Veilige munten zijn favoriet

Op het eerste gezicht lijken de markten zich weinig te bekommeren over de toenemende spanningen in het oosten van Oekraïne.

De beurzen en de obligatiemarkten verpletteren bijna wekelijks hun records. De munten die door de meesten als veilig worden beschouwd, profiteren op de wisselmarkt het meest. Zoals altijd pronken dan de Zwitserse frank (CHF) en de Japanse yen (JPY), maar natuurlijk ook de dollar (USD). Hun prestatie heeft niet alleen te maken met het repatriëren van bibbergeld naar die regio’s, ook allerhande verrichtingen vergen een afwikkeling in die munten. Wat de vraag ernaar doet toenemen. De drie munten verstevigden afgelopen week met respectievelijk 0,3%, 0,4% en 0,6% tegenover de euro (EUR).

Ook op de kapitaalmarkt vinden talloze verschuivingen plaats. De kwalitatief betere stukken halen het gemakkelijk op de andere, met vaak puike koerswinsten als gevolg. Desondanks zijn er merkwaardige bewegingen aan de gang die niet door het geopolitieke gebeuren kunnen worden verklaard.

Vervlakkende renteschalen

De beweging van de renteschalen is zo’n voorbeeld. Ze blijven neerwaarts glijden voor de belangrijkste munten en verbreken alweer hun records. Nochtans worden ze allemaal geteisterd door een toenemende vervlakking. De kortetermijntarieven dalen dus trager dan de langere. Dit is weinig rationeel, zeker in munten als de USD of het pond (GBP) waar de betrokken centrale banken hun beleid eerstdaags zullen verscherpen. Normaal moesten de lange tarieven minder uitgesproken ontwikkelen.

Het meest schrijnende beeld geeft de EUR. De vervlakking was er het felst de afgelopen weken. En, opvallend, het zijn de Europese soevereine debiteurs die de dans leidden. Ze verstevigden allemaal, ongeacht hun intrinsieke kwaliteit, met winsten die ruim 4% overschreden op een week tijd. De ontwikkeling heeft alles te maken met de nakende invoering van de TLTRO (Targeted Longer Term Refinancing Operations) van de ECB.

Zoals men weet, is het de bedoeling om de banken via die faciliteit geld te verschaffen, in ruil voor financiële activa. De oorspronkelijke bedoeling richtte zich op obligaties gedekt door hypothecaire en andere schuldvorderingen, zodat de economie er rechtstreeks van profiteert. De markt van de gedekte obligaties is niet alleen klein van omvang in de Europese Unie, ze is ook erg versnipperd. Dat maakt dat gedekte obligaties van deze soort alleen hun naam gemeenschappelijk hebben. De kans is dus vrij klein dat de ECB zulk papier echt kan opnemen in ruil voor haar geldcreatie. De meeste investeerders, en vooral de banken, menen dat de ECB geen andere uitweg heeft dan staatspapier op te nemen. Daarom kopen ze al weken lang massaal dergelijke stukken, met forse koersstijgingen en, natuurlijk, rentedalingen als gevolg.

Geen eensgezindheid

De Oekraïense spanningen werken de cohesie van de Europese Unie niet in de hand. Sommige landen weigeren de sancties uitgedokterd door de Commissie uit te voeren. De meeste willen ze flink milderen om hun economische en financiële relaties met Rusland te vrijwaren. Nieuwe sancties zouden niet alleen rampzalige economische gevolgen hebben, ze kunnen de ontbinding van de Unie bespoedigen.

Sommige regeringen zullen hoe dan ook de nieuwe spanningen aanwenden, in een poging in eigen land orde op zaken te zetten, buiten het Europese kader. Duitsland zou daarvan gretig kunnen gebruikmaken, nu het land stilaan begint te lijden onder zijn eigen opgelegde budgettaire keurslijf. Hoe dan ook, die ontwikkelingen voorspellen weinig goeds voor de EUR. Hij verloor niet alleen terrein tegenover de overige belangrijke munten, hij moest het ook prijsgeven tegenover de hoogrentende. De Braziliaanse real (BRL) klom met gemak 2% hoger, de Turkse lira (TRY) met 1,6% en zelfs de Zuid-Afrikaanse rand (ZAR) steeg 1,4%, ondanks de fors dalende renteschaal ginder.

De grootste verliezer was vanzelfsprekend de Russische roebel (RUB) die 1,4% onderuitging. De Oost-Europese munten hadden het ook zwaar te verduren. Obligaties in die munten boerden eveneens achteruit. Russische emittenten verloren terrein in alle munten. Ze werden het zwaarst getroffen in CHF en USD, met verliezen tot meer dan 4%.

IJverige banken

Op de primaire markt blijven de banken druk uitgeven. Ze zijn nog niet verlost van hun gerechtelijke verwikkelingen. Men vreest dat nog voor zowat 100 miljard USD aan boetes uitgedeeld worden, en dat nog voor het einde van het jaar. De kans bestaat bovendien dat gedupeerde beleggers eveneens rechtszaken zullen aanspannen om een deel van hun verliezen te recupereren. Een straatje zonder einde.

Profiterend van de uiterst lage rentestand blijven de financiële armen van grote bedrijven nieuwe uitgiften uitbrengen ter vervanging van bestaande. Andere verkiezen hun uitstaande stukken aan te vullen met nieuwe schijven. De specialist ter zake is de EIB (AAA, supranationaal) die drie schijven in TRY aanbiedt. Ze zijn alleen interessant voor wie een wisselverlies goed te maken heeft en uitsluitend als de stukken onder pari (100%) aangeboden worden. En telkens een nieuwe schijf uitkomt, dient men na te gaan of de bestaande niet goedkoper te bemachtigen is op de secundaire markt. Die van KfW (AAA, met Duitse overheidsgarantie) in Nieuw-Zeelandse dollar (NZD), bijvoorbeeld, is 1,5% goedkoper op de secundaire markt. Wie USD effectief benut, mag zich de driejarige FMS Wertmanagement (AAA, met Duitse staatsgarantie) aanschaffen. Als haar instapcoupure te omvangrijk is, dan vervangt u ze met Zweden (AAA, alt. 4) beschikbaar op de secundaire markt. De sterkte van USD lijkt ons kunstmatig, zeker nu Rusland beslist heeft dat het voortaan zijn olie en gas in roebel of in yuan zal factureren.