.
Wat nog kan helpen is steun zoeken bij andere beleggers.
Veel beleggers komen samen in clubs of beursgroepen. Je strategie delen in een netwerk dat je steunt, kan je helpen bij de les te blijven. Onderschat nooit de kracht van je netwerk als belegger. En verder? Vermijd stress. Beleggen is een mooie hobby, een hobby die bovendien geld oplevert. Maar het kan een gevaarlijke obsessie worden als je niet af en toe loslaat. Laat de beleggings- en nieuwsapps dus wat meer voor wat ze zijn. Het heeft echt geen impact als je elke paar minuten de koersen bekijkt. Je kan bijvoorbeeld ontspanning zoeken in hobby’s en sport of door te mediteren, iets wat ook veel bekende beleggers doen. Maak dus een plan en stay the course!