Valuta in 2017: minder kans op verdere verzwakking yen

De Japanse yen nam de voorbije maand al een ruim voorschot op de verwachte depreciatie tegenover de euro en de dollar.

De Japanse economie boekte in de eerste drie kwartalen van 2016 een groei van 1,6 procent op jaarbasis. Die groei werd ondersteund door de binnenlandse consumptie en het herstel van de export in het derde kwartaal. Opvallend is dat vooral de senioren de consumptie onderstutten. Zestigplussers maken meer dan een derde van de Japanse bevolking uit, maar ze nemen bijna de helft van de consumentenbestedingen voor hun rekening. De jongere generaties – van wie de lonen nog altijd stagneren – sparen meer uit ongerustheid over hun oude dag. De bedrijfsinvesteringen zitten nog altijd in het slop, ondanks de recordwinstmarges en de hoge kasposities van de Japanse bedrijven.

De Japanse yen staat sinds begin dit jaar op 6 procent winst tegenover de euro en 2 procent winst tegenover de dollar. Sinds eind oktober is de munt wel sterk gezakt. De yen won in de eerste negen maanden van 2016 terrein naarmate de Federal Reserve haar renteverhogingen uitstelde en het brexitreferendum de euro onder druk zette. Bovendien bleef de Japanse centrale bank de yen omhoogjagen met haar obligatie-inkoopprogramma.

Sinds de verkiezing van Donal Trump tot president van de Verenigde Staten is de kans op meer Amerikaanse renteverhogingen sterk gestegen, en de Bank of Japan (BoJ) heeft haar inkoopprogramma ingeruild voor een rentecurvecontrole: ze zal voortaan enkel nog overheidsobligaties inkopen als de rente afwijkt van haar doelstelling.

De economische perspectieven voor 2017

De OESO verwacht volgend jaar 1 procent groei in Japan. De groei blijft onderhevig aan binnen- en buitenlandse risico’s. Zo bewegen de Japanse lonen niet, ondanks de schaarste op de arbeidsmarkt. De hoge bescherming van werknemers zet bedrijven ertoe aan vooral tijdelijke werknemers aan te werven, die minder onderhandelingsmacht hebben. Het is nog onzeker of de geplande arbeidsmarkthervorming van premier Shinzo Abe er echt komt.

Ook de buitenlandse risico’s zijn toegenomen. China – goed voor een kwart van de Japanse export – kampt met een groeivertraging. In de Verenigde Staten zullen de Japanse exporteurs mee profiteren van de stimuleringsplannen van Trump, maar enkel als hij de vrijhandel niet aan banden legt.

De verwachtingen voor de yen

De voorbije maand heeft de yen een voorschot genomen op de verwachte depreciatie tegenover de dollar en de euro. De kans is daarom kleiner geworden dat de munt het komende jaar verder verzwakt. De wisselkoers heeft zich aangepast aan de nieuwe situatie in de Verenigde Staten, waar volgend jaar drie renteverhogingen worden verwacht, en aan de wijziging van het obligatie-inkoopprogramma van de Bank of Japan.

Turbulentie op de financiële markten, bijvoorbeeld door een sterke groeivertraging in China, kan de yen opnieuw doen stijgen. Ondanks de torenhoge overheidsschulden wordt de yen nog altijd gezien als een veilige haven.