De verschroeiende ambitie van taxidienst Uber

Een rechter verbood deze week activiteiten van de onlinetaxicentrale Uber in Duitsland. Uber zal niet snel wijken, het vulde onlangs zijn oorlogskas met ongeveer een miljard euro, net om die juridische oorlogen te winnen en kleinere concurrenten te vermorzelen.

‘In de toekomst moet auto bezitten niet meer nodig zijn.’ Dat is het mantra van Travis Kalanick, medeoprichter en CEO van Uber. De dienst om via een app een auto met chauffeur te huren, is enorm populair. In veel steden heeft hij de reputatie goedkoper, transparanter en stipter te zijn dan klassieke taxi’s. Maar achter die missie om mobiliteit te democratiseren, zit niet alleen idealisme. Uber probeert wereldwijd de taxisector te domineren zoals Google dat bij zoekmachines doet en Facebook bij de socialenetwerksites. De ambitie reikt eigenlijk zelfs nog verder: een monopolie op alles wat met een auto wordt vervoerd, dus ook pakjes.

13 miljard euro

Deze zomer kreeg het nog een kapitaalinjectie van ongeveer 1 miljard euro. Het kan genoeg investeerders overtuigen dat het effectief die machtspositie kan uitbouwen, en die zijn niet van de minste: onder meer private-equityspelers BlackRock en Kleiner Perkins Caulfield & Byers, zakenbank Goldman Sachs en Google Ventures (het investeringsvehikel van Google).

Daardoor heeft Uber nu een waardering van 13 miljard euro, bijna evenveel alsde beurskapitalisatie van autoverhuurbedrijven Avis en Hertz samen. Die twee hebben een enorm wagenpark en zijn bijna overal ter wereld actief. Uber bestaat nog maar sinds 2009, is in 170 steden actief en werkt hoofdzakelijk met freelance chauffeurs die 20 procent van hun ritinkomsten aan Uber afstaan.

Het zijn die chauffeurs die Uber nu de meeste juridische hoofdbrekers bezorgen. Zij worden als stielbedervers gezien door reguliere taxichauffeurs overal ter wereld. De gereglementeerde taxi’s zijn aan allerlei reglementen en taksen onderworpen. UberX en UberPop, de twee formules van Uber voor freelancers, worden daarom in de beste gevallen gedoogd. Maar meestal, zoals in Brussel en in Duitsland, hebben taxibedrijven juridische procedures opgestart om de activiteiten van Uber te verbieden.

Goliath tegen Goliath

Hier en daar moet het een juridische tegenslag incasseren, maar voorlopig wint Uber de pr-oorlog. In de meeste gevallen meet het zich moeiteloos het imago van de dappere David aan die het tegen Goliath, de machtige plaatselijke taxikartels, opneemt. Daarmee doet het waarheid veel geweld aan. Uber is geen kleine starter meer en zit op een enorme oorlogskas. Het kan zich eigenlijk met gemak lobbyisten veroorloven die een aangepaste regeling kunnen bekomen.

De rechtszaken zijn de beste reclame. Het negeren van de regelgeving is bovendien een klassieke truc van internetbedrijven om een competitief voordeel te creëren en omzet in te pikken van klassieke concurrenten. Eerder maakte de onlineretailer Amazon gebruik van een achterpoortje in de Amerikaanse wet om geen btw te moeten aanrekenen. Fysieke winkels in de VS klagen al jaren over die oneerlijke concurrentie.

Belletje-trek

De freelance chauffeurs zijn ook de snelste manier om uit te breiden. Zoals bij veel andere internetstarters staat bij Uber alles in het teken om waanzinnig te blijven groeien. Het is de enige manier om investeerders tevreden en concurrenten af te houden. De grootste concurrent met gelijkaardige ambities en businessmodel is Lyft. Uber is met dat bedrijf in een hevige strijd verwikkeld om chauffeurs in de VS. Wie dag en nacht het beste aanbod heeft, heeft eigenlijk al half gewonnen.

Technologiesite The Verge ontdekte dat Uber gebruikmaakte van zelfstandige rekruteerders om chauffeurs van Lyft te ronselen. Sommige ronselaars hebben ook massaal aan ‘belletje-trek’ gedaan, door veel ritten bij Lyft te bestellen en die op het laatste moment te annuleren. Dat is wellicht niet opzettelijk gebeurd. Verschillende rekruteerders van Ubers proberen gewoon dezelfde chauffeurs als Lyft te ronselen. Hoe dan ook verliest Lyft geld door die geannuleerde ritten. Lyft probeert op zijn beurt de chauffeurs van Uber voor zich te winnen, maar lijkt toch minder agressief te werk te gaan. Het wordt gemeen gespeeld, maar er staat ook veel op het spel. De taxisector draait in de VS jaarlijks een omzet van 7,7 miljard euro en wereldwijd waarschijnlijk meer dan 77 miljard.