Aandelen die profiteren van toenemende volatiliteit

Flow Traders en Euronext lijken te profiteren van een toenemende volatiliteit, maar dat is niet altijd het geval. In dit artikel onderzoeken we wanneer deze aandelen wél excelleren en wanneer niet. Wanneer aandelen weinig bewegen, is er vertrouwen; wanneer ze sterk fluctueren, is er onrust. De dagelijkse schommelingen in aandelenkoersen worden volatiliteit genoemd. In de financiële markten heeft dat begrip vaak een negatieve connotatie, omdat het meestal wordt geassocieerd met dalende koersen. Zoals het gezegde luidt: vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

Het profiteren van volatiliteit op de beurs is een uitdaging, omdat volatiliteit vaak samengaat met irrationeel gedrag van beleggers. In plaats van doordachte keuzes te maken, handelen velen op basis van emotie. Een treffend voorbeeld is het aandeel Unilever tijdens de bankencrisis van 2008-‘09. Terwijl het Westen te maken had met een financiële storm, floreerden de opkomende markten. Unilever haalde destijds al het merendeel van zijn omzet uit markten buiten Europa, en die regio’s presteerden uitstekend. De cijfers van Unilever spraken boekdelen. De ebitda-marge, een cruciale financiële parameter die aangeeft hoeveel winst een bedrijf overhoudt na betaling van de operationele kosten, steeg gestaag: van 16,1 procent in 2006, naar 16,8 procent in 2007, en zelfs naar 20,2 procent in 2008. Hogere marges leiden doorgaans tot een hogere waardering. Toch werd Unilever hard geraakt door de langzame beurscrash. Het vrijekasstroomrendement van Unilever steeg in die periode van 3,5 naar 6,2 procent, doordat de aandelenkoers halveerde. Het toont aan dat zelfs bedrijven met groeiende resultaten niet veilig zijn voor de grillen van volatiliteit.

Er is echter een specifieke groep aandelen waarvan niet alleen de bedrijven, maar ook de aandelen zelf geacht worden te profiteren van meer beweeglijkheid op de beurs. We benadrukken ‘geacht worden’, omdat het daadwerkelijk profiteren van deze aandelen ingewikkelder is dan veel beleggers aannemen.

Kanshebber 1: Flow Traders

Flow Traders (Isin-code BMG3602E1084) wordt vaak gezien als hét aandeel dat direct zou moeten profiteren van een toenemende volatiliteit. Die reputatie heeft het bedrijf grotendeels te danken aan zijn indrukwekkende prestaties in 2020. In slechts zeven maanden behaalde Flow Traders een totaalrendement van 81 procent, terwijl de AEX in diezelfde periode 10 procent inleverde.

Het businessmodel van Flow Traders is gebaseerd op het bieden van liquiditeit. Dat doet het door continu koop- en verkoopprijzen aan te bieden op de financiële markten. In 2020, toen de S&P 500 in slechts één maand met 33 procent kelderde, waren paniek en extreme bewegingen de norm. Dat zorgde voor enorme handelsvolumes. Beleggers handelden op impuls en naar de actuele prijzen werd niet gekeken, wat voor Flow Traders een gouden kans was. Door de grotere spreads tussen bied- en laatprijzen kon het uitzonderlijke winsten behalen.

In 2022 kende de markten opnieuw onrust. De angstmeter VIX steeg maar liefst zes keer boven de grens van 30, wat overeenkomt met paniek. Toch was die beweging minder extreem dan in 2020. Hoewel de AEX in de eerste tien maanden van 2022 ruim 20 procent verloor, en technologieaandelen zoals ASML zelfs 40 procent daalden, deelde Flow Traders zelf ook in de malaise. Het aandeel zakte met 40 procent. Het toont aan dat de paniek van 2020, toen beleggers massaal dachten dat het financiële systeem op instorten stond, veel lucratiever was dan die van 2022.

Het nadeel van Flow Traders is dat extreme marktomstandigheden, waarin het bedrijf excelleert, zeldzaam zijn. Gemiddeld denken beleggers maar eens in de tien tot twintig jaar dat de financiële wereld tenonder dreigt te gaan. Hierdoor is Flow Traders voor ons geen aantrekkelijke keuze. Hoewel het bedrijf in tijden van crisis enorme winsten kan behalen, verdwijnt die voorsprong zodra de rust wederkeert.

Sinds 1 januari 2020 is het totaalrendement van Flow Traders slechts 50 procent, terwijl de AEX een rendement van 66 procent heeft behaald. Zelfs als de financiële wereld eens per vijf jaar op het randje van de afgrond lijkt te staan, blijkt Flow Traders uiteindelijk geen uitblinker te zijn.

Kanshebber 2: Euronext

Een andere vaak genoemde kandidaat bij een toenemende volatiliteit is Euronext (Isin-code NL0006294274). In tegenstelling tot Flow Traders, dat concurrentie ondervindt van andere handelshuizen die kunnen inspringen als de spread tussen bied- en laatprijzen te groot wordt, heeft Euronext een unieke positie. Als beursuitbater van de markten in Amsterdam, Parijs, Brussel, Dublin, Oslo en Milaan, genereert het bedrijf inkomsten uit transactiekosten die beleggers betalen bij het kopen en verkopen van financiële instrumenten. Hier kan geen concurrent ertussen duiken.

Het verhaal van Euronext vertoont gelijkenissen met dat van Flow Traders. In tijden van verhoogde volatiliteit neemt het handelsvolume aanzienlijk toe, omdat beleggers actiever worden. Ze handelen vaker om risico’s af te dekken, hun posities aan te passen of te speculeren op scherpe prijsbewegingen. Dat verhoogde handelsvolume vertaalt zich direct in meer inkomsten voor Euronext. Bovendien profiteert Euronext van de activiteit op zijn derivatenmarkten, zoals opties en futures, die populairder worden in volatiele periodes.

Een voorbeeld van Euronexts potentieel in turbulente tijden zagen we in oktober 2020. Hoewel de AEX dat jaar 10 procent lager stond, was de aandelenkoers van Euronext bijna 50 procent hoger in dat jaar. De combinatie van verhoogde handelsvolumes en intensiever gebruik van derivaten droeg sterk bij aan dat succes. Toch is ook Euronext niet immuun voor uitdagingen. Net als Flow Traders kende het een moeilijk jaar in 2022, met een koersdaling van 30 procent in de eerste tien maanden. Hoewel dat minder dramatisch was dan de 40 procent daling van Flow Traders, presteerde Euronext nog steeds slechter dan de AEX-index, die in diezelfde periode 20 procent verloor.

Conclusie

Het kopen van aandelen die direct profiteren van volatiliteit klinkt aantrekkelijk, maar in de praktijk blijkt het vaak een misleidende strategie. Warren Buffett omschrijft het fenomeen van de beurs perfect met zijn analogie van Mister Market. Mister Market is als een emotionele zakenpartner die je dagelijks een prijs biedt. Soms is hij uitbundig optimistisch en vraagt hij belachelijk hoge prijzen, terwijl hij op andere dagen door pessimisme wordt overmand en met sterk afgeprijsde waarderingen komt.

Het probleem met aandelen die profiteren van volatiliteit, is dat hun succes sterk afhankelijk is van onvoorspelbare en zeldzame marktomstandigheden. Ze excelleren in tijden van paniek met uitzonderlijke handelsvolumes, maar zodra de markten stabiliseren, verliezen deze aandelen vaak snel hun aantrekkingskracht. Volatiliteit is een grillige kracht; ze komt in golven en is nooit permanent. Dat maakt het moeilijk om erop te bouwen als beleggingsstrategie.

Wij zijn dan ook eerder voorstander van het kopen van mooie aandelen die in periodes van volatiliteit dalen. Doordat deze bedrijven blijven doorgroeien is het een kwestie van tijd voordat ze nieuwe records zullen aantikken. Daar gaat het ons inziens om met beleggen. Het vermogen op lange termijn laten groeien en geen tijdelijke winsten omdat je op de volatiliteit hebt ingespeeld.