Amerikaans feestje

De Amerikaanse renteschaal is aan het vervlakken.

De werkgelegenheid verbeterde de afgelopen maand in de Verenigde Staten. Zelfs het uurloon steeg lichtjes. De orderboeken raken voller. Allemaal signalen die wijzen op een heropflakkering van de economie. Economen voorspellen nu al versnelde beterschap. De gezinnen zullen hun gestegen inkomens zeker spenderen in plaats van te sparen, wat de groei zal stimuleren. Dat is hun argumentatie.

De aankopen tijdens Thanksgiving bleven echter achter. De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve (Fed), zou bovendien haar monetair beleid wel eens sneller kunnen verstrakken dan verwacht, met een rentestijging als gevolg. Die was al merkbaar op de kortetermijntak van de curve. De langetermijnrente daarentegen daalde verder, wat de renteschaal vervlakte – geen goed teken voor de conjunctuur.

Sterke dollar

De dollar (USD) verstevigde tegenover de meeste munten. Hij won 1% tegenover de euro (EUR) en 1,9% tegenover de yen (JPY). Met het perspectief dat de renteschaal zal stijgen, stroomde het geld van westerse speculanten naar de Verenigde Staten. Zolang het renteverschil tussen een dollartegoed en dat van andere westerse landen in het voordeel van de Verenigde Staten ontwikkelt, zal de USD sterk blijven en zullen de markten gretig profiteren van die toevloed.

De Europese Centrale Bank (ECB) hield haar maandelijkse bijeenkomst vorige donderdag en besliste niets te ondernemen. Voorzitter Mario Draghi beloofde nieuwe interventies vanaf begin volgend jaar, zonder ze evenwel toe te lichten. Vermoedelijk wil hij tijd winnen om zijn tegenstanders de mond te snoeren de dag dat een ingreep onvermijdelijk wordt. Wel staat vast dat de renteschaal in de eurozone nog een tijdje laag zal ontwikkelen. De ECB werkt feitelijk in het voordeel van de USD.

De daling van de olieprijs kan echter roet in het eten gooien. Ze tast nu al tal van leningen aan waarvan de dekking afhangt van olieproducten. Niet alleen oliemaatschappijen zien de koers van hun leningen doorzakken, ook andere bedrijven die van de sector afhangen zagen hetzelfde gebeuren met hun stukken. Banken eisen van hen meer dekkingen voor hun bestaande leningen. Nieuwe uitgiften worden verdaagd of gewoonweg geannuleerd. Als de trend zich nog lang voortzet, zullen heel wat bedrijven in financiële moeilijkheden geraken; zelfs banken zullen er niet aan ontkomen.

Duikende roebel

Hetzelfde wordt vandaag verwacht van de Russische bedrijven, als gevolg van de forse inzinking van de roebel (RUB). Die verloor de afgelopen week niet minder dan 7,5% tegenover de EUR. Toch moet men de gevolgen van die inzinking nuanceren. Rusland is een van de zeldzame landen die volkomen in autarkie kunnen functioneren. Het land bezit alle grondstoffen en beschikt over de technologische vaardigheid om ze te benutten. De spilbedrijven van het land zitten gedeeltelijk in overheidshanden. Dat maakt dat die bedrijven, als ze schulden hebben in westerse deviezen, een beroep kunnen doen op de wisselreserves van het land, zo’n 420 miljard USD groot. Voor 2015 moeten de Russische bedrijven zowat 25 miljard USD terugbetalen, een prikje dus tegenover de omvang van de wisselreserves.

Bedrijven die hun activiteit in RUB financieren, maar hun producten in het buitenland in deviezen verkopen, profiteren vandaag enorm van de koersdaling van de RUB. Het is niet omdat de beurs van Moskou vorige week onderuitging, dat de economische toestand van het land er somber uitziet. Natuurlijk zal de regering maatregelen moeten nemen om aan de gewijzigde toestand het hoofd te bieden, maar dat geldt evenzeer voor het Westen in het algemeen en de Europese Unie in het bijzonder.

De beslissing van president Poetin om de gaspijpleiding South Stream definitief stop te zetten, zal meer kwaad aan de Europese Unie berokkenen dan aan Rusland. Ze brengt onenigheid tussen de lidstaten waarvan de gasvoorziening nu volkomen afhangt van Oekraïne. Het verplicht de Unie om meer aandacht te besteden aan Oekraïne om haar lidstaten van voldoende gastoevoer te verzekeren. Ze brengt ook onenigheid tussen de leden van de Navo, nu Turkije een energetische bondgenoot van Rusland geworden is. Noch Europa, noch de Verenigde Staten had die zet voorzien. Wat betekent dat ze ook geen alternatief hebben bedacht.

Negatieve trend

Die geopolitiek geladen beslissingen hebben de kapitaalmarkt flink verstoord. De trend was er ronduit negatief. Men telde gemiddeld vijfmaal meer dalend gerichte stukken dan omgekeerd, ongeacht de munt. Soevereine emittenten verstevigden zowat overal. De uitschieters heetten Portugal, Spanje en Italië. Het rommelpapier deed het goed in EUR, terwijl het bedrijfspapier van betere kwaliteit beter presteerde in USD. De Russische emittenten gleden zwaar onderuit, met verliezen die gemakkelijk 5% overschreden.

Bij de exotische munten wisten alleen de Australische (AUD) en Nieuw-Zeelandse (NZD) dollars zich handig uit de zaak te draaien. Daar overschreden de stijgende stukken de dalende in een verhouding van zes tegen één. De munten zelf verloren weliswaar terrein, respectievelijk 0,8 en 0,3%. In andere deviezen boerden de obligaties fors omlaag, met soms vrij hoge verliezen. Stukken in Noorse kroon (NOK) boden ietwat beter weerstand, de munt verloor niettemin 1,3%.

Weinig voorhanden

De activiteit op de primaire markt leed eveneens onder de heersende onzekerheid. Sommige Amerikaanse bedrijven waren wel in staat om reusachtige leningen uit te geven -Amazon.com, Medtronic, Berkshire Hathaway, Becton Dickinson & Co – die vrij vlot geplaatst geraakten. In EUR blijven de bedrijven institutionele beleggers aanspreken. Voor particulieren bleek er weinig voorhanden. Rabobank (A+) in Mexicaanse peso (MXN) is uit den boze. Het is zeker niet het moment om nulcoupons te kopen. BNG (AA+, met staatswaarborg) in pond (GBP) is technisch in orde. Maar wij zijn geen koper van GBP.

De nieuwe schijf van IFC (AAA, supranationaal), de publieke financieringsarm van de Wereldbank, in AUD is veel te duur. Er zijn 69 dagen verlopen interesten te vergoeden. Ethiopië (B) maakt zijn debuut op de kapitaalmarkt. Het biedt een rendement van 6,73%, met zuiver rommelpapier. Wie zich toch aangetrokken voelt tot zulke zwakke soevereine debiteurs en zijn portefeuille dynamisch beheert, raden we Venezuela (CCC+, alt. 3) aan, waarvan de stukken wispelturig ontwikkelen en punctueel puike winsten kunnen voortbrengen.