Voorlopige oplossing voor Griekenland

De pers gaf de indruk dat Griekenland capituleerde. Niets is minder waar. De overeenkomst met de Eurogroep is zuiver schijn.

De Europese instanties reageerden vrijdagavond opgelucht. Na zowat elf uur beraadslagingen gaven ze de indruk dat ze de nieuwe Griekse regering onder de duim hielden. Die ging ermee akkoord de bestaande voorwaarden na te leven, om een nieuwe financiële schijf te verkrijgen voor de eerstvolgende vier maanden.

De pers gaf de indruk dat Griekenland capituleerde. Niets is minder waar. De tegemoetkoming hangt af van de nieuwe voorstellen die de Griekse regering voor dinsdag moet bekendmaken. Pas als die aanvaard worden, kan het geld beschikbaar worden gesteld. De overeenkomst is dus zuiver schijn. Beide kampen hebben weliswaar hun standpunten afgezwakt. Dat ze apart een persconferentie hielden, spreekt boekdelen. Het spel gaat nu pas beginnen.

20 miljard EUR weggehaald

Voor de geldschieters is het Griekse dilemma viervoudig. Vooreerst moet het schiereiland zich schikken naar het dictaat van de trojka, die voortaan als ‘instellingen’ wordt aangeduid. Die instanties dienen de opgelegde hervormingen op de voet te volgen. Dat punt is voorlopig niet besproken geweest. Men gaat ervan uit dat de zaken zullen blijven zoals ze waren. En dat is precies onmogelijk, dat zal vanaf maandag duidelijk worden.

Het tweede struikelblok is de euro (EUR). Vorige week haalden de Grieken voor meer dan 1 miljard EUR van hun bankrekeningen weg. De Europese instanties dulden geen geldtransacties buiten het bankstelsel, wat ze dus niet zelf kunnen controleren en desnoods beperken, zoals gebeurde met Cyprus. De Grieken hebben nu al meer dan 20 miljard uit het bankstelsel weggehaald. De Europese Centrale Bank (ECB) verleende vorige week de nodige liquiditeiten en trok afgelopen vrijdag haar dreiging om kapitaalcontrole in te voeren voorlopig in. Het doel is al dat baar geld terug naar het bankstelsel te lokken. Dat vormt een bijzondere troef voor de Griekse regering.

Het derde punt betreft de voorwaarden. Het spreekt voor zich dat de Griekse regering meer autonomie zal eisen. Eufemistisch wordt het ‘flexibiliteit’ genoemd en de Griekse minister van Financiën Varoufakis spreekt nu al van samenwerking en medezeggenschap. Iets dat de geldschieters zeker willen vermijden. Het zou andere lidstaten op gedachten kunnen brengen.

Het vierde struikelblok gaat over de terugbetalingen. Tegen het einde van de zomer moet het schiereiland zowat 6,7 miljard EUR teruggeven. Nu heeft de nieuwe regering er geen geheim van gemaakt: ze wil elke terugbetaling ondergeschikt maken aan het behaalde begrotingsoverschot. Voor dit jaar moet het 3% van het bruto binnenlands product (bbp) bereiken, wat vorige vrijdag werd bevestigd, weliswaar zonder het te koppelen aan de terugbetalingen. In 2016 zou Griekenland ongeveer 5 miljard moeten terugbetalen, maar tegelijk een primair overschot van 4,5% moeten behalen. Dat laatste is voorlopig verdwenen uit de overeenkomst. Wat nog niet als een toegeving van de geldschieters mag worden beschouwd.

Turbulentie blijft

De hamvraag blijft of de Europese instanties hun vordering van zowat 172 miljard EUR op het spel zullen durven te zetten. Het ligt voor de hand dat de grootste toegevingen niet vanuit Griekenland moeten komen, maar vanuit de Europese Unie. Tsipras en Varoufakis hebben hoe dan ook al tweedracht gezaaid binnen de Europese gelederen. Zij hebben niets te verliezen. Ze zullen zeker de druk verhogen als het hun past. Nee voorwaar, de saga begint nu pas. Met veel turbulentie tot gevolg.

De beleggers bleven voorzichtig afwachten. Hoewel de meesten zich ervan overtuigden dat een oplossing zou worden gevonden, namen ze het zekere voor het onzekere. De EUR verloor dan ook terrein tegenover de meeste munten, en dat gedurende de hele week. Het is pas in de loop van vrijdagnamiddag dat de eenheidsmunt zijn verliezen reduceerde. De dollar (USD) klom met 0,7%, evenveel als het pond (GBP). Het verdere herstel van de olieprijs, die nu boven de 60 USD uitsteekt, speelde in het voordeel van de grondstoffenmunten. De Noorse kroon (NOK) won 0,7%, de Canadese dollar (CAD) 1,15%, Zuid-Afrikaanse rand (ZAR) won 1,3%, de Australische dollar (AUD) 2%, de Nieuw-Zeelandse (NZD) 2,35% en de Russische roebel (RUB) 4%.

Neerwaarts gericht

Op de kapitaalmarkt verstrakten de renteschalen verder, zij in mindere mate dan de week voordien. De markt was hoe dan ook neerwaarts gericht. Alleen in RUB overtrof het aantal stijgende stukken het aantal dalende tegenhangers. Bij de gevestigde munten telde men gemiddeld dubbel zoveel dalende stukken dan omgekeerd. In EUR verloren de betere soevereine debiteurs heel wat terrein, terwijl het Grieks en Russisch papier substantiële winsten boekten. Het Oekraïense papier stortte overal in, met verliezen die 10% overschreden.

Op de primaire markt was er weinig te beleven, met uitzondering van de bankuitgiften. In EUR brengt de Oostenrijkse verzekeraar Vienna Insurance Group (zonder rating) een langdurige lening uit, die vrij goed werd onthaald, hoofdzakelijk door institutionele investeerders. Het stuk is achtergesteld en kan vervroegd terugbetaald worden vanaf 2026. Tegen intekenvoorwaarden brengt het 2,26% meer op dan het huidige marktgemiddelde. De Europese Investeringsbank (AAA, supranationaal) is alweer bijzonder actief. Haar nieuwste lening in NOK is zeer scherp geprijsd. Kunt u het prijsverschil en de transactiekosten onder 1,23% houden, dan koopt u dit stuk het beste op de grijze markt (alt. 1). Van de twee aanvullende schijven in ZAR is de kortstlopende de interessantste. Er zijn 68 dagen verlopen interestdagen te vergoeden. Bij de langlopende zijn er 217 dagen te vergoeden. BNP Paribas (A+) in NZD is technisch correct.

De nieuwe schijf in AUD op naam van Kommunalbanken (AAA, met staatswaarborg), waarbij 226 dagen verlopen interesten te vergoeden zijn, is een uitstekend alternatief voor vervallende stukken in AUD of USD. Wilt u toch USD in portefeuille nemen, dan verwijzen we naar de bestaande lening van Microsoft (AAA, alt.2). Dat stuk wordt niet officieel genoteerd, maar elke makelaar verhandelt het probleemloos. Wie op zoek is naar GBP mag gerust inschrijven op de nieuwe uitgifte van CADES (AA, met Franse staatswaarborg).