‘Bedrijven moeten minder bezig zijn met de korte termijn’

Onze columnist Tom Simonts roept bedrijven op minder prognoses te geven voor de korte termijn en de nadruk te leggen op strategische doelen op de lange termijn. De vastgoedgroep WDP maakte vandaag zijn nieuwe vijfjarenplan bekend, maar het bedrijf dat geleid wordt door Tony De Pauw en Joost Uwens is de uitzondering op de regel in beursgenoteerd Brussel.

Een beursgenoteerd bedrijf vroeg me ooit mijn mening over het geven van “guidance”. Of ze daar eens niet mee zouden moeten beginnen en wat analisten daar van denken. Natuurlijk ben ik geen voorstander. Stel je voor!

Het begrip “guidance” staat gelijk aan “het geven van begeleiding” door het bedrijf. De kijkbuis van het management, dus, dat op basis van eigen inschattingen aangeeft waar de winst, omzet, marges, productieaantallen of kapitaalinvesteringen, enzovoort, doorheen een welbepaalde periode in de toekomst zou kunnen/moeten uitkomen. Zeg maar: vermijden dat de analistenschattingen alle kanten uitgaan en de vele neuzen van Mister market ongeveer in dezelfde richting zetten.

Het kernwoord is hier ‘ongeveer’, want guidance neemt meestal de vorm aan van een vork. Een bovengrens en een ondergrens waartussen wordt gemikt op voorwaarde dat de bedrijfsontwikkeling doorheen de vooropgestelde periode volgens de interne verwachting evolueert. Als we het op die manier stellen is het moeilijk om tegen “guidance ” als concept te zijn: het verduidelijkt, objectiveert en schuift de aansprakelijkheid ingeval de verwachtingen niet worden ingelost weg van investeerders en beleggers naar het management. Ziehier een eerste kanttekening: zo’n vork heeft meestal nog een brede marge en geeft vaak wel erg veel speelruimte ( “single digit growth van earnings” wil zeggen een groei tussen 1% en 9%, weet u wel).

Maar ook de wereld rondom ons verandert snel. Denk bijvoorbeeld aan de niet weg te diversifiëren blootstelling aan vreemde munten. Of aan de afhankelijkheid van grondstoffenprijzen, die via input- of outputcomponenten grillige effecten opleveren. Anders gezegd: bedrijfsmodellen van dit allooi ontberen de structurele stabiliteit om waardevolle voorspellingen op te enten. Bedrijven die in hoge mate gevoelig zijn aan externe factoren, waar ze dus als management geen rechtstreekse controle over hebben, laten elke vorm van begeleiding best voor wat het is. In zo’n geval riskeert guidance het gevoel van veilige voorspelbaarheid te doorkruisen; een dogmatische benadering met hoog risico op een afwijking van norm zal geheid een gewelddadige marktreactie opleveren. Samen met het verlies aan marktwaarde, smelt ook de geloofwaardigheid van het management weg als sneeuw voor de zon.

Ik ben absoluut ook geen voorstander van guidance op marge niveau. Wat zegt het vooropstellen van een vaste EBITDA-marge me als de omzet potentieel 10 procent (of meer) kan bewegen? Dat bewijst enkel dat een overgroot deel van de kosten variabel zijn, maar daar ben je als belegger helaas niet veel mee. Want een lagere omzet zal niet de marge, maar wel de operationele cash flows onder de verwachting drukken. En net die cash flows bepalen theoretisch gezien de waardering. De vooropgestelde marge behalen zal de koers heus niet helpen. Ook hier een schifting: guidance op winst- en margeniveau is niet geschikt voor bedrijven met een hoge omzetvariabiliteit of met hoge vaste kosten. En dat zijn er veel.

En wat met kleinere bedrijven of ondernemingen die een belangrijk deel van hun inkomsten halen uit een beperkte productportfolio (baggeraars of vastgoedontwikkelaars, bvb) , welbepaalde piekmomenten op de jaarkalender (Smartphoto, RTL of Floridienne). Voor hen is het simpelweg onmogelijk om a priori succesratio’s voor op te stellen. Weet u in januari hoe de kerstverkopen zullen uitdraaien? Of welke hit Kinepolis extra kan scoren bovenop de reeds gekende titels?

Ook het concept tijd is een stoorzender in het vergelijk. Traditioneel wordt guidance samen met de jaarcijfers van het vorige boekjaar in de markt gezet. Niet zelden wordt er dan vooruitgeblikt naar de rest van het huidige jaar, zijnde de resterende 10 maanden tot 31 december. Op kwartaalbasis, of als dat door andere omstandigheden noodzakelijk moest zijn, wordt de guidance vaak bijgeschaafd. Vernauwd, tot daar aan toe, maar meestal wordt er eerder naar de boven- of onderkant gestuurd. Erger nog, als er en cours de route effectief ver afgeweken wordt van de guidance, dan moet het bedrijf overgaan te een winstwaarschuwing. Wat is de toegevoegde waarde van guidance? Is het een barometer van de hele korte termijn of een aanstoker van volatiliteit? Net zoals beleggen een lange(re) termijn sport dient te zijn, gaat hetzelfde op voor bedrijfsvoeren (“manage the assets, not the stock price”). En dat rijmt niet met guidance op jaarbasis?

Ondertussen mogen we niet uit het oog verliezen dat guidance met al zijn beperkingen de facto in het leven geroepen werd net om de schattingen en verwachtingen aan de verhoopte realiteit te koppen en duidelijkheid te creëren. Maar dat is dus niet wat er gebeurd, zelfs integendeel. Want beleggers spelen per definitie heel kort op de bal en versleutelen bewegingen van welke aard dan ook veel sneller in hun eigen modellen dan dat guidance dat kan. Van zodra er wat beweegt, of dat nu dollar, grondstoffenbewegingen of een warme zomer zijn, komt de ‘street’ in actie. Met ‘whisper numbers’: dat zijn de niet-officiële en niet-gepubliceerde verwachtingen die verzameld worden op basis van inschattingen van professionele investeerders en analisten allerhande. Noteer alvast dat ‘street’ even vaak erg hebberige als onaangenaam ongure is, maar wel altijd wint: verwachtingen aan het stuur.

Laat ons vanaf nu dus de korte termijn guidance laten voor wat het is. Want, nee, ik ben niet bepaald een adept van ‘korte termijn’-begeleiding en al zeker niet als dat zonder lange termijn kader gebeurd. Dat neemt niet weg dat het voor sommige grote bedrijven wenselijk en nuttig is om de ‘guiden’, maar die beschikken over mankracht en een breed apparaat om die begeleiding solide, onderbouwd en kwaliteitsvol te maken. Maar de middelen daarvoor hebben de meeste Benelux bedrijven simpelweg niet. Daarom: heil voor lange termijn strategieën die geloofwaardige en onderbouwde richtdoelen op een termijn van minstens drie jaar in de markt zetten. Zulks vormt een goede en gezonde basis voor debat en analyse dat naar de kern van de zaak gaat. Dat stuurt de verwachtingen op een gezonde manier, met oog voor de (potentiele) waardecreatie op lange termijn. Quizvraag: hoeveel Bel-20-bedrijven hebben zo’n strategisch plan in de markt gezet, denkt u?