5 tips voor beleggers in tijden van deflatie

Japan heeft bijna twintig jaar geworsteld met prijsdalingen. In het land van de rijzende zon regelt moeder de vrouw de financiën van het gezin. We zetten enkele lessen van mevrouw Watanabe op een rij.

Het Federale Planbureau voorspelt dat de prijzen vanaf augustus, na negen maanden van negatieve inflatie, opnieuw zullen stijgen. Voor wie echter schrik heeft dat we – tegen de verwachtingen van economen in – terecht zullen komen in een Japan-scenario met jarenlange deflatie en economische stagnatie, geven we hier enkele richtlijnen om de beleggingsportefeuille te beschermen.

1. Cash

Er staat 260 miljard euro op de Belgische spaarboekjes. Dat lijkt gigantisch, maar de Japanners potten nog meer op. Het financiële vermogen van de Belg bestaat voor een derde uit cash en deposito’s, terwijl mevrouw Watanabe – de algemene naam voor de beleggende Japanse huisvrouw – meer dan de helft van haar geld op rekeningen heeft staan.

“De Japanners hebben er niet slecht aan gedaan zoveel cash aan te houden”, benadrukt Emmanuel Hermand, die vanuit Parijs het Japanse beurshuis Nomura vertegenwoordigt in onze contreien.

2. Obligaties

Frank Vranken, strateeg bij Puilaetco Dewaay, waarschuwt dat er gevaar schuilt in het traditionele antwoord op deflatie: langlopende overheidsobligaties. “Overheidsobligaties zijn normaal de beste bescherming tegen deflatie. De vaste rente wordt bij een algemene prijsdaling meer waard. Maar het valt niet uit te sluiten dat de rente stijgt en dat obligaties dus minder waard worden, ook al kampen we met deflatie. Het zijn de inflatieverwachtingen die de obligatierente bepalen. Die verwachtingen zijn doorgaans stabieler dan de inflatie.”

“Twintig jaar geleden dacht ik: wie koopt er nu Japans tienjarig staatspapier met een rente van 3 procent. Tien jaar geleden dacht ik: wie koopt er nu Japans papier met een rente van 1,5 procent. En kijk, nu staat de Japanse lange rente niet eens meer op 0,5 procent”, nuanceert Hermand. “Bij een langdurige, hardnekkige deflatie ontpoppen zelfs dure overheidsobligaties zich nog steeds tot een veilige haven.”

Individuele obligaties maken amper 2 procent van de Japanse portefeuille uit. De Belg besteedt zo’n 8 procent van zijn geld aan vastrentende effecten.

3. Obligatiefondsen en levensverzekeringen

Een spreiding van de risico’s lukt beter via een beleggingsfonds of een levensverzekering. Zowat alle financiële producten met een lage, vaste rente zien er plots weer wat interessanter uit in een scenario van deflatie. Bij een instap in een obligatiefonds of een levensverzekeringproduct komen er doorgaans wel meer kosten kijken dan bij de aankoop van individuele obligaties.

Verzekeringen (27 %) en beleggingsfondsen (5 %) zijn na cash de belangrijkste componenten van het financiële vermogen van Japanse gezinnen. Bij de Belgische gezinnen gaat de slinger iets meer richting beleggingsfondsen (11 %) en iets minder richting verzekeringen (25 %).

4. Andere munten

“De Japanners gingen in perioden van deflatie vooral op zoek naar hoogrentende obligaties in andere munten en buitenlandse aandelen met een aantrekkelijk dividendrendement. Ik denk dan aan obligaties in Australische of Nieuw-Zeelandse dollar of zelfs aan obligaties in Braziliaanse real. En dat is op lange termijn een verstandige strategie gebleken”, zegt Hermand.

Hij voegt er wel aan toe dat niemand voluit de kaart van andere valuta durft te trekken, uit angst voor ongunstige wisselkoersevoluties. Die zijn moeilijk te voorspellen. Ook al lijkt de euro goed op weg om almaar goedkoper te worden, het kan verkeren.

Zowel Vranken als Hermand denkt evenwel dat Europeanen er niet slecht aan doen hun portefeuille te kruiden met een snuifje blootstelling aan de Amerikaanse dollar.

5. Schulden

“Schulden wil je niet hebben in een omgeving van dalende lonen en dalende prijzen”, stelt Hermand. Een lening voor een grote aankoop aangaan kan ronduit gevaarlijk zijn in een periode van deflatie. “Ik zou het vooral afraden voor mensen die afhankelijk zijn van hun loon voor de afbetaling van de lening. Het zou best kunnen dat dat loon naar beneden wordt aangepast, terwijl de maandelijkse afbetalingen even hoog blijven”, bevestigt Vranken.

In het ergste geval riskeer je bijvoorbeeld een huis af te betalen dat minder waard is dan de resterende afbetalingen. Een aantal Amerikanen is na de vastgoedcrash in de VS in die situatie terechtgekomen. (IDW)