Valuta in 2017: Turkse lira in vrije val

De politieke onrust en de stijging van de rente in de Verenigde Staten hebben de Turkse lira op fors verlies gezet. De kans is groot dat de munt ook in 2017 verder verzwakt.

De Turkse economie is in het derde kwartaal voor het eerst sinds 2009 gekrompen. De mislukte staatsgreep in juli en de daaropvolgende massale ontslagen van overheidsambtenaren hebben een zware tol geëist van de privéconsumptie en de bedrijfsinvesteringen. De politieke onrust, die nog verergerde door terroristische aanslagen, weegt ook op de belangrijke toeristische sector. De krimp werd wel uitvergroot door de nieuwe methode waarmee het bruto binnenlands product wordt berekend (de groei in het eerste en het tweede kwartaal werd onder de nieuwe methode opwaarts herzien).

De Turkse lira is een van de slechtst presterende groeilandenmunten, met een verlies van 14 procent tegenover de euro en 17 procent tegenover de dollar sinds 1 januari. De munt zit in het slop sinds eind september, toen de kredietbeoordelaar Moody’s de Turkse kredietrating verlaagde naar de junkstatus. Het verlies werd nog verergerd door de verkiezing van Donald Trump. De daaropvolgende verwachting dat de rente in de Verenigde Staten nu sneller zal stijgen, heeft de appetijt van beleggers voor risicovolle activa – waaronder de groeilanden – sterk doen afnemen. De renteverhoging van de Turkse centrale bank in november – de eerste in drie jaar tijd – kon daar maar weinig tegen inbrengen.

De economische perspectieven voor 2017

Het ziet ernaar uit dat de consumentenbestedingen in het vierde kwartaal aan het herstellen zijn. Ook wordt verwacht dat de zwakke lira de Turkse export stimuleert. De OESO gaat uit van een herstel van de groei naar 3,25 procent in 2017, na een groei van minder dan 3 procent in 2016. Dat scenario is echter onderhevig aan risico’s, waaronder de escalatie van de militaire betrokkenheid in Syrië en de binnenlandse politieke situatie. Die risico’s kunnen het vertrouwen van de Turkse gezinnen en ondernemers opnieuw onder druk zetten. Turkije is als exportland ook afhankelijk van de economische groei van zijn handelspartners, in het bijzonder de Europese Unie en Rusland.

De verwachtingen voor de Turkse lira

De meeste economen verwachten een verdere daling van de Turkse lira in 2017. De Turkse centrale bank heeft maar weinig bewegingsruimte. Enerzijds riskeert ze dat de lira volgend jaar nog verder verzwakt naarmate de Amerikaanse centrale bank haar rente optrekt, wat de inflatie – die is opgelopen tot 7 procent – nog meer boven de doelstelling van 5 procent zou doen stijgen.

Anderzijds roept de Turkse regering steeds luider om een renteverlaging, om de groei te stimuleren. De Turkse centrale bank lijkt vooral daaraan gehoor te geven. Ondanks de hoge inflatie besliste de bank op haar vergadering in december de rente ongewijzigd te laten.