De Bel20, de index van de twintig grootste beursgenoteerde bedrijven in België, staat op een recordhoogte en gaat daarmee voorbij aan de vorige piek uit mei 2007. Hoe komt het dat de Belgische sterindex veel langer nodig had om te herstellen van de financiële crisis dan buitenlandse aandelenindexen?
De Bel20 bereikte donderdagochtend een nieuwe recordhoogte. Na 25 minuten handel was de beursindex gestegen naar 4.768,00 punten, een stuk boven het record van 23 mei 2007. Toen bereikte de Bel20 4.756,82 punten. De nieuwe piek volgt zestien jaar na de internationale bankencrisis, die de beurskoersen volledig deed kelderen. Op 6 maart 2009 was de Bel20 teruggevallen tot 1.527,27 punten. (lees verder onder de video)
De Bel20 heeft daarmee veel langer nodig gehad om zijn koers van vóór de financiële crisis te evenaren dan buitenlandse indexen. De S&P 500, de index met de 500 grootste Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven, deed er vijfenhalf jaar over. In Duitsland was de DAX maar iets later: vijf jaar en tien maanden. De Franse CAC 40 en de Nederlandse AEX koersten in 2021 al naar een nieuw record.
Jef Poortmans, journalist bij Trends en Trends Beleggen, noemt de Belgische sterindex een ander beestje.
Waarom heeft het zo lang geduurd tot de Bel20 een nieuw record heeft bereikt?
JEF POORTMANS. “Een eerste verklaring lijkt me de samenstelling van de index. In 2006, aan de vooravond van de grote financiële crisis, telde de Bel20 drie financiële spelers: Fortis, KBC en Dexia. Alle drie zagen in de aanloop naar de implosie van de wereldwijde financiële sector hun beurswaarde enorm oplopen. KBC is ook pas onlangs over zijn recordkoers van vóór de financiële crisis gegaan. En Ageas, het vroegere Fortis, noteert nog altijd een fractie van zijn beurswaarde van toen.
“Ten tweede is een nadeel van de Belgische referentie-index dat die zo weinig leden heeft, tussen 19 en 21, waardoor er sneller concentratierisico’s opduiken. Dat heb je minder bij indexen die uit 50 of 100 bedrijven bestaan, laat staan 500 tot 600.
“Daarnaast hebben de ontwikkelingen bij een aantal individuele bedrijven het herstel van de Bel20 bemoeilijkt. De bierbrouwer AB InBev, het vroegere Interbrew, was een sterke groeier in de index, maar die heeft zich in 2016 verslikt in de overname van SABMiller. Het werd daardoor wel een groter beursbedrijf en kreeg dus een groot gewicht in de index, maar het heeft sindsdien zijn beurswaarde amper doen groeien. Dat grote indexgewicht zette een rem op de koersstijging van de hele index.
“Tot slot: naast de mindere rol die de financiële sector binnen de index speelt, is telecom er helemaal uit verdwenen. Toen maakten Belgacom en Orange nog deel uit van de index. Die sector had twintig jaar geleden nog groeipotentieel en had ook in de bredere economie een zwaarder gewicht. Nu is telecom een basisdienst voor bijna iedereen.”
Welke bedrijven hebben de voorbije achttien jaar het meeste bijgedragen aan de groei van de index?
POORTMANS. “De verschuiving van sectoren in de afgelopen twintig jaar vertelt ons daar iets over. Een eerste vaststelling: portefeuillemaatschappijen of holdings hebben in de laatste jaren heel veel beurswaarde gecreëerd. In 2006 had je enkel GBL, het vehikel van Albert Frère, en de Nationale Portefeuillemaatschappij, ook een investeringsmaatschappij van Frère, die hij in 2011 van de beurs haalde. Met Ackermans & van Haaren, D’Ieteren, GBL en Sofina telt de Bel20 nu vier holdings.
“Tweede vaststelling: heel veel van de Belgische beurswaarde van de afgelopen jaren bestaat uit bakstenen. Het succes van gereglementeerde vastgoedvennootschappen (GVV’s), waarvan de omzet vooral uit huurinkomsten bestaat, is overduidelijk. In 2006 telde de Bel20 enkel Cofinimmo uit die sector. Nu zijn daar Aedifica, WDP en Montea bij gekomen.
“Uit die twee ontwikkelingen zou je kunnen afleiden dat veel van de Belgische beurswaarde geschapen is door rentmeesters. De Engelse term ‘rent-seeking’ dekt de lading nog beter. Die verwijst naar economische actoren die niet zelf meerwaarde scheppen door productief te zijn, maar die meerwaarde onttrekken aan de productiviteit van anderen. In het ene geval investeerders die een meerwaarde op hun participaties najagen, in het andere geval vastgoedeigenaars die teren op huurinkomsten gegenereerd door de activiteit van anderen.
“Misschien is dat ook de reden waarom het beursherstel in België zo lang heeft geduurd. De beurzen in landen waar meer een cultuur heerst van innoveren en investeren in productiviteit, zoals de Verenigde Staten, maar in Europa ook de Scandinavische landen, zijn veel sneller uit het dal van 2009 gekropen.”
Zijn er opstekers voor de Bel20?
POORTMANS. “Zeker: de Bel20 heeft ook prachtige groeisuccessen gebracht in de afgelopen twintig jaar. Een mooi voorbeeld is de biotechspeler argenx, die onverschrokken de innovatiekaart trok en blijft trekken. Ook de chipontwikkelaar Melexis mogen we bij die successen rekenen, en we mogen er trots op zijn dat het deel uitmaakt van onze nationale sterindex.
“Maar innovatie hoeft zelfs niet van tech of biotech te komen. Kijk naar Lotus Bakeries: het is onwaarschijnlijk hoe vernieuwend, vernuftig en spitsvondig dat bedrijf zoiets ogenschijnlijk banaals als koekjes bakken en verkopen tot zo’n groot beurssucces heeft gemaakt. Dat zijn de voorbeelden waar beursbedrijven en beleggers zich voor de komende twintig jaar aan kunnen optrekken.”