De opmars van de yuan

Langzaam maar zeker verliest de dollar (USD) zijn hegemonie, en langzaam maar zeker is de Chinese yuan (CNY) aan een opmars bezig.

Voorlopig is daar nog maar weinig van te merken. De Chinese centrale bank neemt haar tijd en bereidt de omschakeling zorgvuldig voor. Niet te verwonderen, want ze zit op een berg dollars, vooral Amerikaans overheidspapier (geraamd op 1300 miljard USD). Ze kan het zich niet veroorloven de dollar in de steek te laten. Ze zou er te veel bij verliezen. Maar de Chinese centrale bank koopt geen nieuwe Amerikaanse stukken meer en neemt geen deel meer aan hun veilingen. Ze treedt zelfs op als verkoper op de Amerikaanse markt. Ze zet haar dollars liever om in vastgoed en koopt soms bedrijven over.

Maar sinds meer dan een jaar breidt zij de toegankelijkheid tot de yuan stelselmatig uit. De yuan is nog steeds geen volwaardige converteerbare munt, want de centrale bank bepaalt nog altijd de wisselkoers. De munt blijft gekoppeld aan de dollar. Op die manier vermijdt China alle mogelijke wisselverliezen. De internationale handel, en meer bepaald de prijszetting van internationaal verhandelde producten, verloopt nog altijd in USD.

Wie vandaag CNY wil kopen of verhandelen, moet daarvoor toestemming van de Chinese autoriteiten krijgen. Tot voor kort – en precies om de handel in de regio te bevorderen – verleende China die toestemming aan enkele commerciële banken uit Hongkong, Sjanghai, Singapore en Taiwan. Dat laat het land toe om de zaken af te wikkelen in CNY, hoewel alles uitgedrukt blijft in USD.

Het afgelopen jaar sloot China een reeks swapakkoorden met enkele centrale banken, om de wederzijdse vorderingen gemakkelijker te kunnen afwikkelen. Het begon met Rusland, Brazilië en nog enkele Zuidoost-Aziatische landen. Onlangs kwamen de Europese Centrale Bank en de Bank of England aan de beurt. De overeenkomst betreft 350 miljard CNY tegenover 45 miljard EUR, en 200 miljard CNY tegenover 20 miljard GBP voor een termijn van drie jaar. Op die manier schakelt China het gebruik van de dollar in zijn handelsverrichtingen uit.

Begin december werd de volgende stap gezet. Enkele Britse banken hebben een vergelijkbaar akkoord afgesloten met Chinese instellingen. Zo zal de Britse Standard Chartered, die bijzonder actief is in dat deel van de wereld, haar verrichtingen in CNY mogen afwikkelen met de Agricultural Bank of China, en dat in Londen zelf. Het Britse filiaal van de Chinese bank zal deposito’s in CNY openen voor de cliënten van de Britse bank. De Britse overheid heeft ook toestemming gegeven om andere Chinese bankfilialen in Londen toe te laten.

De CNY zal op die manier sneller ingeburgerd raken in allerhande internationale verrichtingen. Er bestaan nu al een heleboel obligaties in CNY. Tot voor kort moesten alle transacties die ermee betrekking hadden gebeuren in een andere munt, meestal de USD. Wie de dollar als vertrekmunt hanteert, had daartegen zo goed als geen bezwaar: beide munten zijn de facto aan elkaar gekoppeld. Maar wie een andere munt gebruikte, moest hoe dan ook een wisselrisico torsen. Met die nieuwe wending zal dat niet langer nodig zijn. Alle transacties worden rechtstreeks afgerekend in CNY, zonder omwisseling in een andere converteerbare munt.

De volgende stap wordt vermoedelijk de grotere convertibiliteit van de yuan, wat onvermijdelijk tot de ontkoppeling van de dollar zal leiden. Dat kan natuurlijk nog een hele poos duren. China is daarin uiterst voorzichtig. We weten dat het land het idee afwijst dat de yuan de nieuwe reservemunt van de wereld wordt. Het verkiest een nieuw monetair stelsel, waarin de afrekeningen volgens te bepalen verrekeningsmechanismen plaatsvinden. Dat belet niet dat de Chinese munt een internationale rol zal spelen, zodra de yuan rechtstreeks omwisselbaar tegenover de euro wordt verklaard. Beleggers mogen er zich al op voorbereiden om binnenkort hun dollartegoeden in CNY om te zetten.