Bazooka van Draghi mist doel

Voorzitter Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) heeft alles uit de kast gehaald. Het was voor hem en de ECB erop of eronder, kwestie van geloofwaardig te blijven, na de zware teleurstelling in december. Al is hij er niet in geslaagd de financiële markten tot rust te brengen.

Draghi kondigde een daling aan van alle rentetarieven, inclusief een verdere daling van depositorente voor de banken, die overtollige geld bij de ECB willen parkeren, van -0,3 tot -0,4%. Om het leed voor de banken te milderen, komt er een nieuw TLTRO-programma.

80 miljard EUR per maand

Een andere verrassing van de chef is dat deze keer – en in tegenstelling tot december – is er nu wel sprake van een verhoging van het maandelijkse bedrag voor het opkoopprogramma van (staats)obligaties van 60 naar liefst 80 miljard EUR maandelijks. Een bedrag dat groter is dan de marktverwachtingen (consensus lag eerder op verhoging tot 70 à 75 miljard EUR). Bovendien wordt het actieterrein voor de aankopen van obligaties verruimd richting (kwalitatieve) bedrijfsobligaties (‘investment grade’).

Dit pakket aan nieuwe maatregelen werd eerst enthousiast door de markten onthaald. De Europese beurzen wonnen meteen ruim 3% . Maar tijdens de persconferentie sprak Draghi over de limieten van het uiterst soepele monetaire beleid en meteen sloeg de euforie om in vertwijfeling en van winst gingen we meteen naar verlies.

Nieuw knipperlicht

Dat en het feit dat de ECB zo volledig de geldkraan moet openzetten, wijst ook op steeds meer paniek binnen de bestuurskamers. Een nieuw knipperlicht voor de financiële markten bovenop een resem andere knipperlichten, die we nog even op een rijtje:

• Aandelen zijn niet meer goedkoop gewaardeerd: de terugval sinds begin 2016 heeft de waarderingen doen dalen, maar ze zijn vanuit historisch perspectief verre van laag genoeg om geruststellend de markt in te stappen; enkel in termen van de peperdure obligaties is er een aantrekkelijke waardering
• Winstpiek in de VS: winstmarges lijken over hun hoogtepunt heen, gekoppeld aan verzwakkende balansen bij de ondernemingen
• Verkrapping van VS-monetaire politiek botst met vertragende Amerikaanse economie: een vlakke rentecurve en de industrie heeft het al moeilijk. Hamvraag is of de Amerikaanse consument overeind blijft.
• Toestand Chinese economie blijft zorgwekkend: combinatie van de groeivertraging en fors oplopende schulden; gemengde signalen
• Europees economisch herstel hikt nog serieus achterop: helaas zien we de vooruitlopende indicatoren toch al eerder pieken en zit er in verhouding al veel (Angelsaksisch) geld op de Europese beurzen dat bij een verder uitdeining van de crisis zijn biezen kan pakken. De Europese aandelen deden het dit jaar voorlopig dan ook zwakker dan Amerikaanse en zou zo wel eens kunnen blijven het komende jaar.

Draghi is er niet echt in geslaagd om de financiële markten tot rust te brengen. Waakzaamheid blijft dan ook geboden. Een verder duurzaam beursherstel is nog geen vanzelfsprekendheid ondanks de vaststelling dat Draghi zichzelf overtroffen heeft.