Waarom kleuren de beurzen massaal rood? ‘Vandaag zou ik enkel in vastgoedaandelen durven stappen’

Het gegrom van de beer klonk in tijden niet zo luid. De Amerikaanse S&P 500-index noteert op de valreep van het kwartaal een verlies van ruim 5 procent, goed voor een waardeverlies van 5.000 miljard dollar sinds eind februari. Aziatische en Europese aandelenmarkten incasseren nog forsere klappen op dagbasis, terwijl goud records breekt en staatsobligaties terrein winnen.

“De Amerikaanse president Donald Trump kiest voluit voor een handelsoorlog”, observeert Danny Reweghs, hoofd strategie bij Trends Beleggen. “Op lange termijn is het echter verre van zeker dat de Verenigde Staten als winnaar uit dit beleid komen.”

Trump bijt, en vooral beleggers bloeden momenteel?

DANNY REWEGHS. “We zien de harde kant van Trump. Wat hij in zijn verkiezingscampagne heeft aangekondigd, zet hij om in beleid. Hij kiest voluit voor een handelsoorlog. De voorbije weken werd nog gedacht dat het misschien wel zou meevallen, dat het niet voor alle landen en sectoren zou gelden, maar intussen is duidelijk dat hij met open vizier in de aanval gaat.

“Hoewel we pas overmorgen zullen weten wat er precies wordt aangekondigd – wat Trump zelf ‘Liberation Day’ noemt, een nieuwe fase in de handelsoorlog – zijn de signalen die hij de afgelopen dagen geeft, weinig geruststellend. Als de VS invoertarieven opleggen, zullen andere regio’s onvermijdelijk reageren met tegenmaatregelen. Zo dreigen we in een neerwaartse spiraal terecht te komen van almaar hogere tarieven. De economische activiteit zal daar onvermijdelijk onder lijden, mogelijk met een stagnatie van de wereldeconomie tot gevolg.

“Daarnaast zullen al die invoertarieven ook inflatie aanwakkeren. Dan krijg je een stagflatiescenario: trage economische groei of zelfs een recessie, in combinatie met een oplopende inflatie. Dat is voor centrale banken het meest complexe scenario. Als ze de rente verlagen, loopt de inflatie verder op. Maar doen ze niets, dan dreigt de economie in een recessie te glijden. Voor beleidsmakers zoals Jerome Powell (Federal Reserve) en Christine Lagarde (Europese Centrale Bank) is het bijzonder moeilijk te navigeren in deze context, zeker omdat er geen duidelijke strategie zichtbaar is in het beleid van Trump. Alles verandert van week tot week. We zitten nog niet helemaal in een stagflatie, maar het risico is wel aanwezig.

“De beurzen zijn tot nu toe nog niet ingestort. Alleen de Nasdaq staat meer dan 10 procent in het rood, maar dat volgt op jaren van winsten van 30 tot 40 procent. Dat is dus nog niet alarmerend genoeg voor Trump om zijn koers te wijzigen. Voorlopig wil hij klappen uitdelen en afwachten hoe andere regio’s reageren.”

Lees verder onder Kanaal Z-reportage

Is dit dan niet gewoon een onderhandelingstactiek van Trump, volgens het principe uit zijn boek The Art of the Deal? Eerst met een extreem voorstel komen om dan in het midden uit te komen?

REWEGHS. “Dat zou kunnen. We moeten dit niet te zwart-wit bekijken, alsof alles onherroepelijk verloren is. Trump zal wellicht bijsturen. Zijn achterliggende doel is de wereldhandel te herbalanceren. Hij wil dat landen waarmee de VS een groot handelsdeficit hebben – China, Europa, Canada en Mexico – nieuwe afspraken maken, die leiden tot een meer evenwichtige handelsbalans. Bijvoorbeeld door bedrijven ertoe aan te zetten fabrieken te bouwen in de VS. Zo kan hij nadien zeggen dat hij door zijn harde aanpak concrete resultaten heeft geboekt.

“Maar veel hangt af van hoe snel en in welke mate de tegenpartijen willen onderhandelen. Door hem zijn de VS ook kwetsbaar. Andere landen kunnen zich tegen de VS verenigen, zoals in de gesprekken over een vrijhandelsakkoord tussen Canada en de EU. Als anderen zich organiseren, staan de VS er alleen voor, en zal het moeilijker zijn om zijn eisen binnen te halen.”

Hoe belangrijk is dat handelsdeficit voor de Amerikaanse economie?

REWEGHS. “Voor een kleine open economie als België is de handelsbalans een belangrijke factor, maar voor de grootste en sterkste economie ter wereld met een grote interne markt speelt dat minder. Trump speelt vooral in op de frustraties van Amerikanen die hun baan hebben verloren omdat fabrieken verhuisden naar andere delen van de wereld. Dat zijn zijn kiezers, en hij belooft hen beterschap.

“Maar wat hij niet zegt, is dat er een reden is waarom die fabrieken ooit naar het buitenland zijn verhuisd: het is daar goedkoper produceren. Als je de productie terug naar de VS haalt, worden de producten duurder. Die hogere prijzen moet de Amerikaanse consument dan dragen. Die realiteit benoemt hij tot nu toe niet.”

Is het niet vreemd dat zo’n elementaire economische kennis ontbreekt bij de bevolking van ’s werelds belangrijkste economie? 

REWEGHS. “Basiskennis van economie wordt vaak overschat. Er is nog altijd te weinig aandacht voor economische vorming in het onderwijs. Trump stelt het allemaal heel simpel voor, maar zo werkt het niet. Op lange termijn is het verre van zeker dat de VS als winnaar uit dit beleid komen. Ook al sluit hij op korte termijn een of andere deal, de landen die hij economisch heeft aangevallen zullen zich heroriënteren. Ze gaan zich vroeg of laat revancheren en alternatieve handelspartners zoeken. Zo zie je nu al dat Europese bedrijven meer samenwerken met Canada, Latijns-Amerika en Aziatische landen. De VS verliezen zo hun status als betrouwbare partner.”

Dat alles weegt op de aandelenmarkten. Kunnen we al spreken van paniek?

REWEGHS. “Trumps beleid creëert vooral angst en onzekerheid. En onzekerheid is nefast voor zowel consumenten als bedrijven. De Amerikaanse economie is in essentie een consumptiemaatschappij. Onzekere consumenten geven minder uit. Tegelijk stellen bedrijven hun investeringen uit, zeker als ze niet weten wat er in zes of twaalf maanden op hen afkomt. Als die twee samenkomen, vertraagt de economie. En als daarbovenop ook de beurs begint te zakken, dan voel je het vermogenseffect: mensen voelen zich minder rijk, zeker de 10 à 15 procent rijkste Amerikanen die sterk op de beurs actief zijn. Minder consumptie, minder investeringen, dalende koersen: dat is een gevaarlijke neerwaartse spiraal.

“Bepaalde sectoren, zoals auto’s, worden zwaarder getroffen. In Europa staat de Euro Stoxx-index nog op +7 procent, maar de autosector wordt geviseerd. Elon Musk is een bondgenoot van Trump en zal geen bezwaar maken tegen hogere invoertarieven op Europese wagens. De banken houden zich voorlopig staande. In vastgoed zie ik zelfs opportuniteiten. Als de lange rente zakt en beleggers vluchten naar obligaties, kan vastgoed daarvan profiteren. Vandaag zou ik zowat enkel in vastgoedaandelen durven stappen.

“We zien al vier dagen van daling, telkens met ongeveer 1 procent. Dat is nog geen paniek, zoals bij een eendagsdaling van 5 procent. Maar je voelt wel dat de nervositeit toeneemt. Sinds de piek op Wall Street hebben we geen enkele keer twee opeenvolgende stijgingen gezien. Elke groene dag wordt gevolgd door een rode. Historisch gezien stijgt de beurs in drie dagen tijd gemiddeld twee keer en zakt hij één keer. Nu is het omgekeerd. Dat wijst op een verkoopdruk: elke stijging wordt aangegrepen om posities af te bouwen. Dat is een verontrustend patroon, dat we in jaren niet meer gezien hebben.”

Intussen zien we dat beleggers massaal vluchten naar goud en staatsobligaties. Is dat een tijdelijke reactie of het begin van een structurele verschuiving?

REWEGHS. “Dat is een typische reactie op crisissen, of ze nu geopolitiek of economisch van aard zijn. Zodra er onzekerheid is, zie je kapitaal verschuiven naar veilige havens, zoals goud en overheidsobligaties. In dit geval is er ook een structureel element: sinds de oorlog in Oekraïne bouwen centrale banken hun dollarreserves af en hun goudreserves op. Trumps beleid versnelt dat proces. Daarnaast ontstaat er extra vraag naar goud en andere grondstoffen uit vrees voor invoertarieven. In de kopermarkt zien we bijvoorbeeld dat er massaal koper vanuit Londen naar de VS wordt verscheept. Dat is een tijdelijke, maar krachtige vraagpiek die de prijs opdrijft. Men vreest dat import morgen moeilijker of duurder wordt. Hetzelfde geldt voor goud.”

Zit er een nieuwe grondstoffencyclus aan te komen?

REWEGHS. “De langetermijnvooruitzichten voor grondstoffen zijn gunstig. Er is een onevenwicht tussen de vraag en het aanbod. De voorbije tien jaar is er te weinig geïnvesteerd in nieuwe capaciteit, bijvoorbeeld in koper- en uraniummijnen. Tegelijk stijgt de vraag structureel: artificiële intelligentie en datacenters, de transitie naar hernieuwbare energie, elektrificatie, windturbines, zonnepanelen… Voor al die toepassingen zijn grondstoffen nodig, zoals koper, zilver en andere metalen.

“Je merkt ook dat geopolitiek steeds vaker draait om grondstoffen. Trump wil bevriend blijven met Rusland, hij claimt Groenland, wil een speciale deal met Oekraïne – allemaal om toegang te krijgen tot grondstoffen. De VS verbruiken veel, maar hebben niet alles zelf. Dus proberen ze bevoorradingszekerheid te garanderen. Denk ook aan het conflict in Oost-Congo: ook daar draait het in essentie om grondstoffen.”

Zitten we nog in een correctie in een stierenmarkt, of is het sentiment structureel aan het kantelen? Is dit een goed instapmoment voor beleggers, of is het nog te vroeg?

REWEGHS. “We bevinden ons opnieuw op een kritisch niveau. De S&P 500 vond enkele weken geleden een bodem rond 5.500 punten. Dat was ook het startpunt van de klim sinds vorige zomer. Daarna is de index kortstondig hersteld tot 5.800 punten, maar vandaag zakt hij alweer richting 5.500. Als we daaronder duiken, vrees ik dat we tegen de zomer naar 5.000 punten kunnen terugvallen. Dan spreken we niet langer van een normale correctie, zoals we er de afgelopen decennia vijf tot zes gekend hebben, maar van een zwaardere, structurele daling.

“Ik zie Trump voorlopig niet van koers veranderen, dus het risico blijft reëel. Daarom zou ik nu nog niet zeggen: koop ‘de dip’ met de ogen toe. Het zou kunnen dat het tweede kwartaal nog heviger wordt dan het eerste, als er effectief tegenmaatregelen komen op de Amerikaanse tarieven.”