Trackers op de olieprijs

De olietrackers staan ook in 2015 al op flinke verliezen.

De zoektocht naar een prijsbodem op de internationale oliemarkten houdt heel wat investeerders in de ban. De beslissing van het OPEC-kartel om niet in te grijpen aan de aanbodzijde en de zoektocht naar een nieuw prijsevenwicht over te laten aan de normale marktwerking, leidde ertoe dat de prijs van het zwarte goud sinds vorige zomer met 60% is gezakt.

Hedgefondsen en andere investeerders die inspeelden op een herstel van de olieprijs hebben dus sinds eind november de verliezen alleen maar opgestapeld. Een indicatie dat het zogenaamde slimme geld niet altijd aan de juiste kant staat gepositioneerd. In december werd 1,23 miljard USD geïnvesteerd in de vier grootste ETF’s of trackers, waarmee op een stijging van de olieprijs kan worden ingespeeld. In januari was dat cijfer al na iets meer dan twee weken bereikt.

In contango

Naast de dalende olieprijs zelf, is er ook nog een andere reden waarom op dit moment geen geld wordt verdiend met producten die de prijsevolutie van termijncontracten schaduwen. De oorzaak ligt bij de prijsstructuur van die termijncontracten. Ruwe olie is namelijk in contango, wat betekent dat termijncontracten met een latere afloopdatum duurder zijn.

Dat is van groot belang voor financiële producten, zoals de meeste olietrackers en hefboomproducten, die geen fysieke levering vragen, maar hun positie in termijncontracten steeds doorrollen naar de volgende contractmaand. Bij contango kun je dus voor de opbrengst van aflopende termijncontracten steeds minder nieuwe kopen. Dat fenomeen staat bekend als het negatieve rolrendement of roll yield. Dit is niet zo’n groot probleem als de omvang van deze roll yield binnen de perken blijft en, bijvoorbeeld, wordt gecompenseerd door de hogere prijs van de onderliggende waarde (in dit geval ruwe olie).

Steile curve

Het probleem voor investeerders is dat de prijscurve op dit moment heel steil is, met grote verschillen tussen de contractmaanden. Oordeel zelf: het NYMEX-termijncontract voor WTI met afloopdatum in maart noteert 46,67 USD op het moment dat we dit schrijven. De prijs van de augustus future wijkt daarvan met 50,54 USD al vrij sterk af. Kijken we verder naar maart 2016, dan zien we 54,4 USD op de koerstabellen staan. De futures vanaf het kalenderjaar 2017 noteren zelfs aan meer dan 60 USD. Eenzelfde beeld zien we bij Brent Noordzeeolie.

Hoewel het jaar nog erg jong is, kijken trackers die de prijsevolutie van ruwe olie schaduwen, al tegen flinke verliezen aan. Tegenover vorige zomer ogen de rendementen zelfs nog een stuk somberder. We bekijken de drie grootste olietrackers, gerangschikt volgens de activa onder beheer. De hefboomtrackers laten we hierbij buiten beschouwing, omdat ze op het terrein komen van andere producten waarin u ook op Euronext kunt handelen.

United States Oil Fund

Tickersymbool: USO

Beurs: NYSE Arca

Uitgifte: april 2006

Prestatie sinds 1 januari: -14,1%

Gemiddeld dagvolume: 18,5 miljoen

Activa onder beheer: 1,05 miljard USD

Jaarlijkse beheerskosten: 0,45%

Deze tracker wordt uitgegeven door US Commodity Funds en is naar beheerd vermogen veruit de grootste ETF waarmee de prijsevolutie van West Texas Intermediate (WTI) wordt geschaduwd. De jaarlijkse beheerskosten zijn vrij laag.

iPath S&P GSCI Crude Oil Total Return Index ETN

Tickersymbool: OIL

Beurs: NYSE Arca

Uitgifte: april 2006

Prestatie sinds 1 januari: -16,3%

Gemiddeld dagvolume: 1,8 miljoen

Activa onder beheer: 500 miljoen USD

Jaarlijkse beheerskosten: 0,75%

De iPath-productlijn maakt deel uit van het aanbod van Barclays. Deze tracker, die met tickersymbool OIL op de NYSE noteert, kwam enkele maanden later op de markt dan USO. Er is wel een verschillende juridische structuur want USO is een ETF maar OIL een Exchange Traded Note of ETN. Een ETN wordt gelijkgesteld met achtergesteld schuldpapier, wat betekent dat er in hoofde van de uitgever een hoger kredietrisico bestaat. OIL koopt geen termijncontracten, maar schaduwt de evolutie van een onderliggende index, nl. de S&P GSCI Crude Oil Total Return-index. De jaarlijkse beheersvergoeding ligt een stukje hoger dan bij USO.

PowerShares DB Oil Fund

Tickersymbool: DBO

Beurs: NYSE Arca

Eerste notering: juni 2007

Prestatie sinds oprichting: -15,1%

Gemiddeld dagvolume: 500000

Activa onder beheer: 280 miljoen USD

Jaarlijkse beheerskosten: 0,75%

Het PowerShares DB Oil Fund behoort tot de Invesco-familie, die onder Deutsche Bank ressorteert. Deze tracker schaduwt de Deutsche Bank Liquid Commodity Index /Optimum Yield Oil Excess Return, die is samengesteld uit termijncontracten met WTI als onderliggende waarde. De jaarlijkse beheersvergoeding ligt op hetzelfde niveau als OIL.

Te onthouden is dus dat in een contango-situatie, zoals we die momenteel kennen, trackers op ruwe olie best niet te lang in portefeuille blijven om de effecten van het negatieve rolrendement te beperken. We kunnen trouwens hetzelfde zeggen van andere hefboomproducten met ruwe olie als onderliggende waarde. Het feit dat de olieprijs nog niet is gebodemd en er dus ook geen stijging van de onderliggende waarde is, wordt nog versterkt door het effect van de negatieve roll yield. Dat wordt door de besproken trackers duidelijk geïllustreerd.