Volatiele beurzen vereisen een andere aanpak: 6 tips van Danny Reweghs

Er heerst een crashalarm op de beurzen (lees hier meer). Als we aan het begin van een zeer zwakke periode voor de beurzen staan, dan moeten we het geweer van schouder veranderen en andere accenten leggen in onze beleggingsportefeuille. De ingrepen moeten in het teken staan van één ding: bouw het risico af, als u niet wilt dat uw portefeuille flink wat rendementsschade oploopt. Met een andere aanpak kan die schade meevallen of er zelfs niet zijn.

Met deze tips minimaliseren we de schade:

Tip 1: hou meer cash aan

In woelige tijden is het niet langer noodzakelijk permanent volledig belegd te zijn en geldt het spreekwoord ‘cash is koning’. Liquiditeiten brengen weliswaar niets op, maar houden wel een enorme opportuniteit in. Bij turbulenties zal de cash niet in nominale waarde zakken, in tegenstelling tot de meeste andere beleggingen. Bovendien biedt een cashpositie de mogelijkheid te fors gezakte beleggingen goedkoop op te pikken.

Tip 2: laat u niet leiden door uw emoties

Het grote gevaar in tijden van een beurscrash is dat beleggers die in normale tijden erg rationeel met hun aandelenbeleggingen omgaan, emotioneel beginnen te reageren. Slag om slinger geconfronteerd worden met forse dalingen doet wat met een mens. Het risico bestaat dat men het noorden kwijt raakt en paniekerig begint te reageren. Een basisregel voor elke aandelenbelegger: paniek is een slechte raadgever. Houd uw emoties onder controle en probeer ook in turbulente beurstijden rationele aan- en verkoopbeslissingen te nemen.

Tip 3: beheer actiever

Vele jaren gaven de afwezigheid van inflatie en een steeds lagere rente de markten heel veel rugwind. Wie belegde in een tracker of een beleggingsfonds op de MSCI World-index werd slapend rijk. Door de terugkeer van de inflatie, de hogere rentestanden en de geopolitieke onrust is die rugwind verdwenen. Het zal zaak zijn uw portefeuille actiever te beheren, en af en toe deels te schuilen in liquiditeiten en/of agressievere vormen van beleggingen in te ruilen voor defensievere.

Tip 4: breng uw portefeuille in balans

In turbulente tijden moeten we er meer dan ooit op letten dat de portefeuille voldoende in balans is. Zorg ervoor dat er geen grote individuele posities meer in zitten, die meer dan 5 procent van de portefeuille uitmaken. En ruil groei- en conjunctuurgevoelige waarden met doorgaans een hoge bèta (hoge gevoeligheid voor marktschommelingen) in voor defensievere waarden.

Tip 5: vul de portefeuille in met (verguisde) alternatieven

Het is niet omdat een bepaalde belegging of beleggingsvorm het afgelopen decennium geweldige of slechte rendementen heeft opgeleverd, dat dat dit decennium opnieuw het geval zal zijn. Met de terugkeer van de inflatie en de stijgende rente is een ander tijdperk aangebroken. Zo heeft een belegging in grondstoffen en opkomende landen het komende decennium zoveel meer kans op succes dan het afgelopen decennium. Haast elk decennium heeft zijn favoriete beleggingsvorm, en dat zullen voor de rest van dit decennium niet de klassieke aandelen zijn, menen we.

Tip 6: blijf gedisciplineerd

Wie zich niet wil bezighouden met timing, mag in zowel euforische als zwartgallige beursperiodes één ding hetzelfde blijven doen, maar dat vergt een enorme discipline en koelbloedigheid. Blijf bij het basisplan: beleg met een vast interval (bijvoorbeeld maandelijks) een vast bedrag (bijvoorbeeld 1.000 euro) op de beurs. Als u daar niet van afwijkt door alle beurscycli heen, dan zult u steeds meer aandelen (individueel, fondsen, trackers,…) kunnen kopen wanneer de koersen laag zijn en minder wanneer de koersen hoog zijn. Zo zult u gemiddeld de beurs kunnen kloppen en ondanks de zwakke omgeving een degelijk rendement halen.

We zijn vertrokken voor een lange zwakke periode

Dat alles kost misschien wel wat moeite, maar het is nodig. Wie denkt dat de beurzen maar tijdelijk onderuit zullen gaan en het daarna wel allemaal snel weer goed komt, moeten we uit die illusie helpen. Als de S&P 500-index onder het voorlopige dieptepunt van 4.950 punten sinds de piek op 5.264 punten zakt, vrezen we dat de piek voor vele, vele jaren is gezet.

Financiële markten gaan door langere cycli, met een afwisseling van langdurige stieren- en berenmarkten. In de beurswereld is de stier het symbool van de optimisten en van een stijgende beurstrend. Vandaar dat een stierenmarkt ook wel een haussemarkt wordt genoemd. Het omgekeerde noemen we een berenmarkt of baissemarkt. De recentste volledige langdurige stierenmarkt op Wall Street dateert al van 1982 tot 2000. De jongste langdurige berenmarkt was opvallend kort: van 2000 tot 2009. Sindsdien zitten we opnieuw in een langdurige stierenmarkt, maar die loopt na zo’n vijftien jaar op haar einde. Vijftien jaar komt
 in de buurt van het gemiddelde van de seculaire stierenmarkten van de afgelopen twee eeuwen. Een andere aanwijzing is de omvang van de klim. Sinds maart 2009 is de S&P 500-index met afgerond 650 procent gestegen, een record. Het vorige record bedroeg 497 procent en brengt ons terug naar de periode 1921-1929.

De rendementsverschillen tussen langdurige stieren- en berenmarkten kunnen gigantisch zijn (zie tabellen). Dat maakt een buy-and-holdstrategie een goed idee in een langdurige stierenmarkt, maar dat is absoluut niet het geval in een langdurige berenmarkt. In dat laatste markttype verdien je met die strategie geen geld. De return (koersevolutie + dividenden) over vele jaren is afgerond gemiddeld nul. Je hebt dividenden nodig om geen geld te verliezen, aangezien de koersen in een berenmarkt gemiddeld fors achteruitgaan. De reële opbrengst (na inflatie) in de opgeteld 104 berenjaren sinds 1802 is gemiddeld nul. In de 117 stierenjaren is de gemiddelde opbrengst 14,4 procent per jaar. Dat is een hemelsbreed verschil.

Lees verder onder de tabellen

Moeilijke tijden

We vrezen dat we de piek van deze stierenmarkt al gehad hebben en dat de komende berenmarkt een pittige zal worden. In de neerwaartse rentecyclus van de voorbije veertig jaar ging de tienjaarsrente van boven 10 naar 0 procent. In dezelfde periode steeg de S&P 500-index van 100 naar ruim 5.200 punten, goed voor een gemiddelde jaarlijkse return van 11,85 procent over de voorbije 42 jaar. Dat is nog een stuk boven het gemiddelde van 8 à 9 procent over de afgelopen eeuw.

De duur van de langdurige stierenmarkt sinds 2009 is nog niet extreem, maar wel de omvang van de stijging. Die was nog nooit zo groot. Het is best mogelijk dat het record van deze seculaire stierenmarkt heel veel jaren overeind blijft. Denk aan de Amerikaanse beurs na de crash van 1929 en de Japanse beurs na 1989. Het record van de Nikkei-index op 39.000 punten is pas onlangs gesneuveld, 35 jaar later. De Dow Jones-index klom pas in 1955 weer boven het niveau van 1929 (381 punten), 28 jaar later. Het is dus hoog tijd om aan de slag te gaan en onze aandelenportefeuille te beschermen.