Platina blijft achter op goud

Platina zakte op 21 januari naar het laagste prijsniveau in zeven jaar. Toch zijn er redenen om stilaan positief te staan tegenover een investering in platina.

De prijs van een troy ounce platina kelderde vorig jaar met bijna een derde. Het was de grootste prijsdaling sinds 2008. In tegenstelling tot goud en zilver volgde in januari niet onmiddellijk een herstel. Meer zelfs, het edelmetaal zakte op 21 januari naar het laagste prijsniveau in zeven jaar. Daarna kwam het herstel wel op gang en sinds het dieptepunt is de platinaprijs met bijna 15% gestegen. Dat neemt niet weg dat de verhouding tussen platina en goud met 0,76 op een dieptepunt noteert.

Platina en ook zustermetaal palladium staan onder druk door de vertragende Chinese economie. Bijna de helft van alle platina wordt gebruikt in katalysatoren voor auto’s. De groei van de Chinese automarkt bleef vorig jaar steken op 4,7%, het laagste cijfer in drie jaar. Daarnaast zijn er nog andere elementen die tot prijsdruk leiden. Zo werd vorig jaar een recordhoeveelheid van 69 ton platina gerecycleerd. Dat komt enerzijds doordat bijna alle voertuigen van een katalysator zijn voorzien en anderzijds doordat de recyclagemethodes steeds efficiënter worden. Ook de uitstroom van platina uit fysieke trackers droeg bij aan het aanbod. Tussen augustus vorig jaar en februari ging het om 16 ton.

Meer vraag dan aanbod

Toch zijn er ook redenen om stilaan positief te staan tegenover een investering in platina. Volgens een studie van de World Platinum Investment Council (WPIC) zal de vraag naar het edelmetaal de komende zes jaar hoger liggen dan het aanbod. Vorig jaar was er nog een deficit van 365.000 troy ounce. Dat zal tussen 2016 en 2021 gemiddeld 250.000 troy ounce bedragen. De WPIC ziet in haar rapport de vraag van de vrachtwagensector verdubbelen. Verder zal volgens de Chinese Association of Automobile Manufacturers het aantal verkochte voertuigen dit jaar opnieuw met 6% toenemen.

Dat deficit is helemaal niet nieuw. Al sinds 2012 ligt de mondiale vraag naar platina hoger dan het gecombineerde aanbod uit mijnproductie, recyclage en investeringsproducten. Het tekort had geen positieve impact op de prijs door de hoge bovengrondse voorraden. Dat zal veranderen wanneer, zoals voorspeld, de tekorten nog eens vijf jaar zullen aanhouden en de voorraden uitgeput raken.

Aan de aanbodzijde zitten verschillende platinaproducenten in slechte papieren. Meer dan 70% van de wereldwijde productie komt uit Zuid-Afrika. Hoewel de lokale munt (ZAR), waarin de meeste kosten worden afgerekend (arbeid en elektriciteit), fors is gedaald tegenover de dollar (USD), is een groot deel van de productie in het land aan de huidige prijzen verlieslatend. Volgens de Zuid-Afrikaanse Chamber of Mines, die de werkgevers vertegenwoordigt, gaat het om niet minder dan 80%. Begin april starten in Zuid-Afrika ook opnieuw de onderhandelingen over de loon- en arbeidsvoorwaarden. De huidige voorwaarden zijn twee jaar geldig en eindigen op 30 juni. In 2014 gaven deze onderhandelingen nog aanleiding tot een staking van 21 weken, de langste ooit in de sector.

Trackers en hefboomproducten

Inspelen op een hogere platinaprijs kan zowel via trackers als met hefboomproducten. We focussen in deze bijdrage op de laatste categorie. Net zoals bij de andere edelmetalen wordt de spotprice van platina als referentie gebruikt en geen termijncontract. Het grootste aanbod aan platina turbo long op Euronext vinden we bij Commerzbank met zeven turbo’s long waarvan de hefboom tussen 2,6 en 12,8 ligt. Daarna volgen BNP Paribas Markets en ING met vijf turbo’s en vijf sprinters long met hefbomen tussen 3,1 en 11. Goldman Sachs Markets (GS Markets) sluit het rijtje met drie turbo’s long. Op het gebied van de spread scoren Commerzbank en GS Markets het best met een verschil van 2 eurocent tussen aan- en verkoopkoers tegenover 4 eurocent bij ING en BNP Paribas Markets. We selecteerden voor u drie scenario’s.

Platina Turbo Long (laag risico)

Isin-code: DE000CN6HPP8

Munt: EUR

Financieringsniveau: 590,06

Referentieprijs: 945

Stoploss: 607

Hefboom: 2,6

Koers: 3,24/3,26

Deze turbo long wordt uitgegeven door Commerzbank en noteert op Euronext. Met een stoploss van 607 USD gaat het hier om een erg defensieve turbo. Dit niveau werd meer dan dertien jaar geleden voor het laatst aangetikt. De huidige platinaprijs ligt ruim 55% boven de stoploss. Ondanks het erg lage risico resulteert een klim van de platinaprijs met 10% (exclusief valutaverschillen) in een stijging van de waarde van deze turbo met een kwart.

Platina Turbo Long (gemiddeld risico)

Isin-code: DE000CN6ENN5

Munt: EUR

Financieringsniveau: 712,28

Referentieprijs: 945

Stoploss: 731

Hefboom: 4

Koers: 2,13/2,15

Bij deze turbo long van dezelfde uitgever is het verschil tussen de referentieprijs en de stoploss met 29% iets hoger. Toch is het risico nog altijd te overzien, want een verdere terugval onder het dieptepunt van 2008 verwachten we niet.

Platina Turbo Long (hoog risico)

Isin-code: NL0011601349

Munt: EUR

Financieringsniveau: 838,85

Referentieprijs: 945

Stoploss: 880

Hefboom: 8,8

Koers: 0,97/0,99

Bij deze turbo long van uitgever GS Markets ligt de huidige platinaprijs nog 7,5% boven de stoploss. Dat niveau werd in januari wel al eens bereikt. Bij een verder herstel van de platinaprijs kan deze turbo long wel erg lucratief zijn. Dezelfde uitgever heeft nog een turbo long met een hogere hefboom in het gamma (NL0011601331). Daarbij is het verschil tussen stoploss en referentieprijs gedaald naar amper 5%, maar de hefboom ligt met 10,8 nog iets hoger dan in het bovenstaande voorbeeld.