‘Als de overheid te laf is om voorop te gaan in de strijd tegen de klimaatverandering, moeten anderen die taak op zich nemen’

Vorige week besliste de UGent om alle fossiele brandstoffen uit haar investeringsportefeuille te schrappen. Student Bakou Mertens, lid van de Commissie Duurzaam Beleggen aan de UGent, benadrukt het belang van geëngageerde studenten en burgers.

Om de engagementen van het Akkoord van Parijs waar te maken moet 80 procent van de momenteel gekende reserves van fossiele brandstoffen in de grond blijven. Dat blijkt uit recent alarmerend onderzoek. Volgens The Guardian zijn niet meer dan 100 bedrijven verantwoordelijk voor 71 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Het is dus duidelijk waar het probleem zich situeert en hoe het moet worden aangepakt. Toch investeren de vier grootbanken in ons land jaarlijks een duizelingwekkend bedrag van 40 miljard euro in bedrijven die fossiele brandstoffen ontginnen.

Dat de huidige klimaatproblematiek blijkbaar ondergeschikt is aan winstbejag en op die manier de planeet om zeep wordt geholpen, maakt de jongere generaties razend. Toch willen we niet blijven steken in woede alleen. We moeten onze verontwaardiging omzetten in energie en ons actief engageren om het tij te keren. Dat dit wel degelijk loont, blijkt nogmaals uit de beslissing die UGent vorige week heeft genomen.

Wij kunnen als studenten en als burgers in het algemeen, een reële impact hebben op onze maatschappij. Wij kunnen voor de broodnodige veranderingen zorgen door op onze strepen te staan, door met onze vuisten op tafel te bonken en door inspraak in het beleid af te dwingen. Als de overheid te laf is om voorop te gaan in de strijd tegen klimaatverandering, moeten anderen die taak op zich nemen.

Een groeiende internationale beweging van burgers eist dat haar overheid en instituties desinvesteren en de geldkraan voor onder meer fossiele brandstoffen en wapens dichtdraait. Met resultaat: wereldwijd zwichten universiteiten, stadsbesturen en pensioenfondsen onder de druk en heroriënteren ze hun fondsen naar duurzamere projecten.

Aan de UGent is in dat opzicht op vrijdag 1 december een nieuwe standaard gezet, een standaard waar we fier op mogen zijn, want het is de meest ambitieuze desinvestering wereldwijd. Vanaf vandaag geldt voor het fonds van 230 miljoen euro van de Universiteit Gent de volledige uitsluiting van de ganse fossiele sector, van bedrijven gelieerd aan wapenproductie, bont, kansspelen, tabaksproductie en de pornografische industrie.

Volgens internationale analisten uit de klimaatbeweging is dit inderdaad de meest ambitieuze zet ter wereld, zowel in de breedte – het aantal sectoren – als in de diepte. De criteria zijn zodanig waterdicht dat de banken nieuwe fondsen zullen moeten creëren om aan de eisen te voldoen.

Maar de UGent gaat nog verder in haar ambitie. Het geld weggetrokken uit die sectoren zal actief worden geïnvesteerd in hernieuwbare energie en circulaire economie om zo de transitie naar een duurzame economie waar te maken. Daarbovenop zal de UGent als publieke instelling zelf weer een actieve rol opnemen in onze samenleving door lokale ecologische en sociale projecten te promoten. De bouw van een nieuwe coöperatieve windmolen op universiteitsterrein is hier een mooi voorbeeld van.

Het is hoopgevend dat studenten in deze zaak niet enkel de initiatiefnemers waren en druk uitoefenden maar dankzij het participatieve en transparante model van de UGent ook mee beslissingsrecht kregen. Dat gebeurde in de Commissie Duurzaam Beleggen die zich de laatste zes maanden over deze zaak heeft ontfermd.

Door studenten en activisten actief te betrekken bij de besluitvorming kan de UGent haar duurzaam engagement waarmaken. Het recht om te participeren in het beleid krijg je evenwel niet in de schoot geworpen en is iets dat je moet afdwingen. Durf actie te voeren, durf de strijd aan te gaan: iedere verandering in de maatschappij komt er slechts na druk van georganiseerde burgers. We kunnen slechts vooruit gaan als we onze toekomst in handen durven nemen. Niet de kleine, individuele acties maar een collectieve beweging is nodig om onze planeet te redden.

Laat dit dan ook een oproep zijn aan de KU Leuven, de ULg, de ULB, de UCL, de VUB, de MIVB, Stad Gent en alle andere instituties in België die met dit vraagstuk worstelen. Neem over het klimaatbeleid geen beslissingen achter gesloten deuren. Laat u niet betoveren door de leugens van de bankensector maar betrek uw eigen burgers en maak gebruik van de kennis van activisten.

Structurele verandering moet en kun je maken. Wij kunnen een reële impact hebben op onze maatschappij. De toekomst is van ons, laten we haar vorm geven.