Silicon Valley Bank kwam afgelopen week in grote moeilijkheden. De kredietcrisis ligt bij veel beleggers nog redelijk vers in het geheugen.
Problemen in de financiële sector kunnen de hele economie en de aandelenwereld uit het lood slaan. Vandaar de grote bezorgdheid. Maar in de jaren tachtig en negentig waren bankruns en -faillissementen schering en inslag.
Wordt dit een herhaling van 2008?
Die kans is behoorlijk klein. Banken houden reserves aan die ze makkelijk en snel kunnen verkopen als spaarders hun geld terugvragen. Die reserves hebben vaak de vorm van goed verhandelbare staatsobligaties. De ellende voor veel banken is dat die staatsobligaties in 2022 behoorlijk zijn gedaald, als gevolg van de oplopende rente op kapitaalmarkten. Dat wordt vaak nog onvoldoende weerspiegeld in de bankbalansen. Onder Amerikaanse boekhoudregels mogen staatsobligaties namelijk tegen de aankoopwaarde gewaardeerd worden, op voorwaarde dat de bank van plan is om die ook tot het moment van de aflossing aan te houden. Eventuele boekverliezen komen dan niet terug op de balans. Dat ligt anders voor obligaties die banken mogelijk gaan verkopen. Die staan wel tegen de actuele waarde in de boeken.
SVB is behoorlijk uniek, omdat ze veel obligaties om aan te houden tot de aflossing op de balans had staan: 90 miljard dollar op een balanstotaal van 210 miljard dollar. Omdat de bank ook een relatief klein eigen vermogen had, maakten beleggers zich al zorgen over de solvabiliteit. Maar het grootste verschil met andere banken is de klantengroep. Dat waren voornamelijk Amerikaanse start-ups uit Silicon Valley. Die bedrijven en hun aandeelhouders zijn behoorlijk nauw met elkaar verweven. Dat zorgde ervoor dat ze eind vorige week en masse hun geld weghaalden. Op donderdag stroomde maar liefst 42 miljard dollar van rekeningen of liefst 4,2 miljard dollar per uur. Ter vergelijking: bij Washington Mutual haalden klanten in een periode van tien dagen 16,7 miljard dollar weg. Geen enkele bank had zo’n grote uitstroom goed kunnen opvangen.
De kans is echter klein dat dit het eerste dominosteentje is dat omvalt in een grote bankencrisis. Naast de samenstelling van de balans, is het grote verschil met veel branchegenoten dat SVB heel veel bedrijven als klant heeft. Na de financiële crisis waren de tegoeden verzekerd onder het onbekende Fed-programma Transaction Account Guarantee Program. Dat programma werd in 2012 geschrapt, omdat de kredietcrisis volgens de Fed toen goed en wel voorbij was. Veel andere banken hebben echter vooral particuliere en kleinere bedrijven als klant, die vallen onder het Amerikaanse depositogarantiestelsel. Dat is met een garantie van 250.000 dollar beduidend rianter dan het Belgische 100.000 euro.
Het plotselinge faillissement van SVB staat niet helemaal op zich. De bitcoinbank Silvergate is vorige week ook kopje-onder gegaan. Maar gezien het specifieke karakter van SVB, de goede bescherming voor het overgrote deel van de retailklanten en de ongetwijfeld doortastende reactie van de Federal Reserve is de kans klein dat de paniek zich verspreidt naar andere banken. Kortom: zoals het er nu naar uitziet is de kans op een domino-effect in de Amerikaanse banksector beperkt.
Wat betekent dat voor de Europese banken?
In tegenstelling tot hun Amerikaanse branchegenoten hebben Europese banken het overgrote deel van het instromende spaarvermogen bij de Europese Centrale Bank (ECB) gestald. Bovendien waardeert bijvoorbeeld ABN AMRO bijna alle staatsobligaties in portefeuille tegen de marktwaarde. De directe impact van de problemen bij SVB is dan ook zeer beperkt. Als het de Federal Reserve lukt de problemen bij Amerikaanse banken in te dammen, geldt dat ook voor het indirecte effect. Per saldo geven de koersdalingen dan ook eerder aanleiding tot een wat opportunistischer kijk op Nederlandse banken, dan tot een verlaging van het advies voor de Europese banken.
Hoe voelen de bedrijven de problemen bij SVB?
De grote slachtoffers zijn uiteraard de partijen met veel vermogen op rekeningen bij SVB. Dicht bij huis springt het Nederlandse Pharming in dat opzicht in het oog. Het biotechbedrijf heeft 45 miljoen dollar op rekeningen bij de Amerikaanse bank. Dat is grofweg de helft van de kaspositie en 6 à 7 procent van de beurswaarde. De komende dagen komen ongetwijfeld meer berichten naar buiten van ondernemingen die getroffen zijn door de ondergang van SVB.
